Ile trwa aplikacja notarialna w 2025 roku? Aktualne dane

Czym jest aplikacja notarialna i jaki jest jej cel?

Aplikacja notarialna to nie tylko formalność na drodze do zostania notariuszem – to fundament całej ścieżki zawodowej w tym zawodzie. Obowiązkowa, intensywna i precyzyjnie zaplanowana, trwa dokładnie 3 lata i 6 miesięcy i nie ma możliwości jej skrócenia czy „obejścia”. Dla każdego, kto poważnie myśli o pracy w kancelarii notarialnej, to etap, którego nie da się pominąć.

Na czym polega aplikacja notarialna?

Aplikacja notarialna to specjalistyczne szkolenie zawodowe, które łączy teorię prawa z codzienną praktyką w kancelarii notarialnej. Jej głównym celem jest zaznajomienie aplikanta notarialnego z całokształtem pracy notariusza – od sporządzania aktów notarialnych i analiz aktów prawnych, przez prowadzenie dokumentacji, aż po bezpośredni kontakt z klientami.

W ramach szkolenia aplikant notarialny jest obowiązany do uczestnictwa w zajęciach teoretycznych, odbywania praktyk i wykonywania powierzonych mu czynności pod okiem patrona – doświadczonego notariusza. Ten model szkoleniowy to kontynuacja tradycji relacji mistrz–uczeń, gdzie wiedza praktyczna jest równie ważna, jak ta wyniesiona ze studiów prawniczych.

Cele aplikacji notarialnej:

• zdobycie praktycznych umiejętności z zakresu czynności notarialnych,
• poznanie zasad prowadzenia kancelarii notarialnej,
• przygotowanie do egzaminu notarialnego,
• rozwój etyki zawodowej i kompetencji interpersonalnych,
• oswojenie się z codziennością pracy notariusza jako prawnika pierwszego kontaktu.

W praktyce aplikacja notarialna trwa 3 lata i 6 miesięcy, co oznacza dokładnie 42 miesiące intensywnej nauki i praktyki.

Kim jest aplikant notarialny i kto może nim zostać?

Aplikant notarialny to osoba, która została przyjęta na aplikację notarialną i rozpoczęła specjalistyczne szkolenie przygotowujące ją do wykonywania zawodu notariusza. W przeciwieństwie do studenta, aplikant funkcjonuje już w środowisku prawniczym – uczestniczy w czynnościach kancelaryjnych, sporządza projekty aktów, analizuje dokumenty i uczy się realiów pracy notariusza od środka.

Żeby dostać się na aplikację, kandydat musi spełniać wymagania określone w art. 11 pkt 1–3 Prawa o notariacie, a także uzyskać pozytywny wynik z egzaminu wstępnego.

Kto może zostać aplikantem notarialnym?
Poniżej zestawiamy pełną listę warunków, które musi spełnić kandydat:

Dodatkowo, wpis na listę aplikantów notarialnych następuje na mocy uchwały rady właściwej izby notarialnej. Aplikant może odbywać szkolenie zarówno w trybie etatowym (zatrudniony przez notariusza lub izbę), jak i pozaetatowym.

Jak wygląda procedura przyjęcia? Krok po kroku:

Jak wygląda procedura przyjęcia? Krok po kroku:

1. Ukończenie studiów prawniczych
   Kandydat musi posiadać tytuł magistra prawa po jednolitych pięcioletnich studiach prawniczych. Dyplom uczelni zagranicznej może być uznany pod warunkiem nostryfikacji w Polsce.
2. Przystąpienie do egzaminu wstępnego na aplikację notarialną
   Egzamin odbywa się raz w roku, a jego organizatorem jest Minister Sprawiedliwości. Egzamin wstępny w 2025 roku:
   • Data: 27 września 2025 r. (sobota), godz. 11:00
   • Miejsce: wyznaczone przez komisję egzaminacyjną
   • Czas trwania: 150 minut
   • Forma: test jednokrotnego wyboru
   • Koszt: 1 125 zł
   • Termin składania dokumentów: do 13 sierpnia 2025 r.
3. Złożenie wniosku o dopuszczenie do egzaminu
   Rejestracja online to tylko początek – wniosek należy złożyć fizycznie wraz z kompletem dokumentów:
   • Wydrukowany wniosek o dopuszczenie do egzaminu
   • Kwestionariusz osobowy
   • Życiorys (nie CV)
   • Kopia dyplomu magistra lub zaświadczenie o zdanym egzaminie magisterskim
   • Potwierdzenie wpłaty opłaty egzaminacyjnej
   • Trzy zdjęcia zgodne z wymaganiami do dowodu osobistego
4. Pozytywny wynik z egzaminu wstępnego
   Tylko osoby, które zaliczą egzamin, mogą złożyć wniosek o wpis na listę aplikantów notarialnych. Mają na to 2 lata od doręczenia uchwały z wynikiem.

Dopiero po spełnieniu wszystkich tych warunków kandydat staje się aplikantem notarialnym i może rozpocząć okres aplikacji notarialnej, który trwa niezmiennie 3 lata i 6 miesięcy. W tym czasie zdobywa nie tylko wiedzę, ale i praktyczne umiejętności niezbędne do przystąpienia do egzaminu notarialnego i rozpoczęcia pracy w zawodzie.

Aplikacja notarialna – kiedy się zaczyna i ile trwa

Nie ma tu żadnych niespodzianek ani wyjątków: aplikacja notarialna rozpoczyna się zawsze 1 stycznia. Każdego roku, niezależnie od izby, miasta czy liczby kandydatów – start jest jeden, wspólny dla całego kraju. Taki sztywny terminarz narzuca jasno określony rytm – kto zda egzamin wstępny, musi poczekać do Nowego Roku, aby oficjalnie wejść w struktury aplikacji.

Kluczowe terminy dla rocznika 2025/2026:

• Egzamin wstępny: 27 września 2025 r. (sobota), godz. 11:00
• Termin składania dokumentów: do 13 sierpnia 2025 r.
• Start aplikacji: 1 stycznia 2026 r.
• Zakończenie: 30 czerwca 2029 r.

Aplikacja trwa dokładnie 3 lata i 6 miesięcy. Nie krócej, nie dłużej. Taki okres został określony w art. 72 § 1 Prawa o notariacie, który jednoznacznie mówi: aplikacja polega na zaznajomieniu aplikanta notarialnego z całokształtem pracy notariusza. I ten proces ma swoje precyzyjne ramy.

Struktura czasowa aplikacji notarialnej w Polsce:

Zakończenie aplikacji zawsze przypada 30 czerwca, a więc ostatni, czwarty rok trwa tylko pół roku. Po jego zakończeniu, rada właściwej izby notarialnej ma obowiązek wydać w ciągu 14 dni zaświadczenie o odbyciu aplikacji notarialnej, które otwiera drogę do przystąpienia do egzaminu notarialnego.

Czy długość aplikacji zależy od izby?

Nie. Czas trwania aplikacji notarialnej jest jednolity w całej Polsce. Nieważne, czy jesteś w Warszawie, Krakowie czy w Szczecinie – aplikacja trwa zawsze 3 lata i 6 miesięcy, z rozpoczęciem 1 stycznia i zakończeniem 30 czerwca.

Wszystkie 12 izb notarialnych (Gdańsk, Katowice, Kraków, Poznań, Warszawa, Wrocław, Białystok, Lublin, Łódź, Rzeszów, Szczecin, Opole) przestrzegają tych samych ram czasowych.

Jedyna różnica między izbami to:

• szczegóły harmonogramu zajęć,
• organizacja praktyk sądowych,
• warunki lokalowe,
• i ewentualne różnice w wysokości opłat.

Ale sam okres aplikacji notarialnej i jej podstawowa struktura są identyczne.

Czas trwania aplikacji notarialnej w praktyce

Ile trwa aplikacja notarialna naprawdę?

Formalnie: 3 lata i 6 miesięcy (czyli 42 miesiące). Ale w praktyce – po uwzględnieniu dni wolnych, wakacji, przerw świątecznych – realny czas aktywnego szkolenia wynosi około 40–41 miesięcy. To wciąż najdłuższa aplikacja w polskim systemie prawniczym.

Ta długość to nie przypadek – zawód notariusza wymaga bardzo szerokiego spektrum kompetencji. Aplikant nie tylko poznaje akty prawne i czynności notarialne, ale także uczy się pracy z klientem, analizy skomplikowanych stanów prawnych i funkcjonowania sądów – cywilnych, gospodarczych, wieczystoksięgowych.

Czy każdy rok aplikacji wygląda tak samo?

Nie. Program aplikacji notarialnej ewoluuje z roku na rok. Każdy etap ma inne cele, inny poziom trudności i inną intensywność praktyki.

Co istotne, praktyka sądowa w II roku obejmuje m.in. zaznajomienie się z czynnościami sądów cywilnych, gospodarczych i wieczystoksięgowych – to nie teoria, ale realne uczestnictwo w pracy sądu.

Harmonogram aplikacji notarialnej – jak to wygląda z bliska?

Każda izba notarialna publikuje co roku swój szczegółowy harmonogram zajęć, ale podstawowy rytm jest ten sam. Ustalany jest on centralnie przez Krajową Radę Notarialną, więc różnice między izbami są kosmetyczne.

Roczny cykl szkolenia wygląda zazwyczaj tak:

• Styczeń: Start roku szkoleniowego, wpłata czesnego
• Luty – Listopad: Zajęcia seminaryjne, praktyki u patrona, zajęcia w sądzie
• Grudzień: Podsumowanie roku, zakończenie zajęć dla I-III roku
• Czerwiec: Zakończenie IV roku aplikacji

Opłaty za aplikację notarialną w 2025 roku:

Terminy płatności:

• Aplikanci I roku: do 31 stycznia
• Aplikanci II–IV roku: do 17 stycznia

Etapy aplikacji notarialnej – podział na lata szkoleniowe

Aplikacja notarialna trwa 3 lata i 6 miesięcy i została zaprojektowana tak, aby krok po kroku zaznajamiać aplikanta z całokształtem pracy notariusza. Ten czas to nie tylko teoria i wykłady – to przede wszystkim praktyczne umiejętności, regularna obecność w kancelarii, kontakt z klientami oraz obowiązkowa praktyka w sądach. Z roku na rok aplikant wchodzi głębiej w realia zawodu i przygotowuje się do egzaminu notarialnego, który wieńczy cały proces.

Poniżej rozkładamy przebieg aplikacji notarialnej na czynniki pierwsze.

Program pierwszego roku

Pierwszy rok aplikacji to etap wdrożeniowy, który polega na zaznajomieniu aplikanta notarialnego z codziennością pracy w kancelarii. Kandydat, który uzyskał pozytywny wynik z egzaminu wstępnego na aplikację notarialną i został wpisany na listę aplikantów notarialnych przez radę właściwej izby notarialnej, zaczyna szkolenie 1 stycznia.

W ramach szkolenia aplikant notarialny jest obowiązany do:

• uczestnictwa w zajęciach seminaryjnych prowadzonych przez doświadczonych notariuszy,
• pracy u patrona, czyli notariusza, pod którego nadzorem aplikant zdobywa pierwsze praktyczne doświadczenia,
• nauki podstawowych czynności notarialnych, takich jak sporządzanie aktów prawnych i kontakt z klientem,
• złożenia oświadczenia zgodnie z art. 19 Prawa o notariacie, dotyczącego m.in. pełnej zdolności do czynności prawnych.

Co dzieje się w kancelarii?
W pierwszym roku aplikant:

• poznaje strukturę kancelarii notarialnej i jej dokumentację,
• pomaga przy przygotowywaniu prostych aktów notarialnych,
• zapoznaje się z przepisami regulującymi zawód notariusza,
• zaczyna rozumieć, czym jest odpowiedzialność za klienta i jego interesy.

To właśnie wtedy aplikant uczy się podstaw zawodu – nie z podręczników, ale z praktyki.

Program kolejnych lat

Z każdym kolejnym rokiem rośnie zarówno zakres materiału, jak i odpowiedzialność aplikanta. Program aplikacji notarialnej stopniowo przechodzi z teorii do praktyki o dużym ciężarze merytorycznym.

Drugi rok – praktyka sądowa i pogłębienie wiedzy

W II roku aplikant notarialny jest obowiązany do zaznajomienia się z czynnościami sądów w sprawach cywilnych, gospodarczych i wieczystoksięgowych. Praktyka sądowa trwa 6 miesięcy i odbywa się 1 dzień w tygodniu.

Zakres tej praktyki obejmuje:

• Wydział ksiąg wieczystych (co najmniej 3 miesiące),
• Wydział cywilny sądu rejonowego,
• Wydział rodzinny i nieletnich,
• Wydziały gospodarcze: sprawy upadłościowe, rejestr zastawów, KRS.

Dzięki temu aplikant rozumie szerszy kontekst funkcjonowania prawa i lepiej przygotowuje się do przyszłych czynności notarialnych, które często mają skutek sądowy lub rejestrowy.

Trzeci rok – zaawansowana praktyka notarialna

W trzecim roku aplikacji wszystko nabiera tempa. Aplikant pracuje bardziej samodzielnie, rozwiązuje złożone problemy prawne i uczy się precyzji oraz odpowiedzialności za dokument, który tworzy.

Tematyka III roku obejmuje m.in.:

• Prawo gospodarcze i podstawy rachunkowości – ważne w kontekście obrotu nieruchomościami, spółek, sukcesji,
• Prawo podatkowe, ze szczególnym naciskiem na podatek VAT w praktyce notarialnej,
• Prawo cywilne – umowy sprzedaży, darowizny, dział spadku, zniesienie współwłasności,
• Prawo o notariacie – formalne wymogi każdej czynności notarialnej,
• Prawo Unii Europejskiej – jego wpływ na praktykę i dokumentację.

To właśnie na tym etapie aplikant wchodzi w realne przygotowanie do egzaminu notarialnego.

Czwarty rok – finał i przygotowanie do samodzielności

Ostatni rok aplikacji trwa tylko 6 miesięcy – od 1 stycznia do 30 czerwca. To czas intensywnej nauki, powtórek i dopracowywania umiejętności.

Aplikant kończy regularne zajęcia i skupia się na:

• analizie kazusów egzaminacyjnych,
• dopracowaniu umiejętności sporządzania aktów notarialnych bez pomocy patrona,
• przygotowaniach do egzaminu końcowego, który otwiera drogę do wykonywania zawodu notariusza.

Po odbyciu całego cyklu aplikacji, rada izby notarialnej wydaje zaświadczenie o odbyciu aplikacji notarialnej, co uprawnia do przystąpienia do egzaminu notarialnego.

Różnice w toku nauki i praktyk

Każdy rok aplikacji ma inny cel, inny styl nauki i inne wymagania.

Progresja programu – rok po roku:

Formy zajęć:

• Wykłady i seminaria – dominują na I i II roku, z naciskiem na kontakt z praktykami,
• Konwersatoria i ćwiczenia praktyczne – na III roku, gdzie liczy się zrozumienie struktury czynności prawnych,
• Konsultacje i indywidualna nauka – na IV roku, kiedy aplikant przygotowuje się do egzaminu końcowego.

Rola patrona w trakcie aplikacji

Przez cały okres aplikacji notarialnej aplikant pozostaje pod opieką patrona – czynnego notariusza. Patron:

• nadzoruje aplikanta w codziennej pracy kancelarii,
• pozwala mu uczestniczyć w czynnościach notarialnych,
• opiniuje przebieg praktyki, w tym praktyki sądowej,
• wprowadza w realne aspekty wykonywania zawodu notariusza.

Co istotne, eksperci rekomendują zmianę patrona przynajmniej raz lub dwa razy w trakcie aplikacji. Dlaczego? Bo każdy notariusz ma inne metody pracy, specjalizacje i podejście – a różnorodność doświadczeń przekłada się na lepsze przygotowanie do egzaminu i przyszłej pracy.

Struktura i przebieg aplikacji notarialnej

Aplikacja notarialna składa się z obowiązkowych zajęć seminaryjnych, praktyki w kancelarii notarialnej i – w drugim roku – praktyki sądowej. Każdy z tych elementów jest nie tylko obowiązkowy, ale i ściśle kontrolowany przez radę izby notarialnej.

Jak wygląda przebieg aplikacji notarialnej?

Przebieg aplikacji notarialnej oparty jest na precyzyjnie zaplanowanej strukturze, która ma na celu zaznajomienie aplikanta notarialnego z całokształtem pracy notariusza – od teorii po codzienną praktykę.

Główne komponenty aplikacji:

• Zajęcia seminaryjne:
  Odbywają się raz w tygodniu, po osiem jednostek szkoleniowych po 45 minut każda. Zaczynają się nie później niż 21 stycznia i trwają do 31 grudnia (dla IV roku – do 30 czerwca).
  Wakacje: od 1 lipca do 30 września – zajęcia seminaryjne nie odbywają się, ale kontynuowana jest praktyka u patrona.
• Praktyka u patrona:
  Codzienna praca w kancelarii notarialnej, nadzorowana przez wyznaczonego notariusza. Patron monitoruje postępy, ocenia projekty, sprawdza obecność i co roku sporządza pisemną opinię o aplikancie.
• Praktyka sądowa:
  W II roku aplikant ma obowiązek odbyć 6-miesięczną praktykę, jeden dzień w tygodniu, w wydziałach cywilnych, gospodarczych i wieczystoksięgowych.

Obowiązki aplikanta:

• Sporządzenie co najmniej 70 projektów aktów notarialnych i 14 projektów innych czynności notarialnych,
• Regularna obecność i aktywne uczestnictwo w zajęciach,
• Zachowanie tajemnicy zawodowej, przestrzeganie zasad etyki,
• Sumienne wykonywanie zadań powierzonych przez patrona.

Gdzie odbywa się aplikacja notarialna?

Aplikacja odbywa się w dwóch głównych przestrzeniach – w siedzibach izb notarialnych (teoria) oraz w kancelariach (praktyka).

1. Izby notarialne – miejsce zajęć seminaryjnych

W Polsce działa 12 izb notarialnych, które organizują i nadzorują przebieg aplikacji. To tam aplikanci uczęszczają na wykłady, konwersatoria i warsztaty.

Lokalizacje wybranych izb:

2. Kancelarie notarialne – miejsce praktyki u patrona

To tu aplikant naprawdę „uczy się zawodu”. W zależności od trybu, może być:

Wybór patrona:
Aplikant może wskazać patrona samodzielnie lub otrzymać przydział od izby. Rada właściwej izby notarialnej prowadzi oficjalny wykaz patronów.

Jak wyglądają zajęcia na aplikacji notarialnej?

Zajęcia to nie nudne wykłady. To wielopoziomowy program, dostosowany do poziomu doświadczenia aplikantów. Obejmuje teorię, analizę przypadków, pracę z dokumentami i prezentacje.

Organizacja zajęć seminaryjnych:

• Częstotliwość: 1 raz w tygodniu
• Czas trwania: 8 jednostek po 45 minut (6 godzin lekcyjnych)
• Alternatywnie: min. 4 dni w miesiącu, jeśli izba wprowadzi inny cykl
• Harmonogram: zatwierdzany co roku przez Krajową Radę Notarialną

Typowy dzień zajęciowy:

Tematyka zajęć według lat aplikacji:

Praktyczna strona aplikacji – co robi aplikant w kancelarii?

Tu nauka zderza się z rzeczywistością. Praca w kancelarii pozwala aplikantowi zrozumieć rytm dnia notariusza i przygotować się do samodzielnego działania.

Typowy dzień pracy (8:00–16:00):

Zadania aplikanta:

• Tworzenie projektów aktów i czynności notarialnych,
• Pomoc w prowadzeniu repertorium i dokumentacji,
• Sporządzanie wypisów, odpisów, poświadczeń (pod nadzorem),
• Obsługa klientów – telefoniczna i osobista.

Jak rośnie odpowiedzialność aplikanta?

Aplikacja notarialna – zajęcia teoretyczne i praktyczne (podział godzin)

Aplikacja notarialna to nie tylko tytuł wpisany na listę aplikantów notarialnych – to 3 lata i 6 miesięcy systematycznej pracy w kancelarii, na sali wykładowej i w sądach. Łączny czas trwania aplikacji notarialnej przekłada się na około 1 680 godzin zajęć dydaktycznych oraz tysiące godzin praktyki zawodowej. To pełnowymiarowe szkolenie, które ma na celu zaznajomienie aplikanta notarialnego z całokształtem pracy notariusza, od najprostszych pełnomocnictw po skomplikowane transakcje cywilne i gospodarcze.

Ile godzin obejmuje aplikacja notarialna?

1. Zajęcia teoretyczne – seminaria:

Zajęcia prowadzone są przez doświadczonych notariuszy w siedzibach izb notarialnych. Przerwa wakacyjna obowiązuje od 1 lipca do 30 września. Zajęcia kończą się corocznie 31 grudnia (IV rok – 30 czerwca).

2. Praktyka u patrona – kancelaria notarialna:

W ramach szkolenia aplikant notarialny jest obowiązany do sporządzenia min. 70 projektów aktów notarialnych i 14 projektów innych czynności. Praca u patrona odbywa się w dni robocze, zgodnie z organizacją kancelarii.

3. Praktyka sądowa – II rok:

Ile godzin w tygodniu pracuje aplikant notarialny?

Tygodniowe obciążenie aplikanta zależy od trybu odbywania aplikacji:

W praktyce: aplikanci etatowi pracują od poniedziałku do piątku, a w soboty (lub w inne dni wskazane przez izbę) uczestniczą w zajęciach teoretycznych.

Ile dni w tygodniu trwa aplikacja notarialna?

Długość aplikacji notarialnej w tygodniu zależy od kilku czynników:

W niektórych izbach, np. we Wrocławiu, zajęcia odbywają się w poniedziałki i soboty (I–II rok) oraz w piątki i soboty (III–IV rok) – dwa razy w miesiącu po dwa dni.

Jak wygląda typowy tydzień aplikanta notarialnego?

Scenariusz 1: Aplikant etatowy (I rok)

Scenariusz 2: Aplikant pozaetatowy (I rok)

Scenariusz 3: Aplikant II roku z praktyką sądową

Szczegółowy przebieg dnia pracy w kancelarii (etat):

Limity nieobecności

Progresja odpowiedzialności w czasie aplikacji

Wyzwania i pytania praktyczne dotyczące aplikacji notarialnej

Aplikacja notarialna wymaga od aplikanta nie tylko systematyczności, ale też elastyczności i odporności na niespodziewane sytuacje. Zdarzają się momenty, gdy plan trzeba zmodyfikować – czy to z powodów zdrowotnych, rodzinnych czy zawodowych. Ale czy aplikację można przerwać? Czy wolno ją skrócić? A może powtórzyć rok, gdy coś pójdzie nie tak? Poniżej rozwiewamy te wątpliwości – na podstawie aktualnych przepisów, orzecznictwa i praktyki izb notarialnych.

Czy można powtarzać rok na aplikacji notarialnej?

Nie, powtarzanie roku w klasycznym sensie nie istnieje. Aplikacja notarialna to ciągły, jednolity proces szkoleniowy, którego struktura i czas trwania – 3 lata i 6 miesięcy – są ściśle określone ustawowo. Każdy etap buduje na poprzednim i nie przewiduje się „cofnięcia” czy ponownego zaliczenia danego roku.

Co się dzieje, jeśli aplikant nie zda kolokwium?

Spokojnie – negatywny wynik z kolokwium nie skutkuje automatycznym skreśleniem z listy aplikantów i nie oznacza konieczności powtarzania roku. Co więcej, zgodnie z orzeczeniem WSA w Warszawie, nawet brak zaliczenia wszystkich kolokwiów nie blokuje wydania zaświadczenia o odbyciu aplikacji notarialnej. To oznacza, że aplikant może podejść do egzaminu notarialnego, o ile wypełni pozostałe obowiązki.

A co z nieobecnościami?

Jeśli aplikant przekroczy dopuszczalne limity nieobecności (10 dni dla trybu etatowego, 4 dni dla pozaetatowego), ma możliwość uzupełnienia zaległości – w ciągu roku od zakończenia aplikacji. Nie oznacza to jednak powtarzania całego cyklu, tylko kontynuację na zasadzie „odrobienia” braków.

Kiedy grozi skreślenie z listy?

Tylko w wyjątkowych, jasno określonych sytuacjach:

• Prawomocne skazanie za przestępstwo umyślne (ścigane z oskarżenia publicznego)
• Przestępstwo nieumyślne w związku z wykonywaniem zawodu prawniczego
• Kara dyscyplinarna (np. rażące naruszenie etyki zawodowej)

Czy można przerwać aplikację i wrócić później?

Tak – ale tylko raz i na określonych zasadach. Prawo o notariacie (art. 72b) przewiduje możliwość udzielenia przerwy w aplikacji notarialnej w uzasadnionych przypadkach.

Warunki uzyskania przerwy:

Najczęstsze przyczyny przerwy:

• Poważna choroba aplikanta lub bliskiego członka rodziny
• Ciąża i opieka nad dzieckiem
• Wypadki losowe lub nagłe problemy finansowe

Co po przerwie?

Po upływie zatwierdzonego okresu aplikant wznawia aplikację od momentu, w którym ją przerwał – bez konieczności powtarzania od nowa czy przystępowania do kolejnego egzaminu wstępnego. Czas przerwy nie wlicza się do okresu aplikacji.

Czy można skrócić aplikację notarialną?

Co do zasady – nie. Aplikacja notarialna trwa 3 lata i 6 miesięcy i nie podlega skróceniu na wniosek aplikanta. Ustawa zakłada, że pełne przygotowanie do zawodu notariusza wymaga kompleksowego przeszkolenia – teoretycznego i praktycznego.

Kto może być zwolniony z obowiązku odbywania aplikacji?

Ustawodawca przewidział nieliczne wyjątki, w których egzamin notarialny można zdawać bez odbycia aplikacji, ale są one zarezerwowane dla kandydatów o bardzo wysokich kwalifikacjach zawodowych.

Zwolnieni z aplikacji są m.in.:

• Doktorzy nauk prawnych
• Osoby, które przez co najmniej 4 lata w ciągu ostatnich 6 lat wykonywały zawód:
  • Sędziego, prokuratora, notariusza, adwokata, radcy prawnego, komornika
  • Lub pracowały w Ministerstwie Sprawiedliwości, Prokuraturze Generalnej lub KRS – na stanowiskach wymagających tytułu magistra prawa

Czy można próbować „skrócić” aplikację przez inne osiągnięcia?

Niektóre izby rozważają indywidualnie sytuacje, w których aplikant:

• Ukończył studia podyplomowe lub specjalistyczne kursy prawnicze
• Wcześniej pracował w kancelarii notarialnej na stanowisku referenta
• Uzyskał wysoki wynik z egzaminu wstępnego

Jednak w praktyce nie prowadzi to do formalnego skrócenia aplikacji. Decyzje są uznaniowe, rzadkie i wymagają solidnego uzasadnienia – a czas trwania aplikacji notarialnej pozostaje taki sam.

Czy można łączyć aplikację notarialną ze studiami doktoranckimi?

Tak – łączenie aplikacji notarialnej ze studiami doktoranckimi jest możliwe, ale wymaga bardzo dobrej organizacji, samodyscypliny i dużej odporności na przeciążenie. W praktyce wielu młodych prawników decyduje się na taki model kariery – łączą praktykę w kancelarii z działalnością naukową na uczelni.

Dlaczego warto łączyć aplikację z doktoratem?

Choć brzmi to jak wyzwanie dla tytanów pracy, ma realne korzyści – i to z obu stron:

W skrócie – doktorat to furtka do alternatywnej ścieżki zawodowej. Zgodnie z Prawem o notariacie, osoby posiadające tytuł doktora nauk prawnych mogą przystąpić bezpośrednio do egzaminu notarialnego, z pominięciem całej aplikacji.

Jakie są wyzwania?

Łączenie dwóch bardzo wymagających projektów nie jest dla każdego. Wyzwania pojawiają się szybko:

• Brak czasu – zajęcia seminaryjne, praktyki, pisanie rozprawy i badania naukowe to pełny etat x2.
• Presja terminów – kolokwia, publikacje naukowe, egzaminy, obowiązki patronackie.
• Wysoki próg wejścia – już samo dostanie się na aplikację wymaga tytułu magistra prawa, zdania egzaminu wstępnego i złożenia wniosku o wpis na listę aplikantów notarialnych.

Praktyczne zalecenia:

• Ustal priorytety – planuj z wyprzedzeniem. „To co masz zrobić jutro, zrób dziś”.
• Planuj naukę i badania równolegle – pisanie doktoratu w dni wolne, nauka do egzaminu notarialnego wieczorami.
• Wykorzystaj synergię – jeśli Twoja praca naukowa dotyczy np. prawa cywilnego lub aktów notarialnych, wykorzystasz wiedzę zdobytą podczas praktyk.

Aplikacja notarialna jest odpłatna – wysokość czesnego i dodatkowe koszty

Nie ma co ukrywać – aplikacja notarialna jest najdroższą aplikacją prawniczą w Polsce. Zgodnie z art. 72a § 1 Prawa o notariacie, kandydaci muszą się liczyć z poważnym obciążeniem finansowym przez cały okres aplikacji.

Podstawowe koszty aplikacji notarialnej w 2025 roku:

➤ Łącznie: 1.125 + (3 × 5.850) + 2.925 + 3.393,60 = 22.598,60 zł

➤ Czas trwania aplikacji notarialnej: 3 lata i 6 miesięcy
➤ Średni koszt roczny: ok. 6.457 zł

Terminy płatności w 2025 roku:

Dodatkowe koszty – czego się spodziewać?

Do samego czesnego dochodzą jeszcze koszty dodatkowe, które znacząco podnoszą rzeczywisty koszt odbywania aplikacji:

➤ Łączne koszty rzeczywiste: od 24.500 zł do 52.500 zł za cały okres aplikacji notarialnej

Możliwości wsparcia finansowego

Nie wszyscy aplikanci muszą płacić pełną stawkę. Prawo o notariacie (art. 72a § 4–5) przewiduje formy ulg i rozłożenia opłat.

Rodzaje wsparcia:

• Zwolnienie całkowite z opłaty rocznej
• Zwolnienie częściowe
• Odroczenie płatności
• Raty – opłata rozłożona na kilka części

Wniosek należy złożyć do 31 stycznia każdego roku, a decyzję podejmuje rada właściwej izby notarialnej. W przypadkach uzasadnionych (np. trudna sytuacja materialna, problemy zdrowotne) izba może pokryć część kosztów ze środków własnych.

Aplikacja notarialna a inne aplikacje – porównanie kosztów

Jakie warunki trzeba spełnić, aby zakończyć aplikację notarialną?

Zakończenie aplikacji notarialnej to nie formalność – to proces weryfikacji, czy kandydat rzeczywiście nadaje się do wykonywania zawodu notariusza. Chodzi nie tylko o czas spędzony na szkoleniu, ale o realne umiejętności, wiedzę i zdolność samodzielnego działania w ramach zawodu zaufania publicznego.

Zgodnie z art. 72 § 1 Prawa o notariacie, aby zakończyć aplikację notarialną, aplikant musi spełnić szereg wymagań formalnych i merytorycznych. Dopiero wtedy rada właściwej izby notarialnej wydaje oficjalne zaświadczenie o odbyciu aplikacji notarialnej, które jest niezbędne, by przystąpić do egzaminu notarialnego.

1. Odbycie pełnego okresu aplikacji

🔹 Czas trwania aplikacji notarialnej wynosi dokładnie 3 lata i 6 miesięcy.
🔹 Aplikant musi zrealizować całość programu szkoleniowego, bez możliwości jego skrócenia ani przyspieszenia (chyba że korzysta z wyjątkowych podstaw zwolnienia, np. tytuł doktora nauk prawnych).

Aplikacja polega na zaznajomieniu aplikanta notarialnego z całokształtem pracy notariusza, w tym z czynnościami notarialnymi, sądowymi, gospodarczymi i wieczystoksięgowymi. Odbywa się to zarówno w kancelarii, jak i podczas zajęć seminaryjnych w izbie notarialnej.

2. Sporządzenie wymaganej liczby projektów

Bez konkretnych dokumentów nie ma szans na zakończenie aplikacji. Art. 71 § 11 Prawa o notariacie dokładnie określa, ile i jakie projekty musi sporządzić aplikant:

Każdy projekt musi być zrecenzowany przez patrona, a część z nich trafia na III roku do biura rady izby notarialnej. Jeśli aplikant zmieniał patrona, projekty dzielone są proporcjonalnie do okresu współpracy.

3. Udział w zajęciach i limity nieobecności

W ramach szkolenia aplikant notarialny jest obowiązany do regularnego uczestnictwa w zajęciach seminaryjnych i praktycznych. Limity są jasno określone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości:

Dopuszczalna liczba nieobecności:

Aplikanci etatowi:

Aplikanci pozaetatowi:

➤ Nieobecności urlopowe nie wliczają się do limitu.
➤ Przekroczenie limitu nie oznacza automatycznego skreślenia – można uzupełnić zajęcia do końca aplikacji lub, jeśli są usprawiedliwione, nawet w ciągu roku po jej zakończeniu.

4. Odbycie praktyki sądowej

Na II roku każdy aplikant musi obowiązkowo odbyć praktykę w sądzie – jeden dzień w tygodniu przez 6 miesięcy. To czas na zaznajomienie się z czynnościami sądów w sprawach cywilnych, gospodarczych i wieczystoksięgowych.

To ważne, bo zawód notariusza wymaga orientacji nie tylko w aktach notarialnych, ale też w całym systemie prawnym.

5. Zdanie kolokwiów – warunek nie do ominięcia

Choć w przeszłości były wątpliwości, dziś sprawa jest jasna. Trybunał Konstytucyjny (SK 24/19) orzekł jednoznacznie:
🔹 Kolokwia są obowiązkowe, a ich zaliczenie jest konieczne do uzyskania zaświadczenia o odbyciu aplikacji.

Kluczowe informacje:

• Aplikanci składają dwa kolokwia w trakcie aplikacji.
• Kolokwium odbywa się najpóźniej na miesiąc przed upływem 2 lat i 6 miesięcy od jej rozpoczęcia.
• Czas trwania: 8 godzin (z opcją przedłużenia do 10 godzin dla osób z niepełnosprawnością).
• Warunkiem zaliczenia aplikacji jest pozytywny wynik z obu kolokwiów.

6. Złożenie kompletu dokumentów

Pod koniec IV roku aplikant musi złożyć w biurze izby notarialnej dokumenty, bez których rada nie wyda zaświadczenia. Termin: do 1 lipca każdego roku.

Wymagane dokumenty:

• Wniosek o wydanie zaświadczenia o odbyciu aplikacji
• Dzienniczek aplikanta
• Opinie patronów z każdego roku
• Projekty dokumentów:
  • 70 projektów aktów notarialnych (lub 20 – w niektórych indywidualnych przypadkach)
  • Po 14 projektów innych czynności (lub po 4 – również w wyjątku)

7. Ocena patrona

Patron to nie tylko przewodnik – to również osoba weryfikująca jakość przygotowania aplikanta do wykonywania zawodu notariusza.

Obowiązki patrona:

• Ocena postępów aplikanta w ciągu całego okresu praktyki
• Sprawdzanie obecności i zaangażowania
• Recenzowanie projektów aktów prawnych
• Wystawienie pisemnej opinii rocznej
• Wydanie zaświadczenia o odbyciu aplikacji

To właśnie na podstawie dokumentów przygotowanych z patronem, rada izby ocenia, czy aplikant może przystąpić do egzaminu końcowego, czyli egzaminu notarialnego.

Egzaminy związane z aplikacją notarialną

Dla przyszłego notariusza egzaminy to dwa najważniejsze momenty – jeden na wejściu, drugi na wyjściu. Egzamin wstępny otwiera drzwi do aplikacji notarialnej. Egzamin notarialny zamyka etap szkolenia i decyduje o tym, czy kandydat może już samodzielnie wykonywać zawód. Oba wymagają solidnego przygotowania i znajomości przepisów prawa do ostatniego przecinka.

Egzamin wstępny na aplikację notarialną – jak wygląda i kiedy się odbywa?

Egzamin wstępny na aplikację notarialną to pierwszy krok na ścieżce do zostania notariuszem. Przeprowadzany jest raz w roku, pod nadzorem Ministra Sprawiedliwości, a warunki jego przeprowadzenia reguluje art. 71 Prawa o notariacie.

➤ Najbliższy termin egzaminu wstępnego:
27 września 2025 r. (sobota), godz. 11:00

➤ Termin składania dokumentów:
do 13 sierpnia 2025 r.

➤ Opłata egzaminacyjna:
1.125 zł
🔗 Rejestracja online: rekrutacja.notariusze.org.pl

Struktura egzaminu:

➤ Kandydaci powinni znać m.in.:

• Kodeks cywilny
• Kodeks postępowania cywilnego
• Kodeks rodzinny i opiekuńczy
• Kodeks spółek handlowych
• Prawo o notariacie
• Ustawę o księgach wieczystych i hipotece
• oraz wybrane przepisy z prawa karnego i prawa pracy

Egzamin notarialny po aplikacji – struktura i wymagania

Egzamin notarialny to trzydniowy, pisemny egzamin końcowy, który zamyka cały okres aplikacji notarialnej i decyduje o dopuszczeniu do wykonywania zawodu.

➤ Najbliższy termin egzaminu: 2–4 września 2025 r.
➤ Start każdego dnia: godz. 10:00
➤ Czas na każdą część: 6 godzin (360 minut)

Lokalizacje: Gdańsk, Katowice, Kraków, Poznań (2 komisje), Warszawa (2 komisje), Wrocław

Struktura egzaminu notarialnego:

Warunki techniczne:

• Własny laptop z zainstalowaną aplikacją egzaminacyjną (edytor tekstu + zabezpieczenia)
• Brak dostępu do Internetu, nośników danych i komunikatorów
• Dozwolone: akty prawne, komentarze, orzecznictwo
• Zakazane: wszelkie urządzenia komunikacyjne

System ocen:

Ocena zgodna z art. 74e § 2 Prawa o notariacie opiera się m.in. na:

• Poprawności zastosowanego prawa
• Umiejętności rozwiązywania problemów prawnych
• Zachowaniu wymogów formalnych

Ile czasu potrzeba na przygotowanie do egzaminu końcowego?

Czas przygotowania do egzaminu notarialnego zależy od doświadczenia i trybu nauki, ale jedno jest pewne – bez planu ani rusz. Kandydat musi opanować nie tylko teorię, ale też nauczyć się pisać złożone akty pod presją czasu.

Rekomendowany czas przygotowania:

Etapy przygotowania:

Faza I (6–4 miesiące przed):

• Nauka teorii
• Powtórki najważniejszych aktów prawnych
• Praca z komentarzami i orzecznictwem

Faza II (4–2 miesiące przed):

• Codzienne rozwiązywanie zadań
• Symulacje egzaminów
• Pisanie projektów aktów i uzasadnień

Faza III (ostatnie 2 miesiące):

• Powtórki
• Utrwalanie struktur
• Monitoring zmian w ustawach

Co sprawia najwięcej trudności?

Najbardziej wymagające obszary:

• Prawo spadkowe i darowizny
• Prawo spółek handlowych
• Prawo rzeczowe (księgi wieczyste, hipoteka)
• Prawo rodzinne – sprawy majątkowe
• Postępowanie nieprocesowe (procedura cywilna)

Co po aplikacji notarialnej?

Ukończenie aplikacji notarialnej to dopiero początek – przed kandydatem stoją kolejne wyzwania, które zdecydują, czy faktycznie będzie mógł samodzielnie prowadzić kancelarię i wykonywać zawód notariusza. Sam fakt, że aplikacja trwa 3 lata i 6 miesięcy i kończy się zaświadczeniem o odbyciu szkolenia, nie daje jeszcze prawa do pieczęci notarialnej. Poniżej rozkładamy na czynniki pierwsze, jakie są perspektywy, jak wygląda droga do notariatu i dlaczego nie każdy aplikant notarialny automatycznie zostaje notariuszem.

Perspektywy po aplikacji notarialnej

Absolwent aplikacji ma już za sobą intensywne szkolenie – setki godzin praktyki u patrona, sporządzanie projektów aktów prawnych i kolokwia. To daje mu dużą przewagę na rynku prawniczym. Jednak sam okres aplikacji notarialnej to dopiero etap przygotowawczy, a nie finał.

Główne ścieżki po aplikacji:

Prognozy rynkowe:

• rosnące zapotrzebowanie na notariuszy w dużych miastach,
• rozwój e-notariatu jako nowe pole działania,
• coraz większa rola specjalizacji (spadki, nieruchomości, prawo spółek).

Jak zostać notariuszem po aplikacji?

Droga do zawodu to kilka precyzyjnie określonych kroków.

1. Zaświadczenie o odbyciu aplikacji notarialnej
   • wydawane przez radę właściwej izby notarialnej po odbyciu całego programu (42 miesiące),
   • obejmuje potwierdzenie praktyk, kolokwiów i wymaganej liczby projektów aktów notarialnych.
2. Egzamin notarialny
   • trzydniowy, pisemny egzamin organizowany raz w roku (wrzesień),
   • zdawalność: ok. 50–60% kandydatów,
   • sprawdza umiejętności sporządzania aktów notarialnych i odmów dokonania czynności.
3. Status zastępcy notarialnego
   • po zdaniu egzaminu kandydat składa ślubowanie przed Ministrem Sprawiedliwości,
   • zostaje wpisany do wykazu zastępców,
   • może wykonywać czynności notarialne w imieniu notariusza, ale zawsze pod jego nadzorem.
4. Powołanie na notariusza
   Kandydat musi:
   • mieć ukończone 26 lat,
   • spełniać warunki z art. 11 Prawa o notariacie (obywatelstwo polskie lub UE/EFTA, pełnia praw publicznych, nieskazitelny charakter, tytuł magistra prawa),
   • złożyć wniosek o powołanie i zostać wpisanym na listę notariuszy.

Czy aplikacja notarialna gwarantuje zostanie notariuszem?

Krótka odpowiedź brzmi: nie.

Ukończenie aplikacji nie jest równoznaczne z powołaniem na notariusza. Kandydat musi pokonać jeszcze dwie główne bariery:

1. Egzamin notarialny – trudny i wymagający:
   • zdawalność od kilku lat utrzymuje się na poziomie 50–60%,
   • kandydaci mają 6 godzin na przygotowanie skomplikowanych projektów,
   • niezdanie egzaminu oznacza konieczność powtórzenia przygotowań i startu w kolejnym roku.
2. Ograniczona liczba stanowisk notarialnych:
   • Minister powołuje notariuszy tylko tam, gdzie istnieje potrzeba,
   • największa konkurencja jest w dużych miastach, łatwiej o powołanie w mniejszych miejscowościach.

➤ Statystyki sukcesów:

• Aplikację kończy ok. 85–90% rozpoczynających,
• Egzamin zdaje 50–60%,
• Powołanie na notariusza zależy już od dostępności stanowisk w regionie.

Ścieżka kariery: aplikant → zastępca → notariusz

Notariat to zawód, w którym każdy etap kariery jest jasno opisany w przepisach.

1. Aplikant notarialny

• Czas trwania: 3 lata i 6 miesięcy,
• uczy się zawodu w kancelarii i na zajęciach seminaryjnych,
• sporządza minimum 70 projektów aktów notarialnych,
• obowiązkowo odbywa praktyki sądowe na II roku.

2. Zastępca notarialny (dawniej asesor)

• wymaga zdania egzaminu notarialnego i złożenia ślubowania,
• ma uprawnienia do wykonywania czynności notarialnych, ale tylko z upoważnienia notariusza,
• nie prowadzi własnej kancelarii, działa pod nadzorem.

3. Notariusz

• pełna samodzielność zawodowa,
• możliwość prowadzenia kancelarii i sporządzania aktów notarialnych we własnym imieniu,
• powołanie przez Ministra Sprawiedliwości, wyznaczenie siedziby kancelarii.

Czas i czynniki awansu

Na tempo kariery wpływają:

• wyniki egzaminu notarialnego,
• doświadczenie zdobyte u patrona,
• specjalizacja w niszowych dziedzinach prawa,
• lokalizacja – szybciej w mniejszych miastach,
• umiejętności miękkie, czyli zdolność do pracy z klientem i budowania zaufania.

Gotowy na aplikację notarialną? Przygotuj się skutecznie!

Skoro już wiesz, ile trwa aplikacja notarialna i jakie warunki trzeba spełnić, by ją ukończyć, czas odpowiedzieć sobie na pytanie: czy jesteś gotowy na egzamin wstępny i późniejsze wyzwania? To nie jest etap, na którym można improwizować. Kandydat musi mieć perfekcyjnie opanowane przepisy i umiejętność pracy z materiałem prawnym. Dlatego warto sięgnąć po sprawdzone narzędzia, które ułatwiają naukę i zwiększają szanse na pozytywny wynik.

1. Testy Prawnicze 2025 – Aplikacja

➤ Testy Prawnicze – Aplikacja

To obowiązkowy punkt startowy dla każdego, kto chce dostać się na aplikację notarialną.

• ponad 15 000 pytań zamkniętych dokładnie w takiej formie, w jakiej pojawiają się na egzaminie wstępnym,
• powtarzalność pytań sięga 98% względem egzaminu państwowego,
• różne tryby nauki: od swobodnego przeglądania pytań, przez symulację egzaminu na czas, aż po statystyki monitorujące postępy.
  To aplikacja, która pozwala ćwiczyć testy dokładnie tak, jak wygląda prawdziwy egzamin – i to z telefonu, laptopa albo online.

2. Akty Prawne 2025 – Aplikacja

➤ Akty Prawne – Aplikacja

Nie da się zdać egzaminu bez bieżącej znajomości przepisów. Aplikacja daje dostęp do wszystkich aktów prawnych wymaganych przez Ministerstwo Sprawiedliwości – zawsze w ujednoliconej i aktualnej wersji.

• szybkie wyszukiwanie słów kluczowych,
• możliwość zaznaczania ulubionych fragmentów,
• dostęp z każdego urządzenia (Android, iOS, Windows, online).
  Nie musisz śledzić nowelizacji i drukować kolejnych ustaw – tu masz wszystko w jednym miejscu, zawsze aktualne.

3. Akty Prawne 2025 – Segregator

➤ Akty Prawne – Segregator

Dla osób, które wolą naukę offline i papier w ręku. To solidny segregator z kompletem ujednoliconych przepisów, przygotowany dokładnie pod aplikację notarialną i rok egzaminu.

• wysoka jakość druku i twarda oprawa,
• możliwość robienia notatek i zaznaczania najważniejszych miejsc (w zestawie karteczki i zakreślacze),
• ceny od 499 zł – popularny wybór wśród aplikantów, którzy stawiają na tradycyjną naukę.

Dlaczego warto?

Egzamin wstępny na aplikację notarialną trwa 150 minut i obejmuje setki pytań z kilkudziesięciu aktów prawnych. Nie ma tu miejsca na przypadek. Prawidłowe przygotowanie wymaga zarówno systematycznej pracy z testami, jak i ciągłego kontaktu z przepisami – najlepiej w ujednoliconej i zawsze aktualnej wersji.

➤ Testy online → przećwiczysz egzamin od A do Z.
➤ Akty prawne w aplikacji → masz zawsze pod ręką najnowsze przepisy.
➤ Segregator papierowy → idealny do nauki offline i pracy z tekstem ustawy.