Ile trwa aplikacja prokuratorska w 2025 roku? Aktualne dane

Czym jest aplikacja prokuratorska i jak długo trwa

Aplikacja prokuratorska to nie jest zwykły kurs czy dodatkowe szkolenie. To scentralizowany system kształcenia, który w Polsce odgrywa kluczową rolę w przygotowaniu przyszłych kadr dla prokuratury. Każdy, kto myśli o tym, by zostać prokuratorem, musi przejść właśnie tę drogę.

Definicja aplikacji prokuratorskiej

Aplikacja prokuratorska to forma specjalistycznego szkolenia zawodowego prowadzonego przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury (KSSiP). Jej głównym celem jest przygotowanie aplikantów do pracy na stanowisku asesora prokuratury, a w dalszej perspektywie – do pełnienia funkcji prokuratora.

• Czas trwania aplikacji prokuratorskiej to dokładnie 36 miesięcy, czyli trzy lata. Zarówno aplikacja prokuratorska, jak i aplikacja sędziowska rozpoczynają się nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ogłoszenia listy przyjętych kandydatów w Biuletynie Informacji Publicznej.
• W tym czasie aplikanci uczestniczą w zajęciach teoretycznych w siedzibie Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury w Krakowie, a także odbywają praktyki w jednostkach organizacyjnych prokuratury, sądach powszechnych oraz innych instytucjach przewidzianych w programie aplikacji.
• Szkolenie obejmuje m.in. praktyki w prokuraturach, sądach rejonowych i okręgowych, wojewódzkich sądach administracyjnych, jednostkach policji (w tym w Szkole Policji w Katowicach), administracji skarbowej czy w aresztach śledczych i zakładach karnych.
• Kluczowe jest to, że po ukończeniu aplikacji każdy aplikant musi zdać egzamin prokuratorski, składający się z części pisemnej i ustnej. Dopiero jego pozytywny wynik otwiera drogę do pracy na stanowisku asesora prokuratury, a później daje szansę na powołanie na stanowisko prokuratora.

Krótko mówiąc – długość aplikacji prokuratorskiej to trzy lata intensywnej nauki i praktyki, zakończone egzaminem państwowym.

Czym różni się aplikacja sędziowska i aplikacja prokuratorska

Na pierwszy rzut oka obie ścieżki – aplikacja sędziowska i prokuratorska – wyglądają podobnie. Prowadzi je ta sama instytucja (KSSiP), obie trwają 36 miesięcy i kończą się państwowym egzaminem. Jednak diabeł tkwi w szczegółach.

• Aplikacja sędziowska skupia się na przygotowaniu do pracy w sądach. Aplikanci odbywają praktyki w sądach powszechnych różnych instancji, poznają specyfikę orzecznictwa cywilnego, karnego czy administracyjnego. Ich celem jest w przyszłości objęcie funkcji asesora sądowego, a następnie – sędziego.
• Aplikacja prokuratorska ma charakter bardziej wyspecjalizowany i nastawiony na ściganie przestępstw oraz prowadzenie postępowań przygotowawczych. Już po 12 miesiącach aplikacji aplikant może występować przed sądem rejonowym jako oskarżyciel publiczny w sprawach o przestępstwa zagrożone karą do 5 lat pozbawienia wolności. To istotna różnica – aplikanci prokuratorscy szybciej wchodzą w realia praktyki procesowej.
• Program aplikacji prokuratorskiej obejmuje także zajęcia w instytucjach, które bezpośrednio współpracują z prokuraturą, takich jak Instytut Ekspertyz Sądowych w Krakowie czy jednostki policji.

W 2025 r. nabór na aplikację przewiduje 100 miejsc na aplikacji prokuratorskiej i 155 miejsc na aplikacji sędziowskiej. Kandydaci biorą udział we wspólnym konkursie na aplikację, składającym się z testu wiedzy prawniczej oraz pracy pisemnej.

Rola Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury

Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury to instytucja, bez której nie byłoby możliwe prowadzenie aplikacji sędziowskiej oraz prokuratorskiej w Polsce. Działa od 2009 r., podlega Ministrowi Sprawiedliwości i odpowiada za kształcenie kadr dla sądownictwa i prokuratury.

Do głównych zadań KSSiP należy:

• prowadzenie aplikacji sędziowskiej i aplikacji prokuratorskiej, trwających 36 miesięcy,
• prowadzenie aplikacji uzupełniającej sędziowskiej i prokuratorskiej (18 miesięcy),
• organizowanie egzaminów sędziowskich i prokuratorskich,
• przeprowadzanie konkursowego naboru na aplikacje,
• przygotowanie administracyjne procesu szkolenia.

Każdy aplikantem aplikacji ma wyznaczonego patrona – doświadczonego prokuratora, którego wskazuje dyrektor Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Patron nadzoruje praktyki i wspiera aplikanta merytorycznie. Dodatkowo w trakcie konkretnych praktyk funkcję patronów pełnią także inni prokuratorzy lub sędziowie, którzy wprowadzają aplikantów w codzienne obowiązki.

Szkolenie przebiega w cyklach: zajęcia teoretyczne przeplatają się z kilkutygodniowymi praktykami, które często kończą się sprawdzianem. Dzięki temu aplikanci są systematycznie oceniani i przygotowywani do ukończenia aplikacji oraz zdania egzaminu prokuratorskiego. Egzamin przeprowadza komisja powołana przez Ministra Sprawiedliwości, a jego wynik decyduje o możliwości dalszej kariery w zawodzie.

Ile trwa aplikacja prokuratorska w 2025 roku

Standardowy okres trwania aplikacji (lata i miesiące)

Nie ma tu miejsca na dowolność – aplikacja prokuratorska trwa 36 miesięcy, czyli równe trzy lata. Ten okres jest ściśle zapisany w ustawie o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury i obowiązuje wszystkich aplikantów bez wyjątku. Termin rozpoczęcia aplikacji jest ogłaszany w Biuletynie Informacji Publicznej, a szkolenie rusza nie później niż trzy miesiące później.

Przykład z życia: XV rocznik aplikacji prokuratorskiej wystartował 22 stycznia 2024 r., a zakończy naukę dokładnie 22 stycznia 2027 r. Widać więc wyraźnie, że długość aplikacji prokuratorskiej nie zależy od indywidualnych postępów czy decyzji organizacyjnych – to odgórnie ustalone trzy lata.

Całość została podzielona na 33 cykle szkoleniowe. Każdy cykl to tygodniowe zajęcia w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury w Krakowie, praktyki w jednostkach organizacyjnych prokuratury i sądach powszechnych, a na koniec – sprawdzian wiedzy. Co ciekawe, aż około 80% czasu trwania aplikacji pochłaniają praktyki. Dzięki temu aplikanci nie siedzą tylko nad kodeksami, ale od początku poznają realia pracy w prokuraturze.

Czy można skrócić aplikację prokuratorską

Odpowiedź jest jednoznaczna – nie. Nie ma możliwości, by zrealizować ten proces szybciej niż w przewidziane 36 miesięcy. Program aplikacji obejmuje wszystkie cykle szkoleniowe, praktyki i zajęcia teoretyczne, które muszą być wykonane w całości.

Dlaczego nie da się tego skrócić? Powód jest prosty: chodzi o jednolity poziom przygotowania wszystkich przyszłych asesorów prokuratury. Każdy musi przejść przez te same etapy – od praktyk w sądach powszechnych i prokuraturach, po zajęcia w jednostkach specjalistycznych, takich jak Instytut Ekspertyz Sądowych czy szkoła policji. Dopiero po ich zaliczeniu aplikant jest dopuszczany do egzaminu prokuratorskiego, który składa się z części pisemnej i ustnej.

Nie istnieje więc tryb przyspieszony, nawet dla osób, które już mają doświadczenie zawodowe albo ukończyły inne aplikacje prawnicze. Jedyną alternatywą jest aplikacja uzupełniająca prokuratorska, ale i ona ma odgórnie określony czas – 18 miesięcy.

Czy można powtarzać rok na aplikacji prokuratorskiej

W przeciwieństwie do np. aplikacji adwokackiej, w KSSiP nie powtarza się całych lat. System opiera się na powtarzaniu konkretnych elementów – sprawdzianów, kolokwiów czy praktyk.

Warunki powtarzania

• Sprawdziany i kolokwia – jeśli aplikant nie zda testu po cyklu szkoleniowym, może przystąpić do poprawki.
• Praktyki – w razie niezaliczenia, aplikant kierowany jest ponownie do tej samej lub innej jednostki (np. prokuratury rejonowej, sądu okręgowego).
• Egzamin końcowy – zasadniczo zdaje się go tylko raz, ale w wyjątkowych sytuacjach Dyrektor Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury może dopuścić aplikanta do poprawki w kolejnym roku. Tak było w 2018 r., kiedy wielu aplikantów nie zaliczyło części pisemnej.

Konsekwencje nieukończenia etapu w terminie

Prawo jest tu surowe. Skreślenie z listy aplikantów następuje obowiązkowo, gdy ktoś:

• nie zaliczył sprawdzianu (po wykorzystaniu możliwości poprawkowych),
• nie zaliczył praktyki,
• zrezygnował z odbywania aplikacji,
• nie podjął szkolenia w wyznaczonym terminie.

Dodatkowo, skreślenie fakultatywne może nastąpić, jeśli aplikant:

• opuścił ponad 30 dni zajęć lub praktyk bez usprawiedliwienia,
• dwukrotnie otrzymał karę nagany,
• rażąco naruszył obowiązki aplikanta,
• pozostawał zawieszony w prawach i obowiązkach przez ponad 3 lata łącznie.

Konsekwencje finansowe też są poważne. Aplikant skreślony z listy musi zwrócić całe pobrane stypendium. Zwolnienie z tego obowiązku jest możliwe tylko w wyjątkowych przypadkach, np. z przyczyn zdrowotnych, konieczności opieki nad dzieckiem do 2 lat albo po przepracowaniu w sądownictwie lub prokuraturze minimum 3 lata w ciągu 6 lat od zakończenia aplikacji.

Jest też ścieżka odwoławcza – aplikant może odwołać się do Ministra Sprawiedliwości w ciągu 14 dni, a jeśli to nie przyniesie efektu, wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Nabór na aplikację prokuratorską w 2025 roku

Ścieżka do zawodu prokuratora zaczyna się od konkursu do Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. To właśnie tam przyszli aplikanci zdobywają kwalifikacje, które po 36 miesiącach szkolenia i zdanym egzaminie prokuratorskim otwierają drogę do objęcia stanowiska asesora prokuratury, a następnie – do powołania na stanowisko prokuratora. Zasady naboru są precyzyjnie określone i jednakowe dla wszystkich kandydatów.

Zasady konkursu na aplikację prokuratorską

Nabór na rok 2025 odbywa się na podstawie ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury i rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. Konkurs ma charakter wspólny – obejmuje zarówno aplikację sędziowską, jak i prokuratorską. Kandydaci mogą wskazać, która z aplikacji jest ich pierwszym wyborem, a która alternatywnym.

Całość składa się z dwóch etapów:

1. Test wiedzy prawniczej – pytania obejmują różne dziedziny prawa, w tym prawo karne, cywilne, administracyjne i konstytucyjne.
2. Praca pisemna – sprawdza umiejętność analizy stanu faktycznego, stosowania przepisów prawa, posługiwania się argumentacją prawniczą i pisania opinii.

W 2025 r. limit miejsc został zwiększony: 115 miejsc na aplikację prokuratorską (zamiast pierwotnie planowanych 100) oraz 155 miejsc na aplikację sędziowską.

Harmonogram konkursowy

Dla kandydatów ważne są konkretne daty – cały proces jest bowiem ściśle zaplanowany:

• Składanie dokumentów: od 4 września 2025 r. (godz. 13:00) do 25 września 2025 r. (godz. 13:00)
• Test (I etap): 30 października 2025 r.
• Praca pisemna (II etap): 19 listopada 2025 r.
• Ogłoszenie wyników: do 20 grudnia 2025 r.
• Rozpoczęcie aplikacji: marzec 2026 r.

Zgłoszenia odbywają się wyłącznie online – przez system Internetowej Rekrutacji Kandydatów (IRK) dostępny na stronie rekrutacja.kssip.gov.pl. Złożenie dokumentów w innej formie jest nieważne.

Wymagania formalne i kryteria naboru

Aby móc wziąć udział w konkursie, kandydat musi spełniać szereg wymogów:

• posiadać obywatelstwo polskie,
• korzystać z pełni praw cywilnych i obywatelskich,
• odznaczać się nieskazitelnym charakterem,
• ukończyć wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskać tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Polsce,
• być zdolnym do pełnienia obowiązków prokuratora pod względem zdrowotnym,
• spełniać wymóg wieku – aby w przyszłości objąć stanowisko prokuratora, trzeba mieć ukończone 26 lat.

Wyjątek: kandydaci, którzy zdali wszystkie egzaminy i odbyli praktyki przewidziane w programie studiów, a czeka ich jedynie egzamin magisterski, mogą złożyć zaświadczenie z uczelni. Warunek – dokument potwierdzający ukończenie studiów trzeba dostarczyć do 16 października 2025 r., czyli nie później niż 14 dni przed terminem konkursu.

Dokumenty i opłaty rekrutacyjne

W systemie IRK trzeba złożyć m.in.:

• ankietę personalną,
• kopię dyplomu magistra prawa lub zaświadczenie o zdaniu egzaminu dyplomowego,
• kopię dowodu osobistego,
• dowód uiszczenia opłaty,
• oświadczenie o korzystaniu z pełni praw cywilnych i obywatelskich.

Opłata za konkurs wynosi 2 333 zł. To maksymalna kwota dopuszczona przez przepisy – równa 50% minimalnego wynagrodzenia. Płatności dokonuje się na indywidualny rachunek wygenerowany w IRK. Preferowane są szybkie płatności online. Przy przelewie tradycyjnym konieczne jest podanie imienia, nazwiska i dopisku: „Opłata za konkurs na aplikację sędziowską i aplikację prokuratorską w 2025 r.”.

Proces kwalifikacji na listę aplikantów

Cały proces wygląda następująco:

1. Weryfikacja dokumentów – KSSiP sprawdza kompletność i poprawność zgłoszenia.
2. Dopuszczenie do I etapu – kandydaci spełniający wymagania formalne przystępują do testu.
3. Kwalifikacja do II etapu – tylko ci, którzy zdobędą odpowiednią liczbę punktów, przechodzą dalej.
4. Ocena pracy pisemnej – każdą pracę sprawdza dwóch niezależnych egzaminatorów, a wynik końcowy to średnia ocen.
5. Lista kwalifikacyjna – obejmuje wszystkich kandydatów, którzy wzięli udział w obu etapach. Decyduje suma punktów. W przypadku remisu kandydaci zajmują to samo miejsce.

Po ogłoszeniu listy każdy ma 14 dni na złożenie wniosku o przyjęcie na aplikację poprzez system IRK. Trzeba dołączyć dodatkowe dokumenty – m.in. oryginały dyplomów, a także zaświadczenia lekarskie i psychologiczne potwierdzające zdolność do pracy w zawodzie.

Osoby, które znajdą się na liście przyjętych, rozpoczną szkolenie w marcu 2026 r. w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury. W planach jest także uruchomienie filii KSSiP w Trójmieście, gdzie ma się szkolić 30 aplikantów aplikacji prokuratorskiej.

Gdzie odbywa się aplikacja prokuratorska

Aplikacja prokuratorska to nie tylko teoria i egzaminy – to przede wszystkim praktyka w realnych jednostkach wymiaru sprawiedliwości. Przez pełne 36 miesięcy szkolenia aplikanci uczą się zawodu zarówno w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury, jak i w prokuraturach oraz sądach w całym kraju. System jest tak skonstruowany, aby przygotować przyszłych asesorów prokuratury do pracy w różnych warunkach i sytuacjach procesowych.

Lokalizacje Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury

Główna siedziba KSSiP znajduje się w Krakowie przy ul. Przy Rondzie 5. To tam mieszczą się:

• Biuro Dyrektora,
• Biuro Administracyjne,
• Ośrodek Aplikacji Sędziowskiej,
• Ośrodek Aplikacji Prokuratorskiej.

Budynek tworzy kompleks wraz z Sądem Apelacyjnym w Krakowie, co daje aplikantom możliwość stałego kontaktu z instytucjami wymiaru sprawiedliwości. W bezpośrednim sąsiedztwie mieszczą się m.in. Sąd Okręgowy, Prokuratura Rejonowa i Prokuratura Okręgowa.

Dla aplikantów przygotowano także Dom Aplikanta – akademik znajdujący się pod tym samym adresem. To praktyczne rozwiązanie, zwłaszcza że Kraków jest świetnie skomunikowany – zaledwie dwa przystanki tramwajem od Rynku Głównego i jeden od Dworca Głównego.

Filie regionalne i ośrodki szkoleniowe

Choć Kraków pozostaje główną siedzibą szkoły, KSSiP rozwija się również regionalnie.

• Lublin – tu działa Ośrodek Szkolenia Ustawicznego i Współpracy Międzynarodowej przy ul. Krakowskie Przedmieście 62. Ośrodek zajmuje się głównie szkoleniami ustawicznymi dla sędziów i prokuratorów, ale ma też znaczenie dla aplikantów w ramach programów wymiany i praktyk.
• Trójmiasto (od 2026 r.) – planowane jest otwarcie nowej filii, która ma kształcić 60 aplikantów: 30 sędziowskich i 30 prokuratorskich. Rozważana lokalizacja to zabytkowy budynek Uniwersytetu Gdańskiego przy ul. Kładki 24 w Gdańsku. To duże ułatwienie dla osób z Pomorza i północnej Polski, które do tej pory musiały podróżować do Krakowa.

Warto podkreślić, że to nie są odrębne szkoły – wszystkie filie funkcjonują pod egidą KSSiP, z tym samym programem, wykładowcami i standardami egzaminacyjnymi.

Praktyki w prokuraturach okręgowych i rejonowych

Kluczową częścią szkolenia są praktyki, które stanowią aż 80% czasu trwania aplikacji. Aplikanci rotacyjnie odbywają zajęcia w różnych jednostkach organizacyjnych prokuratury.

• Prokuratury rejonowe – to pierwszy etap, na którym aplikanci poznają podstawowe czynności w sprawach karnych. Przykładowy harmonogram z XIV rocznika pokazywał kilkutygodniowe praktyki w rejonach po każdym cyklu zajęć.
• Prokuratury okręgowe – kolejny etap, gdzie aplikanci stykają się z poważniejszymi sprawami, np. przestępczością gospodarczą czy skomplikowanymi sprawami kryminalnymi. Okręgi pełnią też funkcję nadzorczą nad rejonami.

Poza tym program obejmuje także praktyki w:

• jednostkach Policji,
• wojewódzkich sądach administracyjnych,
• Instytucie Ekspertyz Sądowych im. prof. Sehna w Krakowie,
• administracji skarbowej,
• aresztach śledczych i zakładach karnych.

Tak różnorodny plan praktyk ma na celu wszechstronne przygotowanie do egzaminu końcowego i późniejszej pracy w zawodzie.

Możliwości wyjazdów i praktyk terenowych (poza miejscem zamieszkania)

KSSiP kieruje aplikantów na praktyki w całym kraju. Oznacza to, że miejsce odbywania praktyk nie zawsze pokrywa się z miejscem zamieszkania.

• System patronatu – każdy aplikant ma przypisanego patrona koordynatora, wyznaczonego przez Dyrektora KSSiP, który nadzoruje cały proces praktyk zgodnie z programem aplikacji. Dodatkowo, na czas konkretnej praktyki wyznaczani są patroni praktyk, czyli doświadczeni prokuratorzy lub sędziowie.
• Wyjazdy – aplikanci mogą być delegowani do różnych jednostek – od prokuratur rejonowych po okręgowe czy nawet specjalistyczne instytucje. To okazja, by poznać różne style pracy i procedury w odmiennych środowiskach.
• Wsparcie logistyczne – KSSiP zapewnia m.in. zakwaterowanie w Domu Aplikanta w Krakowie, a także wsparcie w trakcie zjazdów i wyjazdów szkoleniowych.

Ciekawym dodatkiem jest program AIAKOS, czyli wymiana międzynarodowa dla aplikantów sędziowskich i prokuratorskich. Dzięki niemu część osób ma szansę odbyć praktyki w zagranicznych instytucjach wymiaru sprawiedliwości, co dodatkowo poszerza ich doświadczenie.

Program aplikacji prokuratorskiej – etapy nauki i praktyki

Aplikacja prokuratorska to intensywne szkolenie, które trwa 36 miesięcy i ma przygotować aplikanta do wykonywania zawodu prokuratora. Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury w Krakowie realizuje ją w ramach 33 cykli szkoleniowych, łącząc teorię, praktykę i warsztaty. Zgodnie z programem, trzy tygodnie w miesiącu aplikanci spędzają na praktykach, a jeden tydzień w KSSiP – na zajęciach teoretycznych i sprawdzianach.

Zajęcia teoretyczne w KSSiP

Każdy cykl zaczyna się od kolokwium – to sprawdzian umiejętności zdobytych w czasie poprzednich praktyk. Najczęściej polega na sporządzeniu pism procesowych, takich jak:

• wniosek o zastosowanie tymczasowego aresztowania,
• postanowienie o środku zapobiegawczym,
• projekt decyzji merytorycznej.

Zajęcia teoretyczne trwają zazwyczaj pięć dni i są prowadzone w formie interaktywnych bloków:

• prawo karne materialne i procesowe,
• prawo cywilne,
• prawo administracyjne,
• inne dziedziny prawa.

W KSSiP nie dominuje klasyczny wykład. Szkoła stawia na praktyczne ćwiczenia i aktywne uczestnictwo – bo tylko w ten sposób świeżo upieczeni absolwenci studiów prawniczych mogą faktycznie wejść w rolę przyszłego prokuratora.

Zajęcia praktyczne i praca w prokuraturze podczas aplikacji

Aż 80% czasu trwania aplikacji to praktyki. Każdy aplikant ma dwóch patronów:

• koordynatora – wyznaczonego przez Dyrektora KSSiP, który nadzoruje cały proces,
• patrona praktyki – doświadczonego prokuratora w konkretnej jednostce.

Przykład: trzytygodniowa praktyka w prokuraturze rejonowej pozwala zapoznać się z przyjmowaniem zawiadomień o przestępstwach, ich kwalifikowaniem i przygotowywaniem decyzji o wszczęciu postępowania. Z kolei praktyka w jednostkach Policji daje wgląd w codzienną pracę organów ścigania.

Co ważne, już po 12 miesiącach odbywania aplikacji aplikant może występować przed sądem rejonowym jako oskarżyciel publiczny w sprawach o lżejsze przestępstwa (zagrożone karą do 5 lat pozbawienia wolności). To moment, w którym kandydat faktycznie zaczyna mierzyć się z realiami sali sądowej.

Warsztaty, szkolenia i specjalizacje prawnicze

Program aplikacji prokuratorskiej został zaprojektowany tak, by łączyć teorię z praktyką i rozwijać także kompetencje miękkie.

Najważniejsze metody pracy to m.in.:

• case method – analiza orzecznictwa SN, ETPCz, TSUE i sądów powszechnych,
• praca na aktach – warsztaty na aktach sądowych i prokuratorskich,
• symulacje rozpraw – aplikanci odgrywają role procesowe, nagrania są omawiane przez prowadzących,
• rozwiązywanie kazusów – trening praktycznego stosowania prawa,
• zajęcia psychologiczne – m.in. radzenie sobie ze stresem, praca z pokrzywdzonymi, wystąpienia publiczne.

Dodatkowo, aplikanci uczestniczą w szkoleniach z kryminalistyki i metodyki pracy prokuratora, a także prowadzą monitoring pracy sądów. Każdy z nich ma dostęp do profesjonalnych programów prawniczych i materiałów dydaktycznych.

Tryb indywidualny realizacji programu – czy to możliwe

Co do zasady aplikacja odbywa się w trybie jednolitym. Istnieje jednak możliwość indywidualnego toku szkolenia – ale tylko w wyjątkowych sytuacjach, np. w przypadku choroby, wypadku losowego czy innych udokumentowanych przyczyn uniemożliwiających normalny tok odbywania zajęć.

Zasady:

• aplikant musi przystąpić do wszystkich sprawdzianów przewidzianych w programie,
• przyczyny muszą być potwierdzone dokumentacją,
• decyzję podejmuje Dyrektor KSSiP, a jego rozstrzygnięcie jest ostateczne.

Ważne ograniczenie: tryb indywidualny nie dotyczy osób na aplikacjach uzupełniających (sędziowskiej ani prokuratorskiej).

Szczegółowy harmonogram aplikacji

Aplikacja prokuratorska to trzy lata intensywnej nauki i praktyki. Jej czas trwania – 36 miesięcy – podzielony jest na 33 cykle szkoleniowe, które łączą zjazdy teoretyczne w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury w Krakowie (lub w nowej filii w Trójmieście) z obowiązkowymi praktykami w jednostkach organizacyjnych prokuratury, sądach i innych instytucjach. Dzięki temu aplikant już w trakcie szkolenia zdobywa doświadczenie, które pozwala mu po ukończeniu aplikacji i zdaniu egzaminu prokuratorskiego rozpocząć pracę jako asesor prokuratury.

Rozkład zajęć w poszczególnych latach

Pierwszy rok aplikacji (zjazdy I–XI)

• Wprowadzenie do procedury karnej: zawiadomienia o przestępstwach, decyzje o wszczęciu postępowania.
• Nauka podstawowych czynności prokuratora – przesłuchania, środki dowodowe, nadzorowanie postępowań przygotowawczych.
• Zakończenie postępowania przygotowawczego, pierwsze zajęcia z prawa cywilnego.

➤ Przykładowy harmonogram praktyk dla XVI rocznika (2025):

• marzec 2025 – prokuratura rejonowa (3 tygodnie, w tym 3 dni w sekretariacie),
• kwiecień–maj 2025 – prokuratura rejonowa (5 tygodni),
• listopad 2025 – tydzień w prokuraturze rejonowej + 2 tygodnie w jednostkach Policji.

Drugi rok aplikacji (zjazdy XII–XXII)

• Rozszerzenie wiedzy z prawa cywilnego i administracyjnego.
• Udział prokuratora w postępowaniu cywilnym i przed sądami administracyjnymi.
• Zajęcia z prawa karnego specjalistycznego oraz postępowania odwoławczego.

Trzeci rok aplikacji (zjazdy XXIII–XXXIII)

• Prawo gospodarcze i przestępstwa gospodarcze.
• Postępowanie wykonawcze i specjalistyczne zagadnienia prawa karnego.
• Intensywne przygotowanie do egzaminu prokuratorskiego: powtórki, symulacje egzaminacyjne i zajęcia warsztatowe.

Obowiązkowe praktyki zawodowe

Praktyki stanowią aż 80% długości aplikacji i są prowadzone w różnych instytucjach:

• Prokuratury rejonowe – najwięcej tygodni (ok. 24), aplikant zapoznaje się z codzienną metodyką pracy prokuratora: analiza zawiadomień o przestępstwach, sporządzanie projektów decyzji i aktów oskarżenia, praca z aktami spraw.
• Prokuratury okręgowe – sprawy skomplikowane, wielowątkowe, nadzór nad jednostkami rejonowymi.
• Sądy rejonowe – praktyki w wydziałach karnych, obserwacja i udział w posiedzeniach.
• Jednostki Policji – obowiązkowe 2 tygodnie praktyki, poznanie specyfiki pracy organów ścigania.
• Inne miejsca – wojewódzkie sądy administracyjne, areszty śledcze, zakłady karne, Instytut Ekspertyz Sądowych, jednostki administracji skarbowej.

➤ Harmonogram przykładowych praktyk (2025):

• marzec – prokuratura rejonowa (19 dni),
• kwiecień–maj – prokuratura rejonowa (33 dni),
• listopad – prokuratura rejonowa (5 dni) + jednostki Policji (10 dni).

Udział w rozprawach i czynnościach prokuratorskich

Po 12 miesiącach aplikacji, zgodnie z art. 183 § 2 prawa o prokuraturze, aplikant może już występować przed sądem rejonowym jako oskarżyciel publiczny w sprawach:

• o przestępstwa zagrożone karą do 5 lat pozbawienia wolności,
• o wykroczenia,
• w postępowaniu wykonawczym.

To oznacza, że od drugiego roku aplikacji kandydaci na prokuratorów w praktyce uczą się prowadzenia spraw w sądzie.

Formy udziału:

• Symulacje rozpraw – zajęcia warsztatowe w KSSiP, nagrywane i szczegółowo omawiane przez prowadzących.
• Rzeczywiste rozprawy – udział w posiedzeniach, przesłuchaniach i wystąpieniach oskarżycielskich.
• Czynności praktyczne: sporządzanie apelacji i zażaleń, przygotowanie i wygłaszanie mów oskarżycielskich, udział w przesłuchaniach świadków i podejrzanych, sporządzanie wniosków o środki zapobiegawcze, analiza opinii biegłych.

Cały proces odbywa się pod ścisłym systemem patronatu – aplikant ma przydzielonego patrona koordynatora oraz patronów w jednostkach, którzy nadzorują i oceniają jego pracę.

Jakie warunki trzeba spełnić, aby zakończyć aplikację prokuratorską

Aplikacja prokuratorska to nie tylko 36 miesięcy nauki i praktyk, ale też szereg obowiązków, które każdy aplikant musi wypełnić, by przystąpić do egzaminu prokuratorskiego i w przyszłości móc rozpocząć pracę na stanowisku asesora prokuratury. Wymagania są jasno określone przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury i nie pozostawiają miejsca na dowolność – kto nie zrealizuje pełnego programu, ten nie ukończy aplikacji.

Minimalne wymagania programowe

Aby zakończyć aplikację, aplikant musi:

• Uczestniczyć we wszystkich 33 cyklach szkoleniowych – obejmują one zarówno zajęcia teoretyczne w Krakowie, jak i filiach regionalnych.
• Odbyć wszystkie praktyki przewidziane w programie – stanowią one około 80% długości aplikacji.
• Zaliczyć wszystkie sprawdziany i kolokwia – odbywają się one po każdym cyklu szkoleniowym.
• Przystąpić do egzaminu prokuratorskiego – odbywa się on w ostatnim miesiącu aplikacji i składa się z części pisemnej i ustnej.

➤ Struktura praktyk obowiązkowych:

• Prokuratury rejonowe – około 24 tygodni, podstawowe przygotowanie praktyczne.
• Prokuratury okręgowe – około 12 tygodni, sprawy skomplikowane i nadzór nad jednostkami rejonowymi.
• Sądy rejonowe i okręgowe – łącznie około 7 tygodni praktyk w wydziałach karnych.
• Policja – 3 tygodnie, w tym tydzień w laboratorium kryminalistycznym.
• Urzędy celno-skarbowe – 2 tygodnie.
• Inne instytucje – wojewódzkie sądy administracyjne, Instytut Ekspertyz Sądowych, areszty śledcze i zakłady karne.

Obecność na zajęciach i praktykach

System obecności jest rygorystyczny. Nieusprawiedliwiona nieobecność powyżej 30 dni zajęć lub praktyk skutkuje skreśleniem z listy aplikantów.

• Za nieobecność uważa się również opuszczenie zajęć na ponad 4 godziny.
• Usprawiedliwienie możliwe jest tylko w przypadku choroby, wypadku losowego lub innej udokumentowanej przyczyny.
• Każda nieobecność musi być odrobiona w terminie wyznaczonym przez patrona praktyki.
• Obowiązki zawodowe czy prywatne nie mogą być powodem usprawiedliwienia – praktyki i zajęcia w KSSiP mają absolutny priorytet.
• Jeśli aplikant pozostaje zawieszony w prawach przez ponad 3 lata łącznie, również traci status aplikanta.

Oceny cząstkowe, kolokwia i zaliczenia

Każdy cykl szkoleniowy zaczyna się od kolokwium sprawdzającego wiedzę i umiejętności zdobyte w poprzednim miesiącu.

• Forma sprawdzianu – sporządzenie pisma procesowego, np. wniosku o tymczasowe aresztowanie, postanowienia o środku zapobiegawczym, czy decyzji o umorzeniu śledztwa.
• Czas trwania – od 2 do 4 godzin.
• Kryteria oceny – poprawność podstawy prawnej, logiczna argumentacja, przejrzystość wywodu, język i styl.
• Możliwość poprawek – w razie niezaliczenia można przystąpić do kolokwium poprawkowego. Dydaktycy KSSiP zazwyczaj umożliwiają ponowne podejście.

➤ Każda praktyka kończy się opinią patrona, którą wpisuje się do dzienniczka praktyk. Oceniane są: zaangażowanie aplikanta, umiejętność sporządzania dokumentów i znajomość prawa w praktyce.

Egzamin prokuratorski – zasady ukończenia aplikacji

Egzamin prokuratorski to ostatni i najważniejszy etap 36-miesięcznej nauki w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury. To właśnie od jego wyniku zależy, czy aplikant po ukończeniu programu będzie mógł objąć stanowisko asesora prokuratury, a w przyszłości zostać mianowanym prokuratorem.

Struktura egzaminu – część pisemna i ustna

Egzamin składa się z dwóch części:

1. Część pisemna (2 dni):

• Dzień pierwszy – apelacja w sprawie karnej (czas: ok. 6 godzin).
  • Przykład z 2025 r.: apelacja od wyroku w sprawie wypadku drogowego pod wpływem narkotyków oraz posiadania substancji psychotropowych.
• Dzień drugi – dwa pisma procesowe:
  • pozew, wniosek albo apelacja w sprawie cywilnej,
  • sprzeciw w postępowaniu administracyjnym lub skarga do WSA.
  • Przykład z 2025 r.: pozew o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa i sprzeciw od decyzji o rejestracji pojazdu.

2. Część ustna:
Polega na rozwiązywaniu kazusów z co najmniej siedmiu bloków tematycznych:

• prawo karne, wykroczeń i karne skarbowe,
• postępowanie karne, sprawy nieletnich i wykonawcze,
• prawo cywilne, rodzinne, elementy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych,
• prawo gospodarcze,
• prawo i postępowanie administracyjne,
• kryminalistyka, psychiatria i psychologia sądowa, medycyna sądowa,
• konstytucja, ustrój prokuratury, prawo UE i ochrona praw człowieka.

Zakres tematyczny i kryteria oceny

Aby zdać egzamin, aplikant musi uzyskać:

• minimum 60% punktów ogółem w części pisemnej i ustnej,
• nie mniej niż 50% w każdej z dziedzin części ustnej,
• co najmniej 30% punktów za każde zadanie w części pisemnej – w przeciwnym razie nie zostaje dopuszczony do ustnej.

➤ Ocenie podlegają nie tylko poprawne wskazanie podstawy prawnej, ale też logika wywodu, argumentacja i przejrzystość językowa.

KSSiP udostępnia zestawy przykładowych kazusów z poprzednich lat, co ułatwia przygotowanie do egzaminu.

Terminy egzaminu w 2025 roku

• Część pisemna:
  • 6 lutego 2025 r. – apelacja w sprawie karnej (start godz. 9:00),
  • 7 lutego 2025 r. – pisma w sprawach cywilnych i administracyjnych (start godz. 9:00).
• Część ustna: od 10 marca 2025 r., w kolejnych dniach zgodnie z porządkiem alfabetycznym.

Do egzaminu w 2025 roku przystąpiło 160 osób (z 162 dopuszczonych):

• 69 aplikantów XIII rocznika aplikacji prokuratorskiej,
• 45 aplikantów IV rocznika aplikacji uzupełniającej prokuratorskiej,
• 31 z poprzednich roczników,
• 15 asystentów prokuratora.

Powtarzanie egzaminu – limity i konsekwencje

Egzamin można powtarzać, ale tylko raz i w terminie do 18 miesięcy od pierwszego podejścia.

• W wyjątkowych przypadkach Dyrektor KSSiP może dopuścić do ponownego zdawania razem z kolejnym rocznikiem (tak było np. w 2018 roku).
• Brak zdania egzaminu oznacza brak możliwości objęcia stanowiska asesora prokuratury.
• Pozytywny wynik egzaminu pozostaje ważny – osoba, która zdała, może zostać wpisana na listę także po przerwie w karierze zawodowej.

Egzamin przeprowadza komisja powołana przez Ministra Sprawiedliwości, w skład której wchodzą doświadczeni prokuratorzy wskazani przez Prokuratora Generalnego.

Co po aplikacji prokuratorskiej – ścieżka kariery

Ukończenie aplikacji prokuratorskiej, która trwa 36 miesięcy i kończy się zdaniem egzaminu prokuratorskiego, to dopiero początek drogi zawodowej. Absolwent Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury staje przed możliwością wejścia do zawodu poprzez asesurę, a następnie systematycznego awansu w strukturach prokuratury – od jednostek rejonowych aż po najwyższe stanowiska.

Praca na stanowisku asesora prokuratury

Mianowanie asesora następuje tuż po egzaminie. Każdy aplikant otrzymuje od KSSiP trzy propozycje jednostek, w których może odbywać asesurę. Wybór miejsca zależy od kolejności na liście klasyfikacyjnej – im wyższy wynik z egzaminu, tym lepsze możliwości wyboru.

➤ W 2025 roku z prawa wyboru skorzystało 109 osób (70 z aplikacji prokuratorskiej i 39 z uzupełniającej). Zarezerwowali oni 107 z 153 dostępnych stanowisk asesorskich.

Wynagrodzenie asesora prokuratury to 80% pensji prokuratora rejonowego w pierwszej stawce. W praktyce oznacza to około 2 895 zł brutto miesięcznie podstawy, ale z dodatkami (np. delegacja do dużej prokuratury) młody asesor w Krakowie może otrzymywać ok. 3 800 zł brutto.

Asesura trwa od roku do maksymalnie trzech lat. W tym czasie asesor:

• prowadzi postępowania przygotowawcze,
• sporządza akty oskarżenia,
• występuje przed sądem rejonowym jako oskarżyciel publiczny,
• działa pod nadzorem doświadczonych prokuratorów i otrzymuje okresowe oceny.

Możliwości zatrudnienia po aplikacji

Struktura prokuratur w Polsce tworzy jasną mapę kariery:

• prokuratury rejonowe – podstawowe jednostki, gdzie trafia większość młodych asesorów,
• prokuratury okręgowe – prowadzą sprawy złożone i nadzorują rejonowe,
• prokuratury regionalne – kolejny szczebel,
• Prokuratura Krajowa – najwyższa instancja.

Asesorzy i młodzi prokuratorzy mogą być delegowani do wyższych jednostek, co przyspiesza ścieżkę awansu i zwiększa wynagrodzenie.

Kontynuacja kariery – zostać prokuratorem

Warunki mianowania na prokuratora określa art. 75 Prawa o prokuraturze. Kandydat musi:

• mieć obywatelstwo polskie i korzystać z pełni praw publicznych,
• ukończyć studia prawnicze w Polsce i uzyskać tytuł magistra prawa,
• być nieskazitelnego charakteru,
• mieć ukończone 26 lat,
• zdać egzamin prokuratorski lub sędziowski,
• odbyć asesurę co najmniej rok (lub 18 miesięcy asesury sądowej),
• być zdolnym zdrowotnie do wykonywania obowiązków.

Hierarchia i wynagrodzenia w 2025 roku

Ścieżka awansu przebiega od prokuratora rejonowego po prokuratora krajowego:

• Prokurator rejonowy – wynagrodzenie podstawowe 3 740 – 4 410 zł brutto, z dodatkami ok. 5 300 – 6 000 zł.
• Prokurator okręgowy – 14 000 – 19 000 zł brutto.
• Prokurator regionalny – ok. 9 000 – 11 000 zł z dodatkami.
• Prokurator krajowy – ponad 14 000 zł brutto przy ponad 25-letniej praktyce.

Średnia pensja prokuratora w 2025 roku to 12 910 zł brutto, a połowa zarabia między 9 830 a 16 720 zł brutto.

Do tego dochodzą:

• dodatek stażowy (od 5% po 5 latach do 20% po 20 latach),
• dodatek lokalny (np. 15% w Warszawie),
• dodatki funkcyjne za stanowiska kierownicze.

W 2025 roku wszystkie pensje prokuratorskie zostały podniesione o dodatkowe 400 zł brutto.

Awans i rozwój

Na tempo kariery wpływają:

• opinie służbowe i wyniki pracy (liczba i skuteczność aktów oskarżenia),
• gotowość do delegacji,
• dodatkowe kwalifikacje – np. znajomość języków, kursy międzynarodowe, specjalizacje w prawie gospodarczym czy karnym.

Awans może mieć charakter pionowy (np. z rejonu do okręgu) lub poziomy (np. na stanowisko zastępcy kierownika jednostki).

Przygotuj się do aplikacji jak przyszły prokurator – sprawdzone materiały na 2025 rok

Droga do zawodu prokuratora zaczyna się od zdania egzaminu wstępnego. Samo ukończenie studiów prawniczych i znajomość kodeksów to za mało – liczy się systematyczna nauka, aktualne akty prawne i praktyczne testy. Dlatego warto sięgnąć po narzędzia, które realnie zwiększają szanse na sukces:

• Testy Prawnicze 2025 – baza 15 656 pytań z aż 98% powtarzalnością na egzaminach wstępnych. Tryb nauki, tryb egzaminu, statystyki i podpowiedzi – wszystko w jednym miejscu. Dostępne na telefon i komputer.
• Akty Prawne 2025 – aplikacja – zawsze aktualne, ujednolicone akty prawne zgodne z wykazem Ministerstwa Sprawiedliwości. Wbudowana wyszukiwarka, system „ulubionych” i automatyczne aktualizacje.
• Akty Prawne 2025 – segregator – komplet aktów w eleganckiej, papierowej formie. Gruby papier, twarda oprawa i gratisowe zakreślacze pozwolą Ci zaznaczać najważniejsze fragmenty tak, jak lubisz.