Jak zdać egzamin notarialny za pierwszym razem? Poradnik
Jak zdać egzamin notarialny za pierwszym razem? To pytanie spędza sen z powiek niejednemu aplikantowi (i nie tylko). I trudno się dziwić — trzy dni pisemnych zmagań, kilkanaście godzin z kazusami, projekty aktów, odmowy, kodeksy i… stres, który potrafi zjeść najlepszych. Ale spokojnie — da się to ogarnąć. Klucz? Dobre przygotowanie, przemyślany plan działania i znajomość tego, co naprawdę liczy się na sali egzaminacyjnej. W tym poradniku pokazujemy, jak to zrobić z głową. Bez paniki, bez zbędnej teorii i bez tracenia czasu na błądzenie. Zajrzymy do kulis egzaminu, rozpiszemy harmonogram nauki i damy konkretne wskazówki, które działają. Chcesz wiedzieć, jak zdać egzamin notarialny i nie zwariować przy tym z nadmiaru materiału? To czytaj dalej — będzie konkretnie.
Jak wygląda egzamin notarialny i z czego się składa?
Egzamin notarialny to jedno z najbardziej wymagających wyzwań prawniczych w Polsce. To trzydniowy maraton pisemny, który organizowany jest raz w roku przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Kandydaci przystępujący do egzaminu mają za zadanie wykazać się nie tylko doskonałą znajomością przepisów prawa, ale przede wszystkim umiejętnością praktycznego ich stosowania – tak, jak robi to notariusz w codziennej pracy.
Egzamin na notariusza ma wyłącznie formę pisemną i odbywa się na podstawie ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie. Termin egzaminu ustala corocznie minister sprawiedliwości – w 2025 r. odbędzie się on w dniach 2, 3 i 4 września.
Każdego dnia kandydat ma 360 minut (czyli 6 godzin) na opracowanie jednego zadania – to sporo czasu, ale presja bywa ogromna. W zależności od preferencji, egzamin można pisać ręcznie lub na komputerze – tę drugą opcję wybiera aż 99% zdających.
Egzaminy przeprowadzane są w największych miastach akademickich – Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Katowicach, Wrocławiu i Gdańsku. Kandydatów ocenia niezależna komisja egzaminacyjna.
Egzamin notarialny – struktura i przebieg każdego dnia
Dzień pierwszy to typowa sytuacja z kancelarii – kandydat musi opracować projekt aktu notarialnego na podstawie opisanego kazusu. Zadania dotyczą złożonych transakcji, często z udziałem spółek lub osób fizycznych. Przykład z 2024 roku? Sprzedaż nieruchomości gruntowej przez spółkę komandytową dwóm osobom fizycznym za 1,8 mln zł – zadanie obejmowało terminy zapłaty, formę rozliczenia, a także kwestie ksiąg wieczystych.
Drugi dzień to kolejny projekt aktu notarialnego – również na podstawie kazusu, ale często z innej dziedziny prawa. Kandydat może trafić na umowę darowizny, przekształcenie spółki albo dział spadku. Chodzi o pokazanie, że potrafi on stosować prawo w różnych obszarach praktyki notarialnej.
Trzeci dzień przynosi największe zróżnicowanie. Egzaminowany musi przygotować jedno z poniższych:
- Projekt odmowy dokonania czynności notarialnej – np. gdy brakuje podstaw prawnych
- Uzasadnienie dopuszczalności czynności, jeśli sytuacja jest niejasna
- Projekt innej czynności notarialnej niż akt notarialny, np. protokołu, poświadczenia dziedziczenia czy protestu weksla
Przykład? W 2021 roku kandydaci analizowali przypadek dziedziczenia ustawowego z uwzględnieniem separacji małżeńskiej, niegodności dziedziczenia i kilku zmarłych spadkobierców.
Osoby z niepełnosprawnością mogą skorzystać z wydłużonego czasu egzaminu – nawet do 540 minut dziennie – po spełnieniu warunków określonych przez Ministerstwo Sprawiedliwości.
Co obowiązuje na egzaminie notarialnym? Zakres tematyczny i typy zadań
Zakres tematyczny egzaminu notarialnego to nie tylko ogólna wiedza prawnicza, ale przede wszystkim praktyczna znajomość przepisów niezbędnych do wykonywania zawodu notariusza. To dlatego nauka do egzaminu notarialnego wymaga systematyczności i solidnego planu.
Najczęściej pojawiające się typy aktów i czynności to:
- Umowy sprzedaży nieruchomości – w różnych konfiguracjach prawnych
- Umowy spółek i czynności z zakresu prawa handlowego
- Akty z zakresu prawa rodzinnego i spadkowego – np. testamenty, darowizny, dział spadku
- Hipoteki i wpisy w księgach wieczystych
- Reprezentacja różnych podmiotów – osób fizycznych, spółek, fundacji
Zakres merytoryczny egzaminu obejmuje m.in.:
- Kodeks cywilny (w tym prawo rzeczowe, zobowiązania, spadki)
- Kodeks postępowania cywilnego
- Prawo o notariacie
- Kodeks rodzinny i opiekuńczy
- Kodeks spółek handlowych
- Kodeks postępowania administracyjnego
Dozwolone materiały na egzaminie:
✔ Teksty aktów prawnych (kodeksy, ustawy, rozporządzenia)
✔ Komentarze prawnicze
✔ Orzecznictwo sądów
Zakazane materiały:
✘ Notatki własne, skrypty, podręczniki
✘ Wzory gotowych aktów
✘ Urządzenia elektroniczne umożliwiające komunikację (telefony, tablety)
Ocena egzaminu notarialnego opiera się na skali od 2 do 6. Aby zdać egzamin, kandydat musi uzyskać co najmniej ocenę 3 z każdej części. Każda praca sprawdzana jest przez dwóch egzaminatorów niezależnie, a kluczowe kryteria oceny to:
- Poprawność formalna projektu
- Trafność zastosowanych przepisów prawa
- Umiejętność analizy i argumentacji prawnej
- Jasność i logiczna struktura tekstu
Pozytywny wynik egzaminu daje prawo do złożenia wniosku o powołanie na notariusza i stanowi przepustkę do wykonywania zawodu – najpierw jako zastępca notarialny, a po nominacji ministra – już jako notariusz.
Techniczne aspekty egzaminu notarialnego – komputer czy ręczne pisanie?
W teorii wybór formy zdawania egzaminu notarialnego jest wolny – w praktyce decyzja już dawno została podjęta przez… samych kandydatów. Aż 99% zdających egzamin na notariusza wybiera opcję komputerową, co czyni ją dziś standardem. Ręczne pisanie to rzadkość – wybierane głównie przez osoby z obawami technicznymi lub brakiem odpowiedniego sprzętu.
Dlaczego większość kandydatów woli komputer?
- Szybsze pisanie i edycja tekstu
- Czytelność pracy dla komisji egzaminacyjnej
- Możliwość łatwego poprawiania i porządkowania treści
- Mniejsze ryzyko utraty punktów z powodu nieczytelnego pisma
Ale nie ma róży bez kolców. Komputerowa forma egzaminu notarialnego wiąże się z konkretnymi wymogami:
Wymagania techniczne (egzamin notarialny 2025):
Komponent | Minimalne wymagania |
---|---|
Procesor | Pentium 1 GHz |
RAM | 512 MB (zalecane 1024 MB) |
System | Windows 10 |
Oprogramowanie | .NET Framework 3.5 SP1 |
Antywirus | Tylko Windows Defender |
Uprawnienia | Konto administratora |
Zasilanie | Tryb „wysoka wydajność” |
Sieć | Karty LAN i Wi-Fi wyłączone |
Kandydaci muszą także złożyć deklarację wyboru formy egzaminu i zaakceptować warunki korzystania z własnego sprzętu co najmniej 21 dni przed terminem egzaminu.
W dniu egzaminu konieczne jest przeprowadzenie testu systemu AZEP – aplikacji egzaminacyjnej udostępnionej przez Ministerstwo Sprawiedliwości na pendrive. Jeśli coś pójdzie nie tak, kandydat przechodzi na pisanie ręczne bez dodatkowego czasu.
Co przemawia za pisaniem odręcznym?
- Brak stresu technicznego
- Brak ryzyka awarii sprzętu
- Gwarancja pełnego czasu trwania egzaminu
Z drugiej strony – wolne tempo, zmęczenie dłoni i ryzyko nieczytelności mogą być poważnym problemem. Dlatego kandydaci o wolnym piśmie lub ci, którzy mają problemy z czytelnością, zdecydowanie powinni przygotować się do egzaminu notarialnego z użyciem komputera – mimo ryzyka.
Czy warto zdawać egzamin notarialny bez aplikacji?
Zgodnie z art. 12 § 2 ustawy Prawo o notariacie z dnia 14 lutego 1991 r., istnieje możliwość przystąpienia do egzaminu notarialnego bez odbycia aplikacji. Brzmi kusząco? Dla niektórych – tak. Ale zanim zdecydujesz się na tę drogę, warto ją dobrze przeanalizować.
Kto może przystąpić do egzaminu bez aplikacji notarialnej?
Musisz spełnić co najmniej jeden z warunków:
- Masz stopień doktora nauk prawnych
- Przez min. 4 lata w ciągu ostatnich 6 lat wykonywałeś zawód:
- asystenta sędziego lub prokuratora
- referendarza sądowego
- urzędnika organu władzy publicznej wykonującego pomoc prawną
- prawnika w kancelarii notarialnej (czynności bezpośrednio związane z notariatem)
- Ukończyłeś aplikację legislacyjną i tworzyłeś projekty aktów prawnych
- Zdałeś inny egzamin prawniczy (sędziowski, prokuratorski, radcowski, adwokacki)
Wymagana jest również ukończona aplikacja (lub jej brak, w przypadku spełnienia powyższych warunków) oraz złożenie wniosku o dopuszczenie do egzaminu w terminie określonym przez Ministerstwo Sprawiedliwości.
Czy taka ścieżka zwiększa szansę na to, by zostać notariuszem?
Statystyki mówią jasno: osoby po aplikacji mają wyraźnie lepsze wyniki.
Z danych z 2024 roku:
- Osoby po świeżej aplikacji: 61% zdawalności
- Osoby po aplikacji z lat wcześniejszych: 30%
- Osoby bez aplikacji: 44%
W 2023 roku było podobnie:
- Świeża aplikacja – 66%
- Bez aplikacji – 44%
Dlaczego warto mimo wszystko rozważyć tę ścieżkę?
Zalety:
- Omijasz 3,5 roku aplikacji notarialnej
- Oszczędzasz czas i pieniądze
- Możesz łączyć pracę zawodową z nauką do egzaminu notarialnego
- Zdajesz ten sam egzamin, z takimi samymi uprawnieniami po zdaniu
Wady i zagrożenia:
- Brak praktyki w czynnościach notarialnych
- Mniejsza znajomość metodologii sporządzania aktów
- Mniej systematyczne przygotowanie do egzaminu
- Mniejsze szanse na zdać egzamin notarialny za pierwszym razem
Kiedy ma to sens?
Zdecydowanie wtedy, gdy:
- Masz bogate doświadczenie zawodowe w pracy z przepisami prawa
- Pracowałeś w kancelarii notarialnej i znasz praktykę
- Nie możesz pozwolić sobie na aplikację z powodów rodzinnych, finansowych lub zawodowych
Jeśli jednak zaczynasz od zera i nie miałeś wcześniej styczności z dokumentami notarialnymi, lepiej będzie odbyć aplikację notarialną i solidnie się przygotować pod okiem praktyków. To droga dłuższa, ale bezpieczniejsza, jeśli chcesz naprawdę dobrze przygotować się do egzaminu na notariusza i zdać go przy pierwszym podejściu.
Co trzeba umieć na egzamin notarialny, by zdać go za pierwszym razem?
Zdać egzamin notarialny to nie kwestia szczęścia, ale opanowania konkretnej, praktycznej wiedzy – tej, którą wykorzystuje się codziennie w kancelarii. Kandydat na notariusza musi umieć nie tylko znaleźć przepis, ale też zastosować go poprawnie w rzeczywistej sytuacji prawnej. Dlatego nauka do egzaminu notarialnego to nie tylko „wkuwanie” ustaw, ale przede wszystkim praktyka konstruowania aktów, rozpoznawania ryzyk i precyzyjnego myślenia prawniczego.
Jakie akty notarialne trzeba znać i umieć sporządzić?
Ministerstwo Sprawiedliwości nie zostawia tu złudzeń – egzamin na notariusza to test praktyczny. Aż 80% zadań dotyczy szeroko rozumianych czynności z zakresu obrotu nieruchomościami.
Najczęstsze typy aktów pojawiające się na egzaminie notarialnym:
Umowy dotyczące nieruchomości:
- sprzedaży (najczęstsze zadanie egzaminacyjne)
- darowizny (szczególnie między krewnymi)
- o dożywocie
- działu spadku z udziałem nieruchomości
- ustanowienia służebności (przejazdu, mieszkania)
Akty z zakresu prawa handlowego:
- umowy spółek (z o.o., komandytowej, S.K.A.)
- przekształcenia formy prawnej
- cesje udziałów i akcji
- podwyższenie kapitału zakładowego
- protokoły zgromadzeń wspólników
Czynności rodzinno-spadkowe:
- poświadczenia dziedziczenia (ustawowe i testamentowe)
- testamenty (zwykłe, szczególne)
- intercyzy i umowy majątkowe małżeńskie
Zabezpieczenia prawne:
- ustanowienie hipoteki (zwykłej i kaucyjnej)
- zastawy rejestrowe
- poręczenia
Specjalistyczne akty notarialne:
- ustanowienie odrębnej własności lokalu
- umowy deweloperskie
- przekształcenie użytkowania wieczystego
- dokumenty proceduralne: protokoły, poświadczenia podpisów, protesty
Kandydat powinien opanować struktury tych dokumentów, rozumieć ich funkcje oraz umieć rozpoznać sytuacje, w których ich sporządzenie jest konieczne lub wykluczone.
Jakie pytania pojawiają się na egzaminie notarialnym?
Kazusy egzaminacyjne odzwierciedlają realne sytuacje, z jakimi notariusz może zetknąć się w praktyce. Nie chodzi o abstrakcyjne pytania teoretyczne, ale o pełną symulację pracy w kancelarii.
Przykładowe zadania z egzaminu notarialnego 2024 i 2021:
Dzień 1 (2024):
Sprzedaż nieruchomości gruntowej przez spółkę z o.o. sp.k. dwóm osobom fizycznym. Zadanie obejmowało:
- zapłatę w terminie 2 tygodni,
- klauzulę wykonalności z art. 777 k.p.c.,
- wymóg wydania nieruchomości po zapłacie,
- analizę braku obciążeń w księdze wieczystej.
Dzień 3 (2021):
Odmowa poświadczenia dziedziczenia – sytuacja: separacja małżonków, niegodność dziedziczenia jednego ze spadkobierców, kilku zmarłych w linii prostej. Kandydat miał ustalić krąg spadkobierców i ocenić możliwość dokonania czynności.
Typowe problemy prawne w kazusach:
- Reprezentacja: ubezwłasnowolnieni, spółki osobowe, fundacje, JST
- Nieruchomości: pierwokup, ograniczenia rolne, błędy w KW
- Podatki: PCC, spadki/darowizny, PIT/CIT, opłaty sądowe
Tego typu zagadnienia wymagają sprawności w stosowaniu przepisów i unikania pułapek praktycznych – jak np. brak pełnomocnictwa, nieprawidłowa data, błędne pouczenia.
Jakie są typowe pytania egzaminacyjne i na co zwracać uwagę?
Nie ma jednego szablonu pytań, ale są powtarzalne schematy błędów, które mogą kosztować punkty – a nawet oblanie egzaminu.
Najczęstsze błędy kandydatów:
Błędy formalne:
- błędne dane stron (np. PESEL, nazwa spółki),
- niewłaściwa reprezentacja (brak umocowania, przekroczenie pełnomocnictwa),
- brak pouczeń (np. o skutkach prawnych),
- niezgodność opisu nieruchomości z KW.
Błędy merytoryczne:
- użycie nieaktualnych przepisów,
- błędna kwalifikacja czynności,
- pominięcie obowiązkowych elementów,
- złe wyliczenie opłat i podatków.
Jak powinna wyglądać poprawna konstrukcja aktu?
Każdy projekt aktu powinien zawierać:
- Komparycję – dane stron i notariusza
- Oświadczenia – dokładne, zgodne z celem czynności
- Pouczenia – zgodnie z przepisami prawa
- Elementy formalne – daty, podpisy, numery, klauzule
Metodyka rozwiązywania kazusu – sprawdzony schemat:
- 1. godzina: analiza treści i rozpoznanie problemów
- 2-5. godzina: pisanie projektu aktu
- 6. godzina: kontrola, korekty, sprawdzenie numeracji i podpisów
Co sprawdza komisja egzaminacyjna?
Egzamin oceniany jest według art. 74e § 2 ustawy Prawo o notariacie:
Kryterium | Znaczenie w ocenie |
---|---|
Wymogi formalne | 25% |
Zastosowanie przepisów | 50% |
Poprawność rozwiązania | 25% |
To oznacza, że błąd formalny może zniweczyć nawet dobrze rozumiane rozwiązanie. Liczy się kompletność, zgodność z prawem i logika konstrukcji prawnej.
Jak nie stracić punktów na egzaminie notarialnym?
Zdać egzamin notarialny to jedno – utrzymać wszystkie punkty to drugie. Komisja nie szuka kandydatów idealnych, ale tych, którzy potrafią prawidłowo, bezpiecznie i logicznie skonstruować akt, przestrzegając wymogów formalnych i przepisów prawa. Stracić punkty jest łatwo – wystarczy jedno nieprawidłowe pouczenie albo brak podpisu. Dlatego przygotowanie do egzaminu notarialnego musi obejmować nie tylko naukę kazusów, ale też metody pracy i kontrolę detali.
5 filarów, jak nie stracić punktów:
- Poprawność formalna od pierwszej linijki:
- Komparycja musi zawierać komplet danych: imiona, nazwiska, PESEL-e, adresy, sposób reprezentacji.
- Kolejność: miejsce i data → notariusz → strony → umocowanie → oświadczenia → pouczenia → podpisy.
- Styl pisania:
- Język ma być jasny, precyzyjny, zgodny z terminologią ustawową.
- Unikaj dygresji, komentarzy i zbędnych ozdobników – egzamin to nie rozprawka prawnicza.
- Metodyka pracy (system 60-240-60):
- 60 minut analizy i planu,
- 240 minut pisania,
- 60 minut korekty – z naciskiem na daty, kwoty, pełnomocnictwa, pouczenia, strukturę.
- Podatki i opłaty – tu nie ma litości:
- PCC, SD, opłaty sądowe – wszystko musi być poprawne i uzasadnione przepisami.
- Zawsze podawaj podstawę prawną (np. art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o PCC).
- Checklisty – twój najwierniejszy sprzymierzeniec:
- Miej zestawy kontrolne dla każdego typu umowy – sprawdź obecność klauzul, pouczeń, struktury.
Najczęstsze błędy na egzaminie notarialnym i jak ich uniknąć
Egzamin na notariusza to przede wszystkim praktyczna próba odporności na błędy. I choć są one powtarzalne, to wciąż wielu kandydatów je popełnia. Dlatego warto je znać, zrozumieć i… po prostu wyeliminować na etapie przygotowań.
Tabela najczęstszych błędów i sposobów ich unikania:
Kategoria błędu | Przykład z egzaminów | Skutek | Jak uniknąć |
---|---|---|---|
Błędna reprezentacja | Zarząd sp. z o.o. bez uchwały wspólników przy sprzedaży nieruchomości | –1 do –2 oceny | Art. 228 k.s.h. + wzmianka o uchwale w treści aktu |
Niepełne dane nieruchomości | Brak numeru KW lub powierzchni działki | –1 ocena | Zestawiaj: KW + działka + obręb + pow. |
Pomyłki podatkowe | PCC 2% zamiast 0% przy darowiźnie w rodzinie | –1 ocena | Marginesowa tablica stawek + kalkulator |
Brak pouczeń | Brak art. 777 §1 pkt 4 k.p.c. przy klauzuli egzekucyjnej | –0,5 do –1 oceny | Checklisty obowiązkowych pouczeń dla każdego aktu |
Błąd w dacie/kwocie | Różne daty zapłaty w §3 i §7 | –0,5 oceny | Podświetl kolorem daty i kwoty w fazie korekty |
Pominięcie pełnomocnictwa | Brak załącznika przy działaniu pełnomocnika | –1 ocena | Sekcja „Załączniki” na końcu aktu + spis dokumentów |
Stare przepisy | Użycie uchylonego art. 158 k.c. | –2 oceny | Aktualizuj komentarze i ustawę do dnia egzaminu |
Nieczytelne pismo (ręczne) | Pismo nieczytelne – komisja nie ocenia | Niedostateczny | Rozważ opcję komputerową; trenuj czcionkę lub kaligrafię |
Brak struktury aktu | Komparycja i oświadczenia zmieszane w jednym akapicie | –1 do –2 oceny | Narysuj szkic aktu przed pisaniem – punkty A–F |
Brak pierwokupu | Sprzedaż nieruchomości rolnej bez oświadczenia KOWR | Niedostateczny | Stały akapit dot. pierwokupu przy każdej sprzedaży gruntów |
Zasada 3-K: Komparycja – Kazus – Kontrola
Ten prosty system zmniejsza ryzyko popełnienia błędu o ponad 70% – potwierdzają to statystyki szkoleń organizowanych przez Izby Notarialne i Beck Akademię.
- Komparycja: nie ruszaj dalej, jeśli dane stron nie są kompletne.
- Kazus: analiza i rozbicie zadania na fakty prawnie istotne.
- Kontrola: techniczne sprawdzenie każdego punktu – od nagłówka po podpisy.
„Sama poprawność formalna aktu nie wystarczy. Każde zdanie musi prowadzić do konkretnego celu prawnego.”
Jak skutecznie przygotować się do egzaminu notarialnego?
Zdać egzamin notarialny za pierwszym razem? To jak zbudować solidny akt – trzeba znać fundamenty, mieć plan działania i precyzyjnie działać pod presją. Sama wiedza prawnicza nie wystarczy. Tu liczy się systematyczna nauka, trening praktyczny i psychiczna gotowość na trzy dni pisania pod presją czasu. Zobacz, jak to dobrze rozegrać krok po kroku.
Harmonogram przygotowań do egzaminu notarialnego – ile czasu potrzeba?
Przygotowanie do egzaminu notarialnego przypomina projekt inwestycyjny – im lepszy harmonogram, tym większa szansa, że wszystko pójdzie zgodnie z planem. Eksperci są zgodni: optymalny okres przygotowań to 9–12 tygodni. Krócej? Można, ale tylko jeśli masz duże doświadczenie i pracujesz na materiałach od ręki.
Standardowy plan 70-dniowy:
- 60 dni nauki podstawowej – podzielone na 7-dniowe cykle (6 dni pracy + 1 dzień na powtórkę lub oddech).
- 10 dni końcowej powtórki – tylko najważniejsze rzeczy, trening w warunkach egzaminu.
Dla kandydatów z doświadczeniem (np. radca, referendarz, asystent sędziego):
- 6–8 tygodni nauki – mniej teorii, więcej kazusów i projektów aktów.
- Akcent na błędy praktyczne, strukturę dokumentów i czas reakcji.
Struktura tygodni:
- 30–40% czasu – prawo cywilne, spadkowe, handlowe, prawo o notariacie
- 40–50% – praktyka aktowa: sprzedaż, poświadczenia, przekształcenia, odmowy
- 10–20% – powtórki i symulacje: egzaminy próbne, analiza ocen i błędów
Kiedy zacząć uczyć się do egzaminu notarialnego?
Egzamin notarialny 2025 odbędzie się w dniach 2–4 września, ale nie warto zostawiać nauki na sierpień. Termin złożenia wniosku o dopuszczenie do egzaminu upływa w lipcu (dla kandydatów bez aplikacji) lub w sierpniu (dla osób po aplikacji). To ostatni moment na „oficjalne” decyzje, ale naukę warto zacząć znacznie wcześniej.
Kiedy zacząć, zależy od Twojej ścieżki:
Status kandydata | Rekomendowany start nauki | Dlaczego tak wcześnie? |
---|---|---|
Po świeżej aplikacji (2025) | Połowa czerwca (10–12 tyg. przed) | Aktualna wiedza z aplikacji, wystarczy systematyzacja |
Po aplikacji z lat ubiegłych | Początek czerwca (12–14 tyg. przed) | Wiedza wymaga odświeżenia i aktualizacji |
Bez aplikacji | Połowa maja (14–16 tyg. przed) | Brak praktyki – trzeba nadrobić teorię i ćwiczenia |
Czynniki, które wpływają na termin startu:
- Czy pracujesz zawodowo? Jeśli tak, zacznij 16 tygodni wcześniej.
- Czy masz już tytuł radcy, sędziego, prokuratora? Możesz skrócić przygotowania do 8–10 tygodni.
- Ile możesz poświęcić dziennie? Przy 2–3 godzinach dziennie zacznij wcześniej niż ktoś, kto uczy się pełny etat.
Co powtarzać przed egzaminem notarialnym?
Ostatnie 10 dni to nie czas na nowinki. To etap utrwalania, ćwiczeń i eliminowania błędów. Tu chodzi o precyzję, nie o objętość wiedzy.
Kluczowe obszary powtórek:
🔹 Konstrukcja aktu notarialnego:
- Art. 92 ustawy Prawo o notariacie – fundament każdej czynności
- Komparycja – dane stron, umocowanie, reprezentacja
- Obowiązkowe pouczenia – z art. 777 k.p.c., ustawy o PCC, ustawy o gospodarce nieruchomościami
🔹 Typowe problemy egzaminacyjne:
- Reprezentacja spółek i fundacji
- Nieruchomości rolne – obowiązki wobec KOWR
- Umowy w rodzinie – darowizna, dożywocie, wspólność majątkowa
- Hipoteki, użytkowanie wieczyste, pierwokup JST
Checklista przepisów:
Prawo rzeczowe (K.c.):
- Art. 155–169 – przeniesienie własności
- Art. 244–251 – użytkowanie, służebności
Prawo spadkowe:
- Art. 922–1088 – dziedziczenie
- Art. 1047–1059 – dział spadku i przyjęcie spadku
Prawo podatkowe:
- Ustawa o PCC – art. 1–10
- Ustawa o podatku spadkowym – art. 4a, 7
- Aktualne stawki + zasady zwolnień i obowiązki notariusza
Ostatnie 7 dni – jak je przeżyć skutecznie?
Dzień przed egzaminem | Co robić? |
---|---|
7–5 dni przed | Rozwiązywanie pełnych zadań egzaminacyjnych w czasie 6 godzin |
4–3 dni przed | Powtórka przepisów + przygotowanie sprzętu komputerowego (AZEP, porty, Wi-Fi off) |
2 dni przed | Ostatnia symulacja lub checklisty problemów + wyłączenie aktualizacji w systemie |
1 dzień przed | Tylko spokojna powtórka, przejrzenie schematów aktu, pozytywne nastawienie |
Rada praktyczna:
Przygotuj „kartę ratunkową” – mały arkusz z najczęstszymi strukturami aktów, stawkami podatków i listą pouczeń. Przejrzyj ją tuż przed wejściem na salę.
Skuteczne przygotowanie do egzaminu notarialnego to nie kwestia geniuszu – to kwestia konsekwencji, systematyczności i dobrej taktyki.
Lepiej znać 80% materiału perfekcyjnie niż 100% na pół gwizdka.
Jakie materiały do nauki na egzamin notarialny warto wybrać?
Skuteczne przygotowanie do egzaminu notarialnego to nie tylko żmudna nauka aktów i przepisów. To przede wszystkim praca z właściwymi materiałami, które pomogą Ci zrozumieć specyfikę zawodu notariusza, wyćwiczyć konstrukcję aktu i… nauczyć się unikać błędów, które kosztują punkty.
Zanim przystąpisz do egzaminu na notariusza, musisz mieć nie tylko dogłębną znajomość przepisów prawa, ale też refleks, praktykę i wyczucie. Dlatego tak ważne są narzędzia, które pomogą Ci przygotować się skutecznie – a nie tylko „odbębnić” naukę.
Nowoczesne aplikacje do nauki
EgzaminPrawniczy.pl – TESTY PRAWNICZE 2025
Dostępna na Androida, iOS, Windows i macOS – umożliwia naukę w dowolnym miejscu.
- ponad 15 000 pytań w bazie;
- symulacja egzaminu notarialnego – 150 pytań w 2,5 godziny;
- wizualne podpowiedzi i wykresy statystyczne, które skracają czas nauki nawet o połowę;
- koszt: od 69 zł do 399 zł – w zależności od długości licencji.
Idealna dla kandydatów, którzy chcą zdawać egzamin notarialny na bazie powtarzalności i statystyki, a nie na ślepo.
Papierowe akty prawne – do nauki i na egzamin
SEGREGATOR AKTÓW PRAWNYCH 2025 (wersja papierowa)
Zawiera komplet przepisów wymaganych przez Ministerstwo Sprawiedliwości, a do tego:
- możliwość robienia notatek i zaznaczania kolorami;
- zakładki i zakreślacze gratis – dla ułatwienia powtórek;
- wersje dedykowane pod różne aplikacje (notarialna, adwokacka itp.);
- cena: 499–799 zł, ale to inwestycja na cały proces egzaminacyjny.
Dzięki temu segregatorowi nauka do egzaminu notarialnego staje się bardziej uporządkowana – masz wszystko w jednym miejscu.
Akty prawne w wersji cyfrowej
AKTY PRAWNE 2025 – cyfrowy zbiór przepisów
- zgodność 98% z pytaniami egzaminacyjnymi;
- błyskawiczne wyszukiwanie przepisów dzięki wbudowanej wyszukiwarce;
- automatyczne aktualizacje – zawsze masz aktualne prawo, bez konieczności drukowania nowych wersji;
- koszt: 29–100 zł za licencję miesięczną lub roczną.
Świetne jako uzupełnienie tradycyjnych materiałów – do powtórek i szukania przepisów „w biegu”.
Jak zapamiętywać przepisy do egzaminu notarialnego?
Nie ma sensu „kuć” ustaw jak wierszyka na pamięć – egzamin notarialny nie sprawdza, ile przepisów znasz na wyrywki, tylko czy umiesz ich użyć zgodnie z prawem i sumieniem, jak głosi roty notariusza. Dlatego skuteczna nauka przepisów powinna opierać się na zrozumieniu, kontekście i praktycznym zastosowaniu – a nie na mechanicznym odtwarzaniu treści.
Najważniejsza zasada: zrozumienie zamiast zapamiętywania na siłę Dobry kandydat na notariusza nie stara się „nauczyć na blachę” całej ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. – zna konstrukcję aktu prawnego, wie, gdzie czego szukać i rozumie, co dany przepis reguluje. Nauka do egzaminu notarialnego to nauka schematów i logiki prawnej. |
Przykład: Art. 92 ustawy Prawo o notariacie określa, co zawiera akt notarialny – nie chodzi o wyrecytowanie treści, ale o to, by wiedzieć, jakie elementy muszą znaleźć się w każdym akcie, bez względu na jego typ.
Mnemotechniki dostosowane do nauki prawa
Jeśli jednak zależy Ci na trwałym przyswajaniu konkretnych przepisów prawa, warto sięgnąć po sprawdzone narzędzia mnemotechniczne:
1. Pałac pamięci – klasyk w nowoczesnym wydaniu
Wyobraź sobie swoje mieszkanie. W salonie ustawiasz art. 155 k.c. o przejściu własności, w kuchni art. 392 k.c. o umowie poręczenia.
Dlaczego działa? Bo mózg lepiej zapamiętuje informacje zakotwiczone w znajomych przestrzeniach.
2. Obrazowe numery – cyfry jako symbole
Przykład: art. 353¹ k.c. (swoboda umów) – 3 (trójząb), 5 (gwiazda), 3 (trójząb), 1 (świeca). Dodaj absurdalne skojarzenie (trójząb podpisuje umowę przy świecy w świetle gwiazd) – i masz gotowe przypomnienie.
To szczególnie przydatne, gdy chcesz zapamiętać artykuły, które często pojawiają się na egzaminie notarialnym.
3. Metoda łańcuchowa
Tworzysz serię skojarzeń: dziedziczenie ustawowe → małżonek → dzieci → wnuki → rodzice → rodzeństwo → gmina → Skarb Państwa.
Zamieniasz to w historyjkę obrazkową – łatwiej ją odtworzyć podczas pisania aktu.
Zapamiętywanie wizualne, kolorowe i emocjonalne
Kolorowe kodowanie przepisów:
Wyróżnij różnymi kolorami przepisy podatkowe, rzeczowe, spadkowe, rodzinne itd. – ten sam przepis zakreśl tym samym kolorem we wszystkich materiałach, by tworzyć trwałe skojarzenia.
Mapa myśli:
Dla każdej instytucji prawnej (np. hipoteka, pełnomocnictwo, intercyza) narysuj mapę z przepisami dookoła. To pozwala na widzenie prawa jako systemu, a nie zbioru przypadkowych artykułów.
Wyobraźnia i emocje:
Art. 58 k.c. (nieważność czynności prawnej sprzecznej z ustawą)? Wyobraź sobie psa w todze, który próbuje zawrzeć umowę z niemowlakiem.
Absurdalne? Tak. Ale to właśnie dzięki emocjom i wyobraźni zapamiętasz to lepiej niż suche definicje.
Skuteczne strategie nauki do egzaminu notarialnego
Egzamin na notariusza to nie sprint, tylko dobrze zaplanowany maraton. Bez strategii i regularności można łatwo się pogubić w gąszczu ustaw, przepisów i kazusów.
Plan 3-etapowy – sprawdzona struktura nauki
Etap | Cel | Czas trwania | Proporcje |
---|---|---|---|
I | Nauka teorii i przepisów | 4–5 tygodni | ok. 40% czasu |
II | Pisanie aktów i kazusów | 4–5 tygodni | ok. 50% czasu |
III | Powtórki i symulacje egzaminów | 2–3 tygodnie | ok. 10% czasu |
Nie musisz poświęcać 12 godzin dziennie. Lepiej codziennie po 2–4 godziny przez 3 miesiące, niż miesiąc intensywnego „zakuwania” na oparach.
Techniki aktywnej nauki – nie tylko czytanie
Metoda Feynmana
Wybierz np. „prawo pierwokupu” i wytłumacz je tak, jakbyś mówił do dziecka lub osoby bez wykształcenia prawniczego.
Jeśli potrafisz wyjaśnić trudny przepis prostymi słowami – naprawdę go rozumiesz.
Technika Pomodoro
– 25 minut nauki
– 5 minut przerwy
– Po 4 sesjach – dłuższa przerwa
Zyskujesz większą koncentrację i lepsze przyswajanie przepisów, a nie zmęczenie po 3 godzinach bez przerwy.
Nauka przez nauczanie
Znajdź partnera z aplikacji notarialnej i zamieńcie się rolami – raz Ty tłumaczysz, raz słuchasz. Efektywność nauki wzrasta o 60%, jeśli próbujesz uczyć innych.
Psychika, motywacja i dobre nawyki
- Stawiaj sobie mikrocele: „dziś opanuję 5 aktów z zakresu spadków”.
- Nagradzaj się za wykonane zadania – nawet małe sukcesy wzmacniają motywację.
- Unikaj przeciążenia – lepiej uczyć się 3 godziny w skupieniu niż 10 bez efektu.
- Dbaj o sen, ruch i nawodnienie – to fundamenty skutecznego przyswajania wiedzy.
Psychiczne przygotowanie do egzaminu notarialnego – stres, organizacja, odpoczynek
Egzamin notarialny to nie tylko test z prawa, ale również z odporności psychicznej. Kandydat na notariusza musi nie tylko znać przepisy, ale też zachować zimną krew, gdy komisja egzaminacyjna wprowadza w sali egzaminacyjnej atmosferę ciszy, presji i skupienia. To właśnie dlatego psychiczne przygotowanie jest tak samo ważne, jak nauka do egzaminu notarialnego.
Jak opanować stres przed egzaminem notarialnym i utrzymać koncentrację?
Presja, zmęczenie, niepewność – to nieodłączni towarzysze każdego kandydata, który chce zdać egzamin notarialny. Ale dobra wiadomość jest taka, że stres można oswoić. I wcale nie trzeba być buddyjskim mnichem.
Co powoduje stres u kandydatów na notariusza?
- Odpowiedzialność – egzamin na notariusza to ostatni krok na drodze do zawodu notariusza. Zbyt wiele lat nauki, aplikacji notarialnej, praktyk i przygotowań, żeby teraz się potknąć.
- Wysokie wymagania – egzamin trwa trzy dni i wymaga zarówno wiedzy prawniczej, jak i praktycznego opanowania aktu notarialnego.
- Presja środowiska – rodzina, aplikacja, izba notarialna, środowisko prawnicze… każdy oczekuje sukcesu.
- Nieznane zadania – mimo materiałów źródłowych, egzamin to gra strategiczna – musisz myśleć jak notariusz.
Co działa na stres naprawdę skutecznie?
Techniki oddechowe
- Oddychanie przeponowe – 10 głębokich wdechów dziennie (brzuch, nie klatka). To fizjologiczne „STOP” dla układu nerwowego.
- 4-7-8 – wdech 4 sekundy, zatrzymanie 7, wydech 8. Idealne przed snem lub przed wejściem na salę.
Relaksacja mięśni (metoda Jacobsona)
- Napinasz i rozluźniasz po kolei grupy mięśni (łydki, uda, brzuch, twarz).
- Efekt: ciało się rozluźnia, głowa zaczyna pracować jaśniej.
Wizualizacja
- Wyobraź sobie, że siadasz do komputera AZEP lub piszesz ręcznie. Masz segregator, długopis, zakładki. Znasz temat. Piszesz akt. Punkt po punkcie. I wychodzisz spokojny.
To potężne narzędzie – mózg „przećwiczy” sukces jeszcze przed egzaminem.
Pozytywna narracja wewnętrzna
- Zamiast: „Nie zdam”, powiedz: „Jestem dobrze przygotowany – teraz tylko to pokażę”.
Jak zorganizować naukę i odpoczynek w ostatnich dniach?
Im bliżej egzaminu, tym więcej kandydatów… popełnia błąd. Zamiast się regenerować – śpią po 3 godziny, panikują i próbują „douczyć się wszystkiego”. A to najprostsza droga do porażki.
Jak powinno wyglądać ostatnich 7 dni przed egzaminem na notariusza?
7–6 dni przed egzaminem
- Rano: intensywna nauka – 3 godziny powtórki najważniejszych aktów, wzorów, pouczeń.
- Po południu: próbny egzamin – piszesz akt w warunkach identycznych jak na egzaminie.
- Wieczorem: odpoczynek. Spacer. Film. Sen minimum 7–8 godzin.
5–3 dni przed egzaminem
- Rano: analiza wcześniejszych zadań i błędów.
- Reszta dnia: przygotowanie techniczne – AZEP, długopisy, dokumenty, segregatory.
- Zero nowych tematów. Tylko utrwalanie. Tylko najważniejsze.
2–1 dzień przed egzaminem
- Nauka? Tylko symboliczna. 20 minut przeglądów check-listy.
- Dłuższy spacer. Spotkanie z bliskimi. Wcześniejsze położenie się spać.
- Całkowity zakaz uczenia się dzień przed egzaminem. Serio. Twój mózg ma już wszystko, czego potrzebuje.
Zasada Pareto (80/20)
W ostatnich dniach skup się na 20% materiału, który daje 80% efektów:
- Struktura aktu
- Najczęstsze błędy kandydatów
- PCC, KSH, KC – najważniejsze przepisy
- Artykuł 92 Prawa o notariacie – podstawa podstaw
Dobre nawyki, które wspierają efektywność nauki i odporność psychiczną
Znasz teorię. Piszesz akty. Ale czy masz siłę i odporność psychiczną, by przetrwać 3 dni stresu i wyjść z tarczą?
Oto nawyki, które wspierają kandydata na notariusza nie tylko przed egzaminem, ale i później – w kancelarii:
Sen – numer 1 na liście obowiązkowej
- Codziennie 7–9 godzin snu.
- Regularne godziny kładzenia się i wstawania (także w weekend).
- Brak ekranów 1h przed snem – niech mózg się wyciszy.
Dieta prawnika
- Białko (jajka, drób, strączki) – budulec neuroprzekaźników.
- Tłuszcze (orzechy, oliwa, ryby) – paliwo dla mózgu.
- Warzywa liściaste i pełnoziarniste – źródło witamin z grupy B.
- Częste, lekkie posiłki – energia bez skoków glukozy.
Ruch jako antidotum na stres
- Codziennie minimum 30 minut. Może być spacer.
- Najlepiej rano – nakręca energię na cały dzień.
- Nie musisz trenować do maratonu – wystarczy, że się poruszysz.
Stała rutyna nauki
- Nauka codziennie o tej samej porze.
- Blok tematyczny – jedno zagadnienie na raz.
- Rytuał rozpoczęcia – porządek na biurku, zakładki, kubek wody.
System nagród i tracking postępu
- Za każdy dzień nauki – coś drobnego (ulubiona herbata, 1 odcinek serialu).
- Za tydzień pracy – coś większego (wyjście ze znajomymi).
- Codzienny wykres nauki – wzrokowo zobaczysz, ile już zrobiłeś.
Budowanie odporności psychicznej
- Codzienna medytacja (5–10 minut) – wycisza emocje.
- Body scan – systematyczne sprawdzanie, gdzie w ciele trzymasz napięcie.
- Dziennik wdzięczności – 3 rzeczy, które ci się dziś udały.
Relacje z ludźmi
- Unikaj ludzi, którzy panikują.
- Rozmawiaj z tymi, którzy cię wspierają.
- Mów głośno, gdy jest ci trudno – to nie oznaka słabości, tylko siły.
Klucz do sukcesu? Nie chodzi tylko o przepisy. Chodzi o ciebie. O to, jak zarządzasz swoją energią, koncentracją i stresem. |
Dzień egzaminu notarialnego – jak się przygotować praktycznie?
Dzień egzaminu to moment, do którego kandydat na notariusza przygotowuje się przez lata – od ukończenia wyższych studiów prawniczych, przez aplikację notarialną, aż po złożenie wniosku o dopuszczenie do egzaminu notarialnego. I choć znajomość przepisów prawa, prawa o notariacie czy konstrukcji aktu jest kluczowa, to bez dobrej organizacji i opanowania stresu nawet najlepszy kandydat może wypaść poniżej oczekiwań. W tej sekcji rozkładamy wszystko na czynniki pierwsze – od poranka w dniu egzaminu, przez checklisty, aż po strategię zarządzania czasem w trakcie pisania.
Jak wygląda dzień egzaminu notarialnego z perspektywy zdającego?
Egzamin notarialny 2025 trwa trzy dni z rzędu, w terminie od 2 do 4 września. Każdego dnia kandydat otrzymuje inne zadanie:
Dzień pierwszy – projekt aktu notarialnego
- Start: 10:00
- Czas trwania: 6 godzin (do 16:00)
- Cel: Sporządzenie aktu – np. sprzedaży nieruchomości, spółki lub umowy darowizny
Dzień drugi – drugi projekt aktu notarialnego
- Również 6 godzin – inne zagadnienie, inna instytucja prawna
Dzień trzeci – alternatywna czynność notarialna
- Może to być: projekt odmowy dokonania czynności, uzasadnienie dopuszczalności, projekt pełnomocnictwa lub poświadczenia
Jak zorganizować dzień egzaminu, by uniknąć stresu i chaosu?
Wieczór przed egzaminem to kluczowy moment:
- Przygotuj wszystko z wyprzedzeniem: dokumenty, kodeksy, laptop, ładowarka, myszka, jedzenie.
- Testuj sprzęt: uruchom aplikację AZEP, sprawdź czy wszystko działa, wyłącz Wi-Fi, odinstaluj zbędne oprogramowanie.
- Kolacja i sen: lekki posiłek, brak ekranów, spać przed 23:00.
Poranek egzaminacyjny:
- Pobudka: najpóźniej 6:30. Daj sobie czas na spokojne przygotowanie.
- Śniadanie: wartościowe, bez nadmiaru kofeiny – owsianka, jajka, pełnoziarniste pieczywo.
- Wyjazd: z minimum 60-minutowym zapasem – stres w korku to najgorszy start.
- Na miejscu: rozpoznaj budynek, znajdź salę, toaletę, automat z wodą. Rozmowy tylko z pozytywnymi osobami.
Przed wejściem na salę:
- Techniki oddechowe (np. 4-7-8), afirmacje („Mam wszystko, czego potrzebuję”), rozluźnienie mięśni.
Co wziąć na egzamin notarialny? Lista rzeczy i checklist
Dokumenty obowiązkowe:
- Dowód osobisty
- Zawiadomienie o dopuszczeniu do egzaminu
- Oświadczenie o formie zdawania (komputerowo/ręcznie)
Sprzęt komputerowy (jeśli AZEP):
- Laptop zgodny z wymaganiami MS
- Ładowarka + przedłużacz
- Mysz przewodowa (nie Bluetooth!)
- Podkładka pod laptopa
Materiały prawnicze (drukowane):
- Kodeks cywilny, KSH, KC rodz., KPC, prawo o notariacie
- Ustawa o PCC, k.w.h., podatku spadkowym
- Komentarze – najlepiej te wykorzystywane w nauce
- Zakładki, karteczki, zakreślacze (zgodnie z zasadami)
Artykuły piśmiennicze:
- Długopisy (min. 3 sztuki, czarne lub niebieskie)
- Ołówek, gumka, linijka
- Notatnik roboczy (jeśli komisja dopuszcza)
Rzeczy osobiste:
- Butelka wody
- Orzechy, banan, batonik energetyczny
- Wygodne ubranie i zapasowy sweter
- Leki (jeśli potrzebne)
Czego NIE wolno wnosić:
- Telefon, smartwatch, tablet
- Własne notatki, fiszki
- Wzory aktów
- Kalkulatory z pamięcią lub funkcją komunikacyjną
Ile godzin trwa egzamin i jak rozplanować pracę w trakcie pisania?
Każdy dzień to 6 godzin (360 minut). Brzmi dużo? W praktyce czas leci błyskawicznie. Oto sprawdzona metoda:
Faza I: ANALIZA ZADANIA (do 60 minut)
- 10:00–10:30 – pierwsze i drugie czytanie zadania
- 10:30–11:00 – analiza prawna, sprawdzenie przepisów, szkic planu aktu
Faza II: PISANIE AKTU (240 minut)
- 11:00–14:30 – pisanie komparycji, oświadczeń, postanowień
- 14:30–15:00 – pouczenia, klauzule, zakończenie
Faza III: KOREKTA I FINALIZACJA (60 minut)
- 15:00–15:30 – sprawdzenie danych, numerów, spójności
- 15:30–15:55 – poprawki językowe, logiczne, przepisowe
- 15:55–16:00 – oddanie pracy, uporządkowanie materiałów
Złota zasada:
Lepiej oddać akt poprawny, kompletny i logiczny, niż niedokończony „kunsztowny”. Komisja egzaminacyjna zwraca uwagę przede wszystkim na:
- zgodność z przepisami prawa,
- poprawność struktury,
- prawidłowość formalną aktu.
Wskazówki końcowe:
- Co godzinę sprawdzaj, gdzie jesteś względem planu.
- Jeśli jesteś w tyle – upraszczaj, nie panikuj.
- Masz blokadę? Zamknij oczy, 3 oddechy, przypomnij cel: zdać egzamin notarialny i zostać notariuszem.
- Zaufaj sobie. Przeszedłeś przez aplikację, wykształcenie prawnicze, i liczne praktyki – ten egzamin to tylko ostatni krok na drodze do zawodu notariusza.
Wyniki egzaminów notarialnych – zdawalność i analiza
Czy łatwo zdać egzamin notarialny? Fakty kontra mity
Wokół egzaminu notarialnego narosło wiele mitów – często powtarzanych, ale rzadko potwierdzanych faktami. Czas się z nimi rozprawić.
Fakty:
- Egzamin notarialny to najtrudniejszy egzamin prawniczy w Polsce.
- Średnia zdawalność w latach 2015–2024 to zaledwie 40,3%.
- Dla porównania:
- egzamin komorniczy: 66,1%
- egzamin adwokacki: 49,5%
- egzamin radcowski: 45,6%
Mity a rzeczywistość:
- Mit: „Jak skończysz aplikację, to masz z górki.”
Rzeczywistość: Statystyki jasno pokazują, że nawet osoby świeżo po aplikacji zdają egzamin na notariusza tylko w 61–66% przypadków. - Mit: „To tylko formalność, wystarczy napisać akt.”
Rzeczywistość: Poza aktem notarialnym trzeba wykazać się głęboką znajomością przepisów prawa materialnego, podatkowego i ustawy Prawo o notariacie z dnia 14 lutego 1991 r. - Mit: „Egzamin robi się coraz łatwiejszy.”
Rzeczywistość: Od lat egzamin notarialny konsekwentnie utrzymuje najniższą zdawalność wśród egzaminów prawniczych.
Czy można nie zdać egzaminu notarialnego? Realne ryzyko
Tak – i to z dużym prawdopodobieństwem. Egzamin na notariusza to nie test do „odhaczenia”. Tu liczy się perfekcyjna znajomość przepisów, biegłość w pisaniu aktów i doświadczenie prawnicze.
Statystyki 2024 pokazują brutalną rzeczywistość:
- 226 z 396 osób nie zdało (57%)
- Po świeżej aplikacji: 183 osoby, z czego 70 nie zdało (39%)
- Po aplikacji starszej: 113 osób – 79 niepowodzeń (70%)
- Bez aplikacji: 100 osób – aż 77 niepowodzeń (77%)
Wnioski?
Im dłużej po zakończeniu aplikacji lub im słabsze przygotowanie merytoryczne, tym większe ryzyko porażki. Nie wystarczy „zaliczyć” aplikacji – trzeba się realnie przygotować do egzaminu notarialnego.
Statystyki zdawalności egzaminu notarialnego – analiza danych
Rok 2024 – rozbicie na grupy:
Kategoria | Liczba zdających | Zdawalność |
---|---|---|
Świeża aplikacja (2024) | 183 | 61% |
Aplikacja z lat wcześniejszych | 113 | 30% |
Bez aplikacji (np. legislatorzy, referendarze) | 100 | 23% |
Porównanie z rokiem 2023:
- Świeża aplikacja: 66%
- Aplikacja starsza: 44%
- Bez aplikacji: 44%
Obserwacja: Świeżość wiedzy zdobytej podczas aplikacji notarialnej przy ministrze sprawiedliwości wyraźnie zwiększa szanse na zdanie egzaminu notarialnego.
Porównanie wyników egzaminów notarialnych na przestrzeni lat
Rok | Przystąpiło | Zdało | Zdawalność | Komentarz |
---|---|---|---|---|
2024 | 396 | 170 | 43% | Spadek o 13 p.p. względem 2023 |
2023 | 451 | 251 | 56% | Powyżej średniej |
2022 | 427 | 210 | 49% | Wynik przeciętny |
2019 | 562 | 282 | 50% | Poprawa po słabym 2018 |
2017 | 468 | 161 | 34% | Jeden z najtrudniejszych egzaminów |
2011 | 411 | 238 | 58% | Rekordowy rok |
2009 | ~400 | ~300 | ~75% | Historycznie wysoka zdawalność |
Średnia 2015–2024: 40,3% – najniższy wynik spośród wszystkich zawodów prawniczych w Polsce.
Ile osób zdaje egzamin notarialny za pierwszym razem?
Oficjalne dane nie są publikowane, ale można je oszacować na podstawie struktury zdających.
Szacunkowo w 2024:
- Osoby zdające za pierwszym razem: 250–280 osób (ok. 63–71%)
- Osoby zdające ponownie: 116–146 osób (ok. 29–37%)
Wskaźniki skuteczności:
- Świeża aplikacja (pierwsze podejście): 61%
- Ogólna skuteczność: 43%
Wniosek: Pierwsze podejście to moment, w którym kandydat na notariusza ma największe szanse. Wiedza jest świeża, motywacja wysoka, a ryzyko zmian legislacyjnych minimalne.
Co z osobami zdającymi ponownie?
- Często towarzyszy im stres i większe obciążenie psychiczne.
- Zmiany w przepisach prawa wymuszają naukę od nowa.
- Presja związana z kosztami i czasem rośnie.
Rekomendacja: Jeśli przystępujesz do egzaminu notarialnego – nie rób tego „na próbę”. Lepiej odłożyć termin niż nie zdać. Zainwestuj w jakość nauki do egzaminu notarialnego, analizuj akty prawne i ćwicz pisanie. To gra o wysoką stawkę – powołanie do zawodu notariusza.
Co zrobić po egzaminie notarialnym?
Zdałeś egzamin notarialny? Gratulacje – właśnie pokonałeś największy mur na drodze do wykonywania zawodu notariusza w Rzeczypospolitej Polskiej. Ale to dopiero początek. Po uzyskaniu pozytywnego wyniku przed Tobą kluczowe decyzje – czy pracować jako zastępca notarialny, czy zawalczyć o własną kancelarię? W tej sekcji przeprowadzimy Cię przez wszystkie etapy po zdaniu egzaminu, od ślubowania po realia zarobków i formalności związane z powołaniem.
Jak wygląda dalsza ścieżka po zdanym egzaminie?
Automatyczny status zastępcy notarialnego – i co dalej?
Po pozytywnym wyniku egzaminu notarialnego nie musisz składać dodatkowego wniosku o dopuszczenie do zawodu. Minister Sprawiedliwości, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie, automatycznie nadaje Ci status zastępcy notarialnego.
Jak wygląda ten proces krok po kroku?
- Zaświadczenie od Ministra Sprawiedliwości
- Po zatwierdzeniu wyniku egzaminu notarialnego otrzymujesz urzędowe zaświadczenie o uzyskaniu kwalifikacji.
- Kopia trafia również do prezesa rady właściwej izby notarialnej.
- Złożenie ślubowania
- Na tej podstawie prezes izby wzywa Cię do uroczystego ślubowania.
- Zobowiązujesz się m.in. do tego, że „powierzone mi obowiązki wypełniać będę zgodnie z prawem i sumieniem”.
- Wpis do wykazu zastępców notarialnych
- Po ślubowaniu zostajesz oficjalnie wpisany do wykazu danej izby notarialnej i możesz rozpocząć wykonywanie czynności zawodowych – oczywiście w granicach uprawnień zastępcy.
Jak wygląda praca notariusza po egzaminie notarialnym?
Zastępca notarialny – uprawnienia i ograniczenia
Zanim zostaniesz powołany na stanowisko notariusza, możesz pracować jako zastępca w kancelarii notarialnej. Daje Ci to nie tylko możliwość zdobycia praktyki, ale również regularnego wynagrodzenia – bez presji prowadzenia własnego biznesu.
Co możesz robić jako zastępca?
- Przygotowywać projekty aktów notarialnych – np. umowy sprzedaży, darowizny, testamenty.
- Obsługiwać klientów – tłumaczyć procedury, zbierać dokumenty.
- Rejestrować i archiwizować dokumenty w kancelarii.
- Uczestniczyć w czynnościach notarialnych razem z notariuszem.
- Wykonywać niektóre czynności notarialne, jeśli otrzymasz pisemne upoważnienie.
Czego nie możesz jako zastępca?
- Samodzielnie sporządzać aktów notarialnych.
- Podejmować niezależnych decyzji prawnych – działasz zawsze w ramach instrukcji i nadzoru notariusza.
Ścieżka do powołania – jak zostać notariuszem?
Zastępstwo nie jest obowiązkowe – możesz od razu złożyć wniosek o powołanie na notariusza. Od 2013 roku, po likwidacji asesury, ścieżka ta jest znacznie krótsza.
Etapy procesu powołania:
- Złożenie wniosku do Ministra Sprawiedliwości
- Masz na to maksymalnie 10 lat od dnia doręczenia uchwały komisji egzaminacyjnej.
- Do wniosku dołączasz zaświadczenie o zdanym egzaminie, CV, dokumenty osobowe i plan otwarcia kancelarii.
- Opinia izby notarialnej
- Rada właściwej izby ocenia Twoją kandydaturę – pozytywnie opiniowane są najczęściej wnioski z planem otwarcia kancelarii w mniejszych miastach.
- W dużych miastach większość opinii bywa negatywna z uwagi na nasycenie rynku.
- Decyzja ministra
- Minister sprawiedliwości powołuje Cię na notariusza i wyznacza siedzibę kancelarii.
- Masz 2 miesiące na jej uruchomienie od momentu doręczenia decyzji.
Zostać notariuszem – co dalej po uzyskaniu pozytywnego wyniku?
Zdanie egzaminu notarialnego to ogromny sukces, ale to dopiero początek drogi. Przed Tobą ważna decyzja, która zdefiniuje dalszy kierunek kariery w zawodzie notariusza. Możliwości są dwie – każda z nich ma swoje zalety, wyzwania i konsekwencje.
Dwa scenariusze: etat czy własna kancelaria?
1. Praca jako zastępca notarialny – spokojny start z solidnym zapleczem
Jeśli zależy Ci na stabilizacji i chcesz dalej uczyć się zawodu w praktyce, zatrudnienie jako zastępca notarialny to świetna opcja. To bezpieczny wybór na początek – bez ryzyka finansowego, ale z realną szansą na rozwój.
- Stałe wynagrodzenie w przedziale 8–17 tys. zł brutto miesięcznie, zależnie od kancelarii i lokalizacji.
- Możliwość uczenia się od doświadczonego notariusza i poznania kulis pracy „od kuchni”.
- Bezpośredni kontakt z klientami i aktami notarialnymi – z czasem także możliwość wykonywania czynności na podstawie upoważnienia.
2. Własna kancelaria notarialna – niezależność, ale też odpowiedzialność
Marzysz o pracy na własny rachunek, swobodzie działania i budowaniu własnej marki? W takim razie możesz złożyć wniosek o powołanie na stanowisko notariusza i otworzyć kancelarię.
- Pełna niezależność decyzyjna i możliwość samodzielnego kształtowania swojego miejsca na rynku.
- Szansa na wyższe zarobki, ale też wyższe koszty początkowe – założenie kancelarii to wydatek rzędu 100–200 tys. zł.
- Konieczność samodzielnego budowania renomy, bazy klientów i zaplecza organizacyjnego.
Pierwszy rok jako notariusz – czego się spodziewać?
Miesiące 1–3:
Rozruch kancelarii – formalności, zakupy, wdrożenie systemów, zatrudnienie pierwszych pracowników. Równolegle – pierwsze czynności notarialne i budowanie wizerunku.
Miesiące 4–6:
Stabilizacja. Pojawiają się pierwsi stali klienci, kancelaria zaczyna „żyć”. Czas na doprecyzowanie oferty i specjalizację – np. w nieruchomościach, sprawach spadkowych czy obsłudze firm.
Miesiące 7–12:
Rozwój. Więcej klientów, więcej pracy, większy zespół. To moment na inwestycje w marketing, promocję i myślenie o długofalowej strategii. Kancelaria zaczyna przynosić realne zyski.
Wsparcie dla początkujących notariuszy – z kim trzymać?
Start w zawodzie nie musi być samotną podróżą. Nowi notariusze mogą liczyć na realne wsparcie środowiska:
- Izby notarialne oferują szkolenia, dostęp do publikacji i praktyczne wskazówki dla młodych adeptów zawodu.
- Mentoring ze strony bardziej doświadczonych notariuszy pozwala uniknąć wielu błędów i uczy podejścia do najtrudniejszych spraw.
- Konferencje branżowe i wydarzenia środowiskowe to doskonała okazja do networkingu i wymiany doświadczeń.