Czy adwokat może zostać prokuratorem? Kompletny Przewodnik

Możliwości kariery – przejście z adwokatury do prokuratury

Zmiana zawodu z adwokata na prokuratora to droga, która – choć wymagająca – jest jak najbardziej możliwa. W ostatnich latach coraz więcej prawników decyduje się na taki krok, szukając większej stabilizacji zawodowej, pewnego zatrudnienia w strukturach państwowych oraz satysfakcji płynącej z roli publicznego oskarżyciela. Przejście z adwokatury do prokuratury wiąże się jednak z koniecznością spełnienia wielu warunków formalnych i przejścia przez określone etapy kariery.

Jak wygląda droga zawodowa adwokata do zostania prokuratorem?

Aby adwokat mógł zostać prokuratorem, musi spełniać rygorystyczne kryteria określone w ustawie z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze (Dz.U. 2016 poz. 177). Droga do stanowiska prokuratora obejmuje następujące etapy:

1. Wykształcenie prawnicze

Kandydat musi ukończyć wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskać tytuł magistra prawa lub mieć zagraniczne studia prawnicze uznane w Polsce. To fundament każdej kariery prawniczej, niezależnie od późniejszej specjalizacji.

2. Aplikacja prawnicza i egzamin

Większość adwokatów dochodzi do zawodu po ukończeniu aplikacji adwokackiej. Aby jednak móc zostać prokuratorem, konieczne jest zdanie egzaminu prokuratorskiego lub sędziowskiego. Od 2019 r. adwokaci mają możliwość skorzystania z tzw. aplikacji uzupełniającej prokuratorskiej, organizowanej przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury (KSSiP), która pozwala im przystąpić do egzaminu bez konieczności przechodzenia pełnego 3-letniego szkolenia prokuratorskiego.

3. Asesura prokuratorska

Po zdaniu egzaminu, kandydat musi odbyć co najmniej roczną asesurę w powszechnej jednostce organizacyjnej prokuratury. Stanowisko asesora to etap próbny przed objęciem pełnoprawnej funkcji prokuratorskiej. Maksymalny czas trwania asesury to 3 lata.

4. Mianowanie na prokuratora

Dopiero po pozytywnym zakończeniu asesury i spełnieniu wszystkich wymogów formalnych możliwe jest mianowanie na stanowisko prokuratora – zazwyczaj w prokuraturze rejonowej. Decyzję o powołaniu podejmuje Prokurator Generalny na wniosek Prokuratora Krajowego.

Warto wiedzieć, że o stanowisko prokuratora mogą się ubiegać również radcowie prawni, sędziowie, doktorzy habilitowani oraz profesorowie prawa – o ile spełniają określone kryteria ustawowe i posiadają doświadczenie zawodowe w dziedzinie prawa.

Czy łatwo zmienić zawód z adwokata na prokuratora?

Z całą pewnością zmiana zawodu z adwokata na prokuratora nie należy do prostych. Choć ustawodawca przewiduje taką możliwość, w praktyce jest to ścieżka wymagająca determinacji, odpowiednich kwalifikacji i czasu.

Oto kluczowe wyzwania, z którymi mierzy się kandydat:

• Wysokie wymagania formalne – konieczność ukończenia studiów, zdania egzaminu prokuratorskiego oraz odbycia asesury w jednostkach organizacyjnych prokuratury.
• Proces rekrutacyjny o charakterze konkursowym – kandydat musi przejść przez szczegółową ocenę dorobku zawodowego, w tym: liczby prowadzonych spraw karnych, sporządzonych pism procesowych, opinii prawnych oraz doświadczenia sądowego.
• Ograniczona liczba miejsc – rekrutacja odbywa się tylko wtedy, gdy pojawiają się wakaty w prokuraturze. Miejsca są ograniczone, a konkurencja spora.
• Wymogi osobowe – kandydat musi mieć obywatelstwo polskie, korzystać z pełni praw cywilnych i obywatelskich, nie być prawomocnie skazanym za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego oraz mieć nieskazitelny charakter.
• Presja środowiskowa – niekiedy przejście z adwokatury do struktur prokuratorskich bywa postrzegane jako kontrowersyjne, zwłaszcza w kontekście wcześniejszych ról procesowych.

Mimo tych trudności, z roku na rok rośnie liczba adwokatów, którzy decydują się na zmianę ścieżki kariery. Zmiany w strukturze rynku usług prawniczych oraz zwiększone nabory do prokuratur sprawiają, że taka droga zawodowa staje się coraz bardziej dostępna.

Kwalifikacje wymagane od adwokata kandydującego do prokuratury

Przejście z adwokatury do prokuratury to nie tylko zmiana miejsca pracy – to zmiana całego sposobu patrzenia na prawo, proces i funkcję, jaką pełni prawnik w państwie. Adwokat, który rozważa podjęcie zawodu prokuratora, musi mieć świadomość, że to nie jest awans z automatu. Ustawodawca bardzo precyzyjnie określił, kto może pełnić funkcję prokuratora i jakie warunki musi spełnić kandydat na to stanowisko.

Zacznijmy więc od fundamentów – czyli konkretnych wymagań.

Jakie warunki trzeba spełnić, żeby zostać prokuratorem?

Aby adwokat mógł zostać prokuratorem, musi spełniać ściśle określone kryteria wynikające z ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze. Poniżej przedstawiam najważniejsze z nich, w podziale na kryteria formalne i praktyczne.

Wymogi formalne dla kandydata na stanowisko prokuratora:

1. Obywatelstwo i prawa publiczne
   • Kandydat musi posiadać obywatelstwo polskie oraz korzystać z pełni praw cywilnych i obywatelskich.
2. Nieposzlakowana opinia i niekaralność
   • Nie może być prawomocnie skazany za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego ani za przestępstwo skarbowe.
   • Powinien cieszyć się nieposzlakowaną opinią i posiadać nieskazitelny charakter.
3. Wykształcenie prawnicze
   • Kandydat musi ukończyć wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskać tytuł magistra prawa lub ukończyć zagraniczne studia prawnicze uznane w Polsce.
4. Wiek
   • Minimalny wiek wymagany w dniu mianowania na stanowisko prokuratora to 26 lat.
5. Stan zdrowia
   • Osoba ubiegająca się o stanowisko prokuratora musi być zdolna do pełnienia obowiązków służbowych – co potwierdza odpowiednie zaświadczenie lekarskie.
6. Złożenie egzaminu zawodowego
   • Kandydat powinien posiadać zdany egzamin prokuratorski lub sędziowski. Adwokat, który zdawał wyłącznie egzamin adwokacki, może ubiegać się o uznanie tego egzaminu lub – jeśli to konieczne – odbyć tzw. aplikację uzupełniającą prokuratorską.
7. Staż zawodowy
   • Aby ubiegać się o stanowisko prokuratora prokuratury rejonowej, wymagane jest co najmniej 3-letnie doświadczenie w wykonywaniu zawodu adwokata lub radcy prawnego. W przypadku wyższych szczebli prokuratury (np. okręgowej, regionalnej czy krajowej), wymagany staż odpowiednio rośnie – nawet do 12 lat.
8. Odbycie asesury prokuratorskiej
   • Kandydat musi odbyć co najmniej rok pracy na stanowisku asesora prokuratorskiego. Ten etap to coś w rodzaju zawodowej „próby generalnej” przed pełnoprawnym objęciem funkcji prokuratorskiej.
9. Brak powiązań z organami bezpieczeństwa PRL
   • Osoba ubiegająca się o stanowisko prokuratora nie może być byłym współpracownikiem, funkcjonariuszem lub pracownikiem organów bezpieczeństwa państwa z okresu PRL – w rozumieniu przepisów ustawy lustracyjnej.

Dodatkowe kwalifikacje i kompetencje miękkie (często pomijane, ale kluczowe):

• Bardzo dobra znajomość prawa karnego, procedury karnej i administracyjnej.
• Umiejętność analizowania dowodów, sporządzania aktów oskarżenia oraz reprezentowania oskarżenia przed sądem.
• Wysoka odporność na stres, umiejętności komunikacyjne, argumentacyjne oraz zdolność do logicznego i samodzielnego myślenia.

Wymagane dokumenty przy rekrutacji:

• Dyplom ukończenia studiów prawniczych (lub uznane zagraniczne).
• Dokument potwierdzający zdany egzamin zawodowy (prokuratorski, sędziowski, adwokacki lub radcowski).
• Zaświadczenie o wykonywaniu zawodu adwokata lub radcy prawnego przez wymagany okres.
• Zaświadczenie o niekaralności.
• Orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy na stanowisku prokuratora.

Czy aplikacja adwokacka uprawnia do objęcia funkcji prokuratorskiej?

To jedno z najczęściej zadawanych pytań w środowisku prawniczym. Odpowiedź? Nie, aplikacja adwokacka nie uprawnia automatycznie do objęcia funkcji prokuratora.

Ukończenie aplikacji adwokackiej przygotowuje do wykonywania zawodu adwokata – uczy jak reprezentować klientów, sporządzać opinie prawne, prowadzić sprawy cywilne czy karne. Nie daje jednak bezpośredniego dostępu do struktur prokuratury, ponieważ ścieżka do zawodu prokuratora jest odrębna i znacznie bardziej sformalizowana.

Dlaczego sama aplikacja adwokacka nie wystarcza?

• Programy szkoleniowe są różne – aplikacja prokuratorska kładzie nacisk na ściganie przestępstw, postępowanie przygotowawcze i obowiązki oskarżyciela publicznego, podczas gdy aplikacja adwokacka koncentruje się na obronie interesów klientów.
• Brakuje elementów praktyki w jednostkach organizacyjnych prokuratury – aplikanci adwokaccy nie odbywają staży w prokuraturze, co jest standardem na aplikacji prokuratorskiej.
• Brak egzaminu prokuratorskiego – zdany egzamin adwokacki nie zastępuje egzaminu prokuratorskiego, choć w niektórych przypadkach może być częściowo uznany w procedurze kwalifikacyjnej.

Jakie są wyjątki i furtki?

• Adwokat może zostać dopuszczony do konkursu na stanowisko asesora lub prokuratora, jeśli ma odpowiedni staż (co najmniej 3 lata), zdał egzamin zawodowy i spełnia pozostałe wymogi ustawowe.
• Może także skorzystać z tzw. aplikacji uzupełniającej prokuratorskiej, organizowanej przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury – jest to skrócona forma aplikacji dostępna m.in. dla doświadczonych adwokatów i radców prawnych.

Czy możliwe jest zostanie prokuratorem bez ukończenia aplikacji prokuratorskiej?

To jedno z najczęstszych pytań zadawanych przez adwokatów i radców prawnych rozważających zmianę ścieżki zawodowej. Czy możliwe jest, by zostać prokuratorem bez pełnej aplikacji prokuratorskiej? Teoretycznie – tak. W praktyce – nie bez warunków.

Zgodnie z obowiązującym Prawem o prokuraturze, tradycyjna ścieżka do zawodu prokuratora wymaga:

• ukończenia wyższych studiów prawniczych w Polsce i uzyskania tytułu magistra prawa (lub ukończenia zagranicznych studiów prawniczych uznanych w Polsce),
• odbycia 36-miesięcznej aplikacji prokuratorskiej w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury (KSSiP),
• zdania egzaminu prokuratorskiego,
• co najmniej rocznego okresu pracy na stanowisku asesora w powszechnej jednostce organizacyjnej prokuratury.

Bezpośrednie wejście do zawodu – bez aplikacji prokuratorskiej – jest więc z zasady niemożliwe.

Aplikacja uzupełniająca – wyjątek dla doświadczonych prawników

W 2019 roku wprowadzono jednak alternatywną ścieżkę w postaci tzw. aplikacji uzupełniającej prokuratorskiej. To rozwiązanie skierowane do osób z istotnym doświadczeniem prawniczym, które wcześniej pełniły funkcje:

• adwokatów lub radców prawnych,
• referendarzy sądowych,
• asystentów sędziów,
• członków służby wojskowej żołnierzy zawodowych zajmujących się stosowaniem prawa,
• urzędników zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych prokuratury lub organach państwowych.

Ta ścieżka pozwala ominąć klasyczną aplikację prokuratorską, ale wciąż wymaga zdania egzaminu prokuratorskiego oraz odbycia asesury.

Podsumowanie: co trzeba wiedzieć

• Nie można zostać prokuratorem wyłącznie na podstawie aplikacji adwokackiej lub doświadczenia zawodowego.
• Wymagana jest aplikacja prokuratorska – tradycyjna lub uzupełniająca.
• Zawsze konieczne jest zdanie egzaminu prokuratorskiego i praca na stanowisku asesora.
• Praca w zawodzie adwokata może skrócić drogę do zawodu prokuratora, ale jej nie zastępuje.

Jakie są przeszkody formalne w zatrudnieniu adwokata w prokuraturze?

Mimo że ustawodawca przewiduje możliwość przejścia z adwokatury do prokuratury, nie każdy adwokat może objąć stanowisko prokuratorskie. Istnieje szereg formalnych barier, które mogą zablokować proces rekrutacji jeszcze na etapie wstępnej weryfikacji.

Oto najczęstsze przeszkody formalne, które dyskwalifikują kandydata na stanowisko prokuratora:

1. Brak obywatelstwa polskiego i ograniczone prawa publiczne

Każdy kandydat musi:

• posiadać obywatelstwo polskie,
• korzystać z pełni praw cywilnych i obywatelskich.

Brak spełnienia tych warunków całkowicie uniemożliwia zatrudnienie w prokuraturze.

2. Niekaralność i nieskazitelny charakter

Adwokat nie może być:

• prawomocnie skazany za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego,
• skazany za przestępstwo skarbowe,
• osobą o podważanej reputacji zawodowej.

Ocena moralna kandydata jest kluczowa – w grę wchodzi zawód zaufania publicznego.

3. Brak wymaganego wykształcenia

Konieczne jest:

• ukończenie wyższych studiów prawniczych w Polsce i uzyskanie tytułu magistra prawa,
• ewentualnie ukończenie zagranicznych studiów prawniczych uznanych w Polsce.

Ukończenie studiów innego kierunku, np. administracji lub bezpieczeństwa wewnętrznego – nie spełnia wymogów.

4. Zbyt młody wiek

W dniu mianowania na stanowisko prokuratora, kandydat musi mieć ukończone 26 lat. Wcześniejsze zgłoszenie nie zostanie rozpatrzone.

5. Brak zdolności zdrowotnej do pełnienia obowiązków prokuratora

Wymagana jest pełna zdolność do pracy, potwierdzona zaświadczeniem lekarskim. Przeciwwskazania zdrowotne – nawet częściowe – mogą skutkować odrzuceniem kandydatury.

6. Brak egzaminu prokuratorskiego lub sędziowskiego

Ukończenie aplikacji adwokackiej czy radcowskiej nie zwalnia z obowiązku złożenia egzaminu prokuratorskiego (ewentualnie sędziowskiego). To warunek bezwzględny, ujęty w art. 75 ustawy Prawo o prokuraturze.

7. Niewystarczający staż zawodowy

Dla adwokata lub radcy prawnego, który chce ubiegać się o:

• stanowisko prokuratora prokuratury rejonowej – wymagane jest minimum 3 lata wykonywania zawodu,
• stanowisko prokuratora okręgowego – 6 lat,
• regionalnego – 10 lat,
• prokuratora krajowego – 12 lat.

Brak odpowiedniego stażu zawodowego uniemożliwia aplikowanie.

8. Powiązania z organami bezpieczeństwa PRL

Kandydat nie może być:

• byłym funkcjonariuszem,
• współpracownikiem,
• pracownikiem organów bezpieczeństwa państwa PRL – w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej.

9. Braki w dokumentacji lub dorobku zawodowym

Każdy kandydat musi złożyć:

• kompletny kwestionariusz osobowy,
• życiorys,
• dokumenty potwierdzające staż zawodowy,
• zaświadczenia o niekaralności i stanie zdrowia,
• wykaz opinii prawnych, pism procesowych i spraw karnych.

Brak któregokolwiek z tych elementów może skutkować natychmiastowym odrzuceniem wniosku.

Doświadczenie zawodowe a szanse na pracę w prokuraturze

W przypadku zawodów prawniczych teoria to zdecydowanie za mało. Liczy się praktyka – i to ta zdobyta w prawdziwej sali sądowej, przy realnych klientach i trudnych sprawach. Dlatego, gdy mówimy o przejściu z adwokatury do prokuratury, doświadczenie zawodowe odgrywa kluczową rolę. Zmiana zawodu z adwokata na prokuratora to nie tylko kwestia spełnienia wymogów formalnych – równie ważne jest to, co kandydat wnosi ze sobą do struktur prokuratury.

Czy doświadczenie adwokata ma znaczenie przy rekrutacji do prokuratury?

Odpowiedź jest prosta: tak – i to ogromne. Zgodnie z ustawą Prawo o prokuraturze, adwokat lub radca prawny może ubiegać się o stanowisko prokuratora, jeśli m.in.:

• posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich,
• nie był prawomocnie skazany za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego,
• ukończył wyższe studia prawnicze i uzyskał tytuł magistra,
• posiada co najmniej 3-letni staż zawodowy,
• zdał egzamin prokuratorski lub sędziowski.

Ale samo spełnienie formalnych kryteriów to jeszcze nie wszystko. W toku postępowania kwalifikacyjnego komisja ocenia również dorobek zawodowy kandydata, który zawiera m.in.:

• liczbę prowadzonych spraw,
• zakres trudności spraw,
• umiejętności procesowe (np. sporządzanie pism procesowych, udział w rozprawach),
• doświadczenie w kontaktach z sądami i organami ścigania.

Jeśli kandydat wykonywał zawód adwokata lub radcy prawnego przez kilka lat, przygotowywał opinie prawne, reprezentował klientów przed sądami – jego szanse na pozytywną ocenę znacząco rosną. Taki dorobek może również pomóc mu lepiej odnaleźć się podczas aplikacji uzupełniającej lub asesury w jednostkach organizacyjnych prokuratury.

Wpływ praktyki w sprawach karnych na możliwość zostania prokuratorem

Choć prokuratorzy zajmują się różnymi dziedzinami prawa – w tym cywilnym, administracyjnym czy gospodarczym – prawo karne i postępowanie przygotowawcze stanowią zdecydowanie trzon ich codziennej pracy.

Dlatego właśnie praktyka w sprawach karnych to jeden z najmocniejszych atutów kandydata na prokuratora. Oto, co szczególnie zyskuje na wartości:

• reprezentowanie oskarżonych w procesach karnych,
• przygotowywanie pism do sądu karnego i organów ścigania,
• znajomość przepisów kodeksu karnego i kodeksu postępowania karnego,
• umiejętność oceny materiału dowodowego,
• kontakt z policją, biegłymi, świadkami i sądami.

Praktyka ta przekłada się na większą łatwość w przystosowaniu się do realiów pracy w powszechnej jednostce organizacyjnej prokuratury. Osoby z zapleczem „karnym” zazwyczaj lepiej radzą sobie podczas asesury i szybciej wdrażają się w obowiązki prokuratora.

Warto jednak dodać, że brak praktyki w prawie karnym nie wyklucza kandydata. W strukturze prokuratury, zwłaszcza w wydziałach regionalnych czy prokuraturze krajowej, znajdują się też jednostki zajmujące się przestępstwami skarbowymi, korupcją, prawem cywilnym, czy sprawami z zakresu ochrony środowiska. Dlatego doświadczenie w innych dziedzinach prawa również ma swoją wartość.

Czy po aplikacji adwokackiej można rozpocząć karierę prokuratorską?

To pytanie pojawia się regularnie – zwłaszcza wśród młodych adwokatów, którzy po kilku latach pracy w kancelarii zaczynają rozważać zmianę kierunku. Odpowiedź brzmi: tak, ale pod pewnymi warunkami.

Ukończenie aplikacji adwokackiej samo w sobie nie daje prawa do objęcia stanowiska prokuratora, ale może otworzyć furtkę – jeśli kandydat:

• posiada co najmniej 3-letni staż zawodowy jako adwokat lub radca prawny,
• zdał egzamin zawodowy (adwokacki lub radcowski),
• przejdzie procedurę kwalifikacyjną do prokuratury,
• odbędzie asesurę prokuratorską,
• spełnia pozostałe wymogi ustawowe (obywatelstwo polskie, niekaralność, odpowiedni stan zdrowia itp.).

W praktyce oznacza to, że aplikacja adwokacka może być uznana jako element doświadczenia zawodowego przydatny przy rekrutacji do prokuratury. Jednak niezależnie od tego, czy kandydat ma za sobą aplikację radcowską czy adwokacką – i tak musi przejść asesurę i w większości przypadków zdać egzamin prokuratorski.

Procedura rekrutacji adwokata do prokuratury

Zmiana zawodu z adwokata na prokuratora to coś więcej niż tylko przejście z jednego urzędu do drugiego. To przeskok między dwiema stronami procesu – z obrońcy na oskarżyciela publicznego. Aby takie przejście było możliwe, kandydat musi przejść wieloetapową procedurę kwalifikacyjną, która uwzględnia zarówno aspekty formalne, jak i ocenę doświadczenia zawodowego.

Jak wygląda proces selekcji kandydatów z adwokatury?

Selekcja adwokatów ubiegających się o stanowisko prokuratora opiera się na przepisach ustawy Prawo o prokuraturze. Kandydat musi spełniać szereg wymogów dotyczących wykształcenia, stażu zawodowego, etyki, zdrowia i obywatelstwa. Ale to dopiero początek.

W przypadku adwokatów (lub radców prawnych) istotne są przede wszystkim:

• minimum 3-letnie doświadczenie zawodowe,
• obywatelstwo polskie i pełnia praw cywilnych oraz obywatelskich,
• niekaralność za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego,
• ukończone studia prawnicze i tytuł magistra prawa,
• nieskazitelny charakter i dobra reputacja środowiskowa.

Proces selekcji wygląda w praktyce następująco:

• Etap 1: Weryfikacja dokumentów – komisja sprawdza, czy kandydat spełnia wszystkie wymogi formalne.
• Etap 2: Ocena dorobku zawodowego – analizowane są sporządzone opinie prawne, liczba prowadzonych spraw, publikacje naukowe czy udział w szkoleniach.
• Etap 3: Sprawdzenie zgodności z przepisami ustawy lustracyjnej – m.in. brak współpracy z organami bezpieczeństwa PRL.
• Etap 4: Ocena zdrowotna – kandydat musi posiadać zdolność do pełnienia obowiązków prokuratora, potwierdzoną zaświadczeniem lekarskim.

Etapy postępowania kwalifikacyjnego – od złożenia dokumentów do powołania

Poniżej przedstawiam szczegółowy przebieg całej procedury rekrutacyjnej dla adwokata, który chce zostać prokuratorem:

1. Zgłoszenie kandydatury i złożenie dokumentów

Adwokat ubiegający się o stanowisko asesora lub prokuratora musi złożyć następujące dokumenty:

• Kwestionariusz osobowy i własnoręcznie napisany życiorys,
• Dyplom ukończenia studiów prawniczych (oryginał lub poświadczona kopia),
• Dokument potwierdzający złożenie egzaminu zawodowego (adwokackiego, sędziowskiego lub prokuratorskiego),
• Potwierdzenie co najmniej 3-letniego stażu zawodowego jako adwokat lub radca prawny,
• Zaświadczenie o niekaralności, stan zdrowia i oświadczenie o nieskazitelnym charakterze,
• Dokumenty potwierdzające ukończone szkolenia, publikacje lub inne osiągnięcia zawodowe,
• Oświadczenie o zakończeniu wykonywania zawodu adwokata przed objęciem stanowiska prokuratorskiego (zgodne z art. 100 ust. 4 ustawy Prawo o prokuraturze).

2. Weryfikacja formalna

Zgłoszenie zostaje ocenione pod kątem kompletności i zgodności z przepisami. Braki formalne oznaczają odrzucenie kandydatury.

3. Ocena merytoryczna

Komisja ocenia kwalifikacje i dorobek zawodowy – m.in. liczbę spraw prowadzonych przed sądami, doświadczenie w sprawach karnych, publikacje naukowe czy udział w pracach legislacyjnych. Ważna jest również zgodność profilu zawodowego z wymaganiami pracy w prokuraturze.

4. Egzamin lub jego uznanie

Kandydat musi mieć zdany egzamin prokuratorski lub sędziowski. W przypadku adwokatów, którzy zdali egzamin adwokacki, może być wymagane dodatkowe potwierdzenie kwalifikacji – np. odbycie aplikacji uzupełniającej prokuratorskiej.

5. Asesura

Po pozytywnej ocenie komisji kandydat zostaje powołany na stanowisko asesora prokuratorskiego w powszechnej jednostce organizacyjnej prokuratury. Ten etap trwa co najmniej rok i służy praktycznemu przygotowaniu do zawodu prokuratora.

6. Mianowanie na stanowisko prokuratora

Po pozytywnym zakończeniu asesury i zatwierdzeniu przez Prokuratora Generalnego na wniosek Prokuratora Krajowego – kandydat zostaje mianowany na stanowisko prokuratora prokuratury rejonowej.

Czy kandydaci z adwokatury mają przewagę nad aplikantami prokuratorskimi?

Na to pytanie warto odpowiedzieć w dwóch wymiarach – formalnym i praktycznym.

Formalnie – nie mają przewagi

Aplikanci prokuratorscy kończą 3-letnią aplikację w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury (KSSiP), odbywają praktyki w jednostkach organizacyjnych prokuratury, zdają egzamin zawodowy i są kierowani na asesurę. Mają więc przygotowanie dedykowane stricte do zawodu prokuratora.

Adwokaci muszą spełnić osobne wymogi – odpowiedni staż, egzamin zawodowy, niekaralność, obywatelstwo polskie, stan zdrowia – ale nie mają formalnej przewagi wynikającej z zawodu.

Praktycznie – mogą mieć przewagę

Z kolei w praktyce doświadczenie procesowe adwokata, jego kontakt z sądem, umiejętność sporządzania aktów procesowych czy prowadzenie spraw karnych – może stanowić atut.

Przykładowo:

• Adwokat z dużą praktyką w sprawach karnych będzie lepiej przygotowany do roli oskarżyciela niż świeżo upieczony absolwent KSSiP, który zna teorię, ale jeszcze nie zderzył się z realiami sali sądowej.
• Kandydat z dorobkiem naukowym lub publicystycznym w zakresie prawa karnego czy konstytucyjnego może zyskać dodatkowe punkty w ocenie komisji.

Ale to wszystko nie znosi konieczności spełnienia wymogów formalnych i przejścia przez asesurę.

Regulacje prawne dotyczące zmiany zawodu

Zmiana ścieżki kariery z adwokatury do prokuratury to nie tylko decyzja zawodowa, ale również formalny proces uregulowany przepisami prawa. Zarówno ustawa Prawo o prokuraturze, jak i ustawa Prawo o adwokaturze określają precyzyjnie, jakie warunki musi spełnić adwokat, aby móc zostać prokuratorem – i jakie konsekwencje prawne wiążą się z taką zmianą.

Co mówi ustawa o prokuraturze na temat byłych adwokatów?

Zgodnie z art. 75 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze, kandydatem na stanowisko prokuratora może być między innymi:

• adwokat,
• radca prawny,
• sędzia,
• osoba, która wykonywała zawód prokuratora,
• pracownik naukowy specjalizujący się w naukach prawnych,
• osoba zajmująca się tworzeniem lub stosowaniem prawa w urzędach obsługujących organy państwowe,
• lub osoba, która odbyła w jednostkach organizacyjnych prokuratury okres służby przewidziany w przepisach o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.

W przypadku adwokatów, ustawa stawia wyraźne wymaganie: co najmniej 3 lata wykonywania zawodu oraz zdanie jednego z egzaminów prawniczych – adwokackiego, sędziowskiego lub prokuratorskiego. Przy czym adwokat z odpowiednim doświadczeniem może zostać prokuratorem bez konieczności dodatkowego egzaminu prokuratorskiego, jeśli spełnia inne kryteria formalne, takie jak:

• obywatelstwo polskie,
• korzystanie z pełni praw cywilnych i obywatelskich,
• nieskazitelny charakter,
• brak skazania za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego,
• odpowiedni stan zdrowia.

To oznacza, że ustawa otwiera drogę do prokuratury dla adwokatów, którzy mają już solidny dorobek zawodowy i chcą zmienić profil swojej działalności prawnej.

Czy adwokat musi zawiesić lub zakończyć praktykę, by pracować jako prokurator?

Tak – i to w sposób definitywny. Nie wystarczy zawieszenie działalności zawodowej. Adwokat, który zostaje powołany na stanowisko prokuratora, musi zostać wykreślony z listy adwokatów. Obowiązek ten wynika z art. 72 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo o adwokaturze, który mówi jasno:

„Okręgowa rada adwokacka skreśla adwokata z listy w przypadku objęcia przez niego stanowiska w organie wymiaru sprawiedliwości lub organie ścigania.”

Prokuratura to organ ścigania – a więc w momencie objęcia stanowiska prokuratora rejonowego, okręgowego czy w prokuraturze krajowej, adwokat musi zakończyć praktykę zawodową i formalnie wystąpić o wykreślenie z listy prowadzonej przez Naczelną Radę Adwokacką.

Co ważne: nie ma tu możliwości „pauzy” ani tymczasowego zawieszenia wpisu. Decyzja o przejściu do prokuratury oznacza konieczność całkowitego porzucenia zawodu adwokata.

Czy można łączyć zawód adwokata i prokuratora?

Nie, łączenie zawodu adwokata i prokuratora jest prawnie zabronione. Obowiązuje tu zasada wyłączności – prokurator nie może jednocześnie:

• wykonywać zawodu adwokata lub radcy prawnego,
• prowadzić działalności gospodarczej związanej z pomocą prawną,
• podejmować zatrudnienia poza wyjątkami określonymi w ustawie.

Zgodnie z Prawem o prokuraturze, prokurator może – za zgodą przełożonego – prowadzić działalność dydaktyczną, naukową lub publicystyczną, ale nie może brać udziału w działalności, która mogłaby budzić konflikt interesów lub osłabić niezależność i bezstronność prokuratury.

Dlaczego nie wolno łączyć tych zawodów?

• Etyka i niezależność – adwokat reprezentuje interesy stron, często broni osób podejrzanych lub oskarżonych. Prokurator działa w interesie publicznym jako oskarżyciel. Równoczesne pełnienie tych ról stanowiłoby rażący konflikt interesów.
• Zasady odpowiedzialności zawodowej – adwokat i prokurator podlegają różnym kodeksom etyki i odpowiedzialności dyscyplinarnej.
• Zaufanie publiczne – obie profesje są zawodami zaufania publicznego i muszą być niezależne nie tylko formalnie, ale i wizerunkowo.

Stanowiska dostępne dla adwokatów w strukturze prokuratury

Ścieżka zawodowa z adwokatury do prokuratury nie kończy się na objęciu funkcji prokuratora rejonowego. Byli adwokaci – po spełnieniu określonych wymogów ustawowych – mogą awansować w strukturze prokuratury, obejmując coraz wyższe stanowiska, w tym nawet stanowisko Prokuratora Generalnego. Sprawdźmy, jakie opcje stoją otworem dla prawników z adwokackim rodowodem.

Czy możliwe jest objęcie stanowiska asesora przez adwokata?

Tak – adwokat może rozpocząć swoją karierę w prokuraturze od stanowiska asesora prokuratorskiego. To częsta droga dla osób, które nie mają jeszcze pełnego stażu wymaganego do objęcia funkcji prokuratora, ale spełniają inne formalne kryteria, takie jak:

• ukończone wyższe studia prawnicze w Polsce lub za granicą (uznane w Polsce),
• obywatelstwo polskie, pełnia praw cywilnych i obywatelskich,
• nieskazitelny charakter i niekaralność za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego,
• odpowiedni stan zdrowia do pełnienia funkcji prokuratora.

Adwokat, który zdał egzamin prokuratorski (lub inny równoważny egzamin uznany przez właściwe organy), może ubiegać się o stanowisko asesora. Po mianowaniu asesor przez minimum rok wykonuje czynności prokuratorskie pod nadzorem – to swoisty „okres próbny”, w którym ocenia się jego predyspozycje do zawodu prokuratora.

To ważny krok w strukturze prokuratury, zwłaszcza dla tych, którzy chcą przejść z adwokatury na stałe i kontynuować karierę w nowym zawodzie.

Jakie funkcje może pełnić były adwokat w prokuraturze?

Były adwokat, który pomyślnie przeszedł ścieżkę naboru i uzyskał nominację, nie jest w żaden sposób ograniczony w dostępie do funkcji prokuratorskich. Po zakończeniu asesury, może objąć m.in.:

• stanowisko prokuratora prokuratury rejonowej – najczęstszy pierwszy szczebel kariery w prokuraturze,
• prokuratora prokuratury okręgowej, regionalnej lub krajowej – po uzyskaniu odpowiedniego stażu (odpowiednio 6, 10 i 12 lat pracy na niższych szczeblach),
• prokuratora Instytutu Pamięci Narodowej – jeśli spełnia dodatkowe kryteria formalne.

Z czasem były adwokat może objąć funkcje kierownicze, takie jak:

• zastępca prokuratora rejonowego lub okręgowego,
• prokurator nadzorujący inne jednostki organizacyjne,
• koordynator ds. specjalistycznych postępowań, np. przestępstw gospodarczych, skarbowych, czy zbrodni z czasów PRL.

Zakres obowiązków obejmuje pełne spektrum czynności prokuratorskich – od prowadzenia postępowań przygotowawczych, przez sporządzanie aktów oskarżenia, aż po występowanie w charakterze oskarżyciela publicznego przed sądem.

Czy adwokat może zostać Prokuratorem Generalnym lub jego zastępcą?

Tak – adwokat, który przeszedł całą ścieżkę prokuratorską, może ubiegać się o stanowisko Prokuratora Generalnego lub zastępcy Prokuratora Generalnego, pod warunkiem że spełnia wysokie wymagania formalne i merytoryczne, w tym:

• minimum 20-letni staż pracy jako prokurator lub sędzia,
• co najmniej 10 lat pracy na stanowisku prokuratora lub sędziego bezpośrednio przed zgłoszeniem kandydatury,
• obywatelstwo polskie, nieskazitelny charakter, brak karalności, odpowiedni stan zdrowia.

W praktyce funkcję Prokuratora Generalnego pełni Minister Sprawiedliwości, ale formalnie urząd ten może objąć każdy prokurator spełniający warunki określone w ustawie Prawo o prokuraturze (art. 75). Zastępcy Prokuratora Generalnego są powoływani przez premiera na wniosek Prokuratora Generalnego – również spośród doświadczonych prokuratorów Prokuratury Krajowej.

Co to oznacza w praktyce? Były adwokat, który przeszedł z adwokatury do prokuratury, zdobył odpowiednie doświadczenie, a następnie awansował do Prokuratury Krajowej – może zostać kandydatem na jedno z najwyższych stanowisk w państwowym systemie ścigania przestępstw.

Plusy i minusy zmiany ścieżki zawodowej

Decyzja o zmianie zawodu z adwokata na prokuratora to poważny krok. Choć wielu prawników zadaje sobie pytanie, czy adwokat może zostać prokuratorem i czy warto przejść z adwokatury do prokuratury, odpowiedź nie jest zero-jedynkowa. Wszystko zależy od tego, czego szukasz w życiu zawodowym – stabilizacji i służby państwu, czy raczej niezależności i wolności działania.

Czy warto przejść z adwokatury do prokuratury?

Zalety przejścia z adwokatury do prokuratury:

• Wpływ na sprawiedliwość i bezpieczeństwo społeczne
  Prokurator to zawód o kluczowym znaczeniu w systemie prawnym – to właśnie on decyduje o wszczęciu lub umorzeniu śledztwa, kieruje akt oskarżenia do sądu i stoi na straży praworządności.
• Prestiż i status społeczny
  W strukturze państwowej prokuratorzy cieszą się dużym zaufaniem – są traktowani jako autorytet prawny, zwłaszcza w sprawach karnych.
• Stabilność zatrudnienia
  W przeciwieństwie do adwokata, który sam musi zabiegać o klientów, prokurator ma etat, określone obowiązki i pensję finansowaną przez państwo. W czasach niestabilności gospodarczej to spory atut.
• Wysokie i przewidywalne wynagrodzenie
  Prokuratorzy – szczególnie po awansach – zarabiają dobrze i regularnie. Do pensji dochodzą dodatki stażowe, funkcyjne czy tzw. „trzynastka”.
• Immunitet i ochrona prawna
  Prokurator nie może być zatrzymany ani pociągnięty do odpowiedzialności karnej bez zgody sądu dyscyplinarnego. To gwarancja niezależności przy podejmowaniu trudnych decyzji.

Wady i wyzwania:

• Stres i ogromna odpowiedzialność
  Prokurator prowadzi najcięższe sprawy karne, bywa twarzą systemu w najtrudniejszych momentach. Jedna błędna decyzja może mieć gigantyczne konsekwencje – zarówno prawne, jak i społeczne.
• Brak elastyczności
  W przeciwieństwie do adwokata, prokurator nie może wybierać sobie spraw, pracować zdalnie czy swobodnie ustalać godzin pracy. Obowiązują sztywne procedury i hierarchia służbowa.
• Ograniczenia w działalności dodatkowej
  Prokurator nie może prowadzić działalności gospodarczej, zarabiać jako doradca prawny czy występować przed sądem w prywatnym charakterze – z wyjątkiem działalności naukowej lub dydaktycznej (i to za zgodą przełożonego).

Różnice w obowiązkach, zakresie działania i stylu pracy

Jakie są zarobki prokuratora w porównaniu z adwokatem?

Zarobki prokuratora w 2025 r.:

• Prokuratorzy otrzymują pensje ustalane według mnożników podstawy wynagrodzenia – co oznacza systemową i przewidywalną strukturę płac.
• Średnie miesięczne zarobki brutto na różnych poziomach wynoszą:

Zarobki adwokata:

• Skrajnie zróżnicowane – zależą od doświadczenia, lokalizacji, prestiżu kancelarii oraz rodzaju spraw.
• Typowy rozrzut:

Wniosek?
Prokuratorzy zarabiają wysoko i stabilnie, a ich wynagrodzenie rośnie z każdym awansem. Z kolei adwokat ma nieograniczony potencjał zarobkowy, ale wiąże się to z ryzykiem, brakiem gwarancji dochodu i uzależnieniem od rynku usług prawnych.

Alternatywy i ścieżki powrotu do zawodu adwokata

Zastanawiasz się, czy przejście z adwokatury do prokuratury to decyzja bez możliwości odwrotu? Dobra wiadomość – nie. Polskie przepisy przewidują możliwość powrotu do zawodu adwokata po zakończeniu pracy w prokuraturze. Trzeba jednak pamiętać, że droga powrotna wymaga spełnienia konkretnych warunków i przejścia przez odpowiednią procedurę.

Czy prokurator może wrócić do zawodu adwokata po zakończeniu pracy w prokuraturze?

Tak, były prokurator może ubiegać się o powrót do zawodu adwokata. Przepisy ustawy Prawo o adwokaturze dopuszczają taką możliwość – zwłaszcza jeśli dana osoba była wcześniej wpisana na listę adwokatów, ale została z niej wykreślona z powodu objęcia stanowiska w organach wymiaru sprawiedliwości lub ścigania (czyli także w prokuraturze).

Ale uwaga – wpis nie odbywa się automatycznie. Każdorazowo były prokurator musi:

• złożyć wniosek do okręgowej rady adwokackiej,
• spełnić aktualne wymogi formalne,
• przejść ocenę rękojmi prawidłowego wykonywania zawodu adwokata,
• wykazać się nieskazitelnym charakterem.

Rada bierze pod uwagę cały przebieg kariery zawodowej, sposób zakończenia służby prokuratorskiej, a także ewentualne postępowania dyscyplinarne lub inne kontrowersje.

Jak wygląda procedura odwrotna – z prokuratury do adwokatury?

Poniżej rozpisaliśmy krok po kroku, jak wygląda powrót z prokuratury do adwokatury:

1. Złożenie wniosku o wpis na listę adwokatów

Były prokurator składa wniosek do właściwej okręgowej rady adwokackiej z prośbą o ponowny wpis. Wniosek powinien zawierać dane osobowe, przebieg kariery zawodowej oraz motywację do powrotu do zawodu adwokata.

2. Dołączenie wymaganych dokumentów

Do wniosku należy załączyć m.in.:

• zaświadczenie o niekaralności,
• dyplom ukończenia studiów prawniczych (magisterskich w Polsce lub zagranicznych uznanych w Polsce),
• dokumenty potwierdzające wcześniejsze wykonywanie zawodu adwokata lub funkcję w prokuraturze,
• inne dokumenty wymagane przez daną izbę.

3. Ocena rękojmi i nieskazitelności

To kluczowy etap procedury. Okręgowa rada adwokacka analizuje:

• przebieg dotychczasowej kariery zawodowej,
• etyczność działań jako prokuratora,
• okoliczności odejścia ze służby (czy np. nie toczyło się postępowanie dyscyplinarne),
• czy kandydat daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu adwokata.

4. Decyzja rady adwokackiej

Na podstawie zebranych informacji rada podejmuje uchwałę o wpisie na listę adwokatów. Jeśli kandydat nie spełnia ustawowych wymagań, rada może odmówić wpisu.

5. Możliwość odwołania

W przypadku odmowy, kandydat może odwołać się do Naczelnej Rady Adwokackiej, a w razie potrzeby także do sądu administracyjnego.

Dodatkowe uwagi praktyczne:

• Brak automatyzmu – to nie „powrót z urlopu”, tylko pełnoprawna procedura naboru z indywidualną oceną kandydata.
• Rękojmia i charakter – to właśnie te dwie cechy przesądzają, czy osoba, która pełniła funkcję prokuratora, może wrócić do zawodu adwokata.
• Możliwość powrotu po latach – nawet długoletni prokuratorzy mogą ubiegać się o powrót do adwokatury, jeśli tylko spełniają aktualne wymogi.

Podsumowanie najważniejszych informacji

Zastanawiasz się, czy adwokat może zostać prokuratorem i jak wygląda przejście z adwokatury do prokuratury? Choć to nie jest najpopularniejsza ścieżka kariery, z pewnością możliwa – i dla wielu satysfakcjonująca. Warto jednak znać realne warunki, jakie trzeba spełnić, oraz błędy, których należy unikać.

Kto ma realne szanse na zostanie prokuratorem po pracy w adwokaturze?

Osoba, która chce zamienić zawód adwokata na zawód prokuratora, musi udowodnić nie tylko kompetencje prawne, ale i odpowiedni poziom etyczny oraz stabilność zawodową. Kandydat ma szansę na objęcie stanowiska prokuratora, jeśli:

• ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce lub uzyskał tytuł magistra prawa na zagranicznym uniwersytecie uznanym w Polsce;
• posiada co najmniej 3-letni staż w zawodzie adwokata lub radcy prawnego;
• posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich;
• nie był prawomocnie skazany za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe;
• zdobył pozytywną opinię o dorobku zawodowym, m.in. na podstawie listy sporządzonych opinii prawnych, liczby prowadzonych spraw i zaangażowania w pracę;
• posiada zdolność do wykonywania obowiązków prokuratora, potwierdzoną zaświadczeniem lekarskim;
• zdał egzamin zawodowy: adwokacki, radcowski, sędziowski lub prokuratorski (choć w przypadku adwokatów z odpowiednim stażem nie ma obowiązku ponownego zdawania egzaminu prokuratorskiego – zgodnie z art. 75 ustawy Prawo o prokuraturze).

Tylko spełnienie wszystkich tych warunków umożliwia mianowanie na stanowisko asesora prokuratury rejonowej, a następnie – po odbyciu asesury – awans na pełnoprawnego prokuratora.

Najczęstsze błędy i wątpliwości kandydatów zmieniających zawód

Wielu prawników podejmujących decyzję o zmianie zawodu z adwokata na prokuratora wpada w te same pułapki. Oto lista najczęstszych błędów:

Błędy formalne i organizacyjne:

• braki w dokumentacji – np. brak aktualnego zaświadczenia o niekaralności, niedokładny opis stażu zawodowego;
• zbyt ogólny życiorys zawodowy – brak konkretów w CV: liczby spraw, charakteru praktyki, przykładów opinii prawnych;
• nieprzygotowanie do rozmowy kwalifikacyjnej – kandydaci nie są w stanie omówić szczegółowo prowadzonych spraw czy wykazać umiejętności wymaganych na stanowisku prokuratora;
• błędne przekonanie, że staż wystarczy – tymczasem komisja ocenia nie tylko formalne kryteria, ale też m.in. styl pracy, odporność na stres czy zdolności organizacyjne.

Najczęstsze wątpliwości kandydatów:

Najczęściej zadawane pytania

Przejście z adwokatury do prokuratury budzi sporo emocji i jeszcze więcej pytań. Zebraliśmy te, które pojawiają się najczęściej wśród kandydatów planujących zmianę zawodu z adwokata na prokuratora.

Czy adwokat po 50-tce ma szansę zostać prokuratorem?

Tak, wiek nie jest przeszkodą w rekrutacji do prokuratury – o ile kandydat spełnia warunki określone w ustawie Prawo o prokuraturze. Adwokat po 50. roku życia ma realną szansę, jeśli:

• ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce (lub równoważne zagraniczne, uznane w Polsce),
• posiada co najmniej 3-letni staż w zawodzie adwokata lub radcy prawnego,
• zdobył uprawnienia zawodowe – zdał egzamin adwokacki, radcowski, sędziowski lub prokuratorski,
• posiada obywatelstwo polskie, korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich,
• nie był skazany za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe,
• przedstawi dobry dorobek zawodowy i spełnia warunki etyczne oraz zdrowotne.

W praktyce wiek nie ogranicza możliwości objęcia stanowiska asesora, a potem stanowiska prokuratora w jednostkach organizacyjnych prokuratury, o ile kandydat dysponuje odpowiednim doświadczeniem i pozytywną oceną komisji kwalifikacyjnej.

Czy zawód prokuratora jest bardziej stabilny niż adwokacki?

Tak, bez wątpienia. W porównaniu do działalności adwokackiej, zawód prokuratora oferuje większą stabilność i przewidywalność, zarówno pod względem zatrudnienia, jak i wynagrodzenia.

Dlaczego?

• Prokurator jest urzędnikiem państwowym, zatrudnionym w strukturze prokuratury – jego pozycja nie zależy od liczby klientów czy koniunktury rynkowej.
• Wynagrodzenie jest regulowane ustawowo – z góry wiadomo, ile zarabia prokurator prokuratury rejonowej, okręgowej czy krajowej.
• Są przewidziane liczne dodatki – m.in. stażowe, funkcyjne, trzynastka, nagrody jubileuszowe.
• Prokuratorzy korzystają z ochrony prawnej i immunitetu – co zwiększa poczucie bezpieczeństwa w zawodzie.
• Adwokat prowadzi własną działalność gospodarczą, często na niepewnym gruncie finansowym – zarobki zależą od rynku, skuteczności działań marketingowych i liczby zleceń.

Dla wielu kandydatów to właśnie stabilność finansowa i zawodowa jest jednym z głównych powodów przejścia z adwokatury do prokuratury.

Jak długo trwa procedura zmiany zawodu z adwokata na prokuratora?

To zależy od indywidualnej ścieżki i momentu, w którym kandydat decyduje się na zmianę zawodu.

Scenariusz 1: Adwokat z odpowiednim stażem i zdanym egzaminem zawodowym

Jeśli kandydat:

• ma min. 3-letni staż zawodowy jako adwokat lub radca prawny,
• posiada wymagane kwalifikacje i nie musi odbywać aplikacji prokuratorskiej,

to cała procedura może potrwać od kilku miesięcy do około roku. Kluczowe etapy:

1. Złożenie dokumentów – w tym m.in. życiorysu, listy dorobku zawodowego, zaświadczenia o niekaralności, dyplomu ukończenia studiów.
2. Weryfikacja formalna i merytoryczna – analiza kwalifikacji, praktyki zawodowej i dorobku przez komisję kwalifikacyjną.
3. Ocena przez prokuratora wizytatora – który może przeprowadzić rozmowę oraz sprawdzić kompetencje kandydata.
4. Mianowanie na stanowisko asesora, a po asesurze – powołanie na prokuratora.

Scenariusz 2: Kandydat bez wystarczającego stażu lub egzaminu zawodowego

W takim przypadku konieczne jest odbycie aplikacji prokuratorskiej, która trwa:

• 36 miesięcy (3 lata) – prowadzona przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury.

Dopiero po zdaniu egzaminu i ukończeniu aplikacji możliwe jest ubieganie się o stanowisko asesora prokuratury rejonowej, a następnie prokuratora.