Czy referendarz sądowy może zostać sędzią? Aktualny stan prawny i plany na przyszłość
W polskim systemie prawnym referendarze sądowi pełnią kluczową rolę, zajmując się wieloma istotnymi zadaniami w procesie sądowym, które mają wpływ na sprawność wymiaru sprawiedliwości. Choć ich rola jest niezwykle ważna, a doświadczenie zawodowe często zbliżone do pracy sędziego, obecnie nie mają oni formalnej ścieżki kariery, która prowadziłaby ich bezpośrednio na stanowisko sędziego. Zastanowimy się, czy referendarz sądowy może zostać sędzią, a jeśli tak, to jakie zmiany prawne muszą zajść, by otworzyć przed nimi tę możliwość.
Temat ten zyskuje na znaczeniu, szczególnie w kontekście rosnącego zapotrzebowania na sędziów w polskim wymiarze sprawiedliwości. W ostatnich latach wśród ekspertów, organizacji zawodowych, a także wśród samych referendarzy, pojawiły się głosy domagające się ułatwienia dostępu do stanowiska sędziego dla osób, które przez wiele lat zdobywały doświadczenie w pracy sądowej. Czy zatem może się zdarzyć, że w przyszłości referendarz sądowy, po odpowiednich zmianach legislacyjnych, będzie mógł pełnić funkcję sędziego?
W niniejszym artykule przyjrzymy się obecnym przepisom prawnym, propozycjom zmian oraz argumentom, które mogą wspierać takie rozwiązanie. Zrozumiemy także, dlaczego temat ten jest istotny nie tylko dla referendarzy, ale i dla całego systemu wymiaru sprawiedliwości w Polsce.
Obecna sytuacja prawna referendarzy sądowych
Referendarz sądowy to jeden z kluczowych zawodów prawniczych w polskim wymiarze sprawiedliwości. W sądach powszechnych referendarze wykonują szereg czynności z zakresu ochrony prawnej, w tym wydawanie nakazów zapłaty, postanowień w sprawach rejestrowych czy decyzji dotyczących kosztów sądowych. Mimo że zakres ich obowiązków jest szeroki i w wielu przypadkach zbliżony do pracy sędziego, obecne przepisy znacząco ograniczają ich możliwości awansu na stanowisko sędziowskie.
Rola i kompetencje referendarzy sądowych
Referendarze sądowi, zatrudnieni w sądach powszechnych, zajmują się głównie uproszczonymi sprawami cywilnymi i gospodarczymi. Ich kompetencje są określone w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych. Do zadań referendarzy należą m.in.:
- rozpatrywanie wniosków o wpisy do rejestru zastawów czy ksiąg wieczystych,
- wydawanie postanowień w sprawach dotyczących biegłych sądowych,
- orzekanie w zakresie kosztów postępowania.
Warto podkreślić, że w 2023 roku referendarze rozpoznali aż 67% spraw, które wpłynęły do sądów powszechnych, co świadczy o ich kluczowej roli w systemie sądownictwa.
Aktualne przepisy i ograniczenia
Od 21 czerwca 2023 roku referendarze stracili możliwość przystąpienia do egzaminu sędziowskiego bez uprzedniego ukończenia aplikacji sędziowskiej w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury. Oznacza to, że:
- nie istnieje już pozaaplikacyjna ścieżka do zawodu sędziego, która wcześniej była dostępna dla referendarzy sądowych,
- referendarze, chcąc awansować na sędziego, muszą przejść tę samą drogę co inni kandydaci z zawodów prawniczych.
Propozycje zmian i kontrowersje
Obecna sytuacja budzi kontrowersje w środowisku prawniczym. W odpowiedzi na to:
- Ministerstwo Sprawiedliwości rozważa wydłużenie terminów dla referendarzy, prawdopodobnie do czasu powołania nowej KRS.
- Senat zaproponował umożliwienie powołania na stanowisko sędziego sądu rejonowego osobom, które ukończyły aplikację radcowską, adwokacką lub notarialną, zdały egzamin zawodowy i orzekały jako referendarze sądowi przez co najmniej trzy lata.
- Niektórzy eksperci i prezesi sądów popierają umożliwienie referendarzom startu w konkursach sędziowskich bez uzupełniającej aplikacji, argumentując, że ich doświadczenie zawodowe predestynuje ich do tego urzędu.
Podsumowując
Obecna sytuacja prawna znacząco ogranicza możliwości referendarzy sądowych w ubieganiu się o stanowiska sędziowskie. Mimo że są oni uznawani za jednych z najlepiej przygotowanych merytorycznie prawników w sądownictwie, brak odpowiednich regulacji skutkuje trudnościami w awansowaniu na urząd sędziego. Trwają dyskusje nad potencjalnymi zmianami, które mogłyby poprawić sytuację referendarzy, jednocześnie uwzględniając ich istotną rolę w systemie sądownictwa i potrzebę odciążenia sędziów.
Propozycje zmian w przepisach
Wnioski Stowarzyszenia Referendarzy Sądowych LEX IUSTA
Jedną z najaktywniejszych organizacji w sprawie zmiany przepisów dotyczących awansu referendarzy sądowych na stanowiska sędziowskie jest Stowarzyszenie Referendarzy Sądowych LEX IUSTA. Stowarzyszenie zaproponowało nowelizację art. 61 § 2 Prawa o ustroju sądów powszechnych, która miałaby otworzyć nowe możliwości kariery dla referendarzy.
Propozycja zmiany art. 61 § 2 Prawa o ustroju sądów powszechnych
Stowarzyszenie wnioskuje o wprowadzenie przepisów umożliwiających powołanie na stanowisko sędziego sądu rejonowego osób, które zajmowały stanowisko referendarza sądowego przez co najmniej 7 lat i zdały odpowiedni egzamin sędziowski. Taki zapis uwzględniałby doświadczenie zawodowe zdobyte przez referendarzy w pracy sądowej i ich wysokie kwalifikacje merytoryczne.
Znaczenie propozycji
- Rozwiązanie to pozwoliłoby referendarzom awansować na sędziego w oparciu o ich staż pracy referendarza, bez konieczności ukończenia aplikacji w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury.
- Ułatwienie dostępu do zawodu sędziego mogłoby przyczynić się do szybszego obsadzenia wolnych stanowisk sędziowskich i zmniejszenia liczby wakatów w sądownictwie.
Inicjatywy Rzecznika Praw Obywatelskich
Rzecznik Praw Obywatelskich również podjął działania na rzecz poprawy sytuacji referendarzy sądowych, wskazując na niekonstytucyjność niektórych zasad dostępu do zawodu sędziego, które w sposób nieuzasadniony ograniczają ich możliwości kariery.
Apel o usunięcie barier czasowych
Rzecznik zwrócił uwagę na luki legislacyjne, które nakładają na referendarzy znacznie bardziej restrykcyjne wymogi niż na innych prawników, takich jak adwokaci, radcowie prawni czy notariusze. W szczególności krytykowane są:
- Bariery czasowe wymagające wieloletniego oczekiwania na możliwość ubiegania się o urząd sędziego.
- Brak możliwości uwzględnienia dotychczasowego doświadczenia referendarzy przy ubieganiu się o stanowisko sędziego.
Wskazanie na potencjalne naruszenia zasad równości
Rzecznik podkreśla, że obecne przepisy mogą naruszać zasadę równości i dostępu do służby publicznej, o której mowa w art. 60 Konstytucji RP. Według jego opinii, referendarze sądowi, którzy wykonują czynności z zakresu ochrony prawnej, powinni mieć możliwość szybszego awansu na urząd sędziego, podobnie jak inne grupy zawodowe w sądownictwie.
Propozycja Senatu
Senat zaproponował istotną zmianę w przepisach dotyczących awansu referendarzy sądowych. Nowelizacja przepisów miałaby umożliwić powołanie na stanowisko sędziego sądu rejonowego osobom, które spełniają następujące kryteria:
- Ukończyły aplikację radcowską, adwokacką lub notarialną.
- Zdały odpowiedni egzamin zawodowy.
- Orzekały w sądach powszechnych w charakterze referendarza sądowego przez co najmniej 3 lata.
Cel i znaczenie propozycji
Propozycja ta, zainspirowana petycją skierowaną do Senatu w marcu 2023 roku, ma na celu wypełnienie luki legislacyjnej, która zdaniem autorów petycji ogranicza referendarzom możliwość awansu na urząd sędziego. Wprowadzenie tych zmian pozwoliłoby referendarzom sądowym:
- Ubiegać się o stanowisko sędziego bez konieczności zdawania dodatkowego egzaminu sędziowskiego.
- Wykorzystać ich wieloletnie doświadczenie zdobyte podczas pracy w sądach powszechnych.
Propozycja ta może przyczynić się do zwiększenia efektywności w obsadzaniu wakujących stanowisk sędziowskich oraz wzmocnić system sądownictwa poprzez wprowadzenie do zawodu sędziego osób z ugruntowaną praktyką.
Stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości
Ministerstwo Sprawiedliwości wyraża zainteresowanie zmianą przepisów dotyczących referendarzy sądowych, jednak podkreśla, że rozwiązania legislacyjne muszą być dokładnie przemyślane i zrównoważone.
Otwartość na prace legislacyjne
Ministerstwo sygnalizowało możliwość wprowadzenia zmian w przepisach, które ułatwiłyby referendarzom dostęp do konkursów na stanowisko sędziego. Opracowanie takich regulacji mogłoby:
- Uwzględnić staż pracy referendarza jako istotne kryterium w procedurze konkursowej.
- Stworzyć bardziej przejrzystą i sprawiedliwą ścieżkę kariery w sądownictwie.
Problemy konkurencji referendarzy z innymi zawodami prawniczymi
Jednocześnie Ministerstwo zwraca uwagę na konieczność zapewnienia równych szans dla wszystkich kandydatów do urzędu sędziego, w tym adwokatów, radców prawnych i notariuszy. Referendarze sądowi, mimo swojego doświadczenia, mogliby mieć trudności w konkurowaniu z przedstawicielami innych zawodów prawniczych, którzy często są lepiej przygotowani do procedury konkursowej dzięki ukończonej aplikacji.
Najnowsze propozycje i stanowiska
Dyskusja nad zmianami w przepisach dotyczących referendarzy sądowych nadal trwa, a nowe propozycje i stanowiska pojawiają się regularnie:
- Komisja Kodyfikacyjna Ustroju działająca przy ministrze sprawiedliwości pracuje nad propozycją czasowego przywrócenia referendarzom i asystentom prawa do startu w konkursach sędziowskich bez konieczności ukończenia aplikacji w KSSiP. To rozwiązanie miałoby obowiązywać do 2027 roku, dając dodatkowy czas na wypracowanie długoterminowych rozwiązań.
- Rzecznik Praw Obywatelskich zaproponował wprowadzenie dodatkowych mechanizmów weryfikacji umiejętności referendarzy ubiegających się o stanowisko sędziego. Takie podejście ma na celu zapewnienie, że kandydaci posiadają niezbędne kompetencje do pełnienia funkcji sędziego, jednocześnie otwierając im ścieżkę awansu zawodowego.
- Ministerstwo Sprawiedliwości wyraziło obawy dotyczące potencjalnie zbyt dużej konkurencji w przypadku otwarcia ścieżki awansu dla referendarzy. Wskazano na możliwość zgłoszenia się kilkudziesięciu czy nawet kilkuset kandydatów na jedno stanowisko sędziowskie, co mogłoby znacząco skomplikować proces rekrutacji.
Te nowe propozycje i stanowiska pokazują, że dyskusja nad rolą i możliwościami awansu referendarzy sądowych jest złożona i wymaga uwzględnienia wielu aspektów funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości.
Argumenty za zmianą przepisów
Doświadczenie zawodowe referendarzy sądowych
Referendarze sądowi posiadają wieloletnie doświadczenie w pracy sądowej, które często zbliża ich obowiązki do tych wykonywanych przez sędziów. Ich codzienna praktyka obejmuje czynności z zakresu ochrony prawnej, co stanowi kluczowy argument przemawiający za umożliwieniem im awansu na urząd sędziego.
Zakres obowiązków zbliżony do pracy sędziów
Referendarze sądowi wykonują zadania takie jak:
- Orzekanie w uproszczonych postępowaniach cywilnych, np. wydawanie nakazów zapłaty.
- Rozpatrywanie wniosków o wpisy do ksiąg wieczystych czy rejestru zastawów.
- Wydawanie postanowień w sprawach biegłych sądowych oraz kosztów postępowania.
Tak szeroki zakres obowiązków wskazuje, że referendarze są doskonale przygotowani do podejmowania samodzielnych decyzji, co jest kluczowe na stanowisku sędziego.
Długoletnia praktyka w orzekaniu i pracy nad aktami
Praca referendarza wymaga głębokiej znajomości przepisów prawnych oraz ich praktycznego zastosowania. Wieloletni staż pracy referendarza pozwala na zdobycie doświadczenia w analizie akt sądowych, przygotowywaniu orzeczeń i interpretacji prawa. Wprowadzenie zmian przepisów pozwalających referendarzom na szybsze ubieganie się o stanowisko sędziego umożliwiłoby efektywniejsze wykorzystanie ich wiedzy i umiejętności w wymiarze sprawiedliwości.
Rozwiązanie problemu wakatów w sądownictwie
Niedobór sędziów w polskich sądach jest problemem, który znacząco obniża efektywność wymiaru sprawiedliwości. Wprowadzenie zmian w przepisach umożliwiających referendarzom sądowym awans na sędziego może być istotnym krokiem w rozwiązywaniu tego problemu.
Potencjalna korzyść dla systemu sądownictwa
- Obsadzanie wolnych stanowisk sędziowskich przez referendarzy mogłoby przyczynić się do redukcji liczby nieobsadzonych etatów w sądach rejonowych.
- Referendarze są już zatrudnieni w sądach powszechnych, co oznacza, że znają realia funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości i nie wymagają dodatkowego wdrożenia.
Przykłady innych rozwiązań
Wielu ekspertów wskazuje, że wprowadzenie możliwości awansu dla referendarzy mogłoby zmniejszyć obciążenie aplikacji sędziowskiej w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury, przy jednoczesnym wzmocnieniu zasobów kadrowych na poziomie sądów rejonowych.
Merytoryczne przygotowanie referendarzy
Referendarze sądowi posiadają solidne przygotowanie prawnicze, które czyni ich jednymi z najlepiej wykwalifikowanych kandydatów do urzędu sędziego. Wielu z nich zdobyło dodatkowe kwalifikacje zawodowe w innych obszarach prawa, co stanowi kolejny argument za nowelizacją przepisów.
Kwalifikacje zawodowe
Referendarze sądowi często legitymują się tytułami zawodowymi, takimi jak:
- Adwokat,
- Radca prawny,
- Notariusz.
Ich praca obejmuje nie tylko stosowanie przepisów prawa, ale również orzekanie w sprawach, które wymagają precyzyjnej analizy prawnej, co stanowi podstawę kompetencji na stanowisku sędziego.
Umiejętności i wiedza praktyczna
Codzienna praca referendarzy to nie tylko teoria, ale również praktyczne rozwiązywanie problemów prawnych. Do ich obowiązków należy analiza akt spraw sądowych, stosowanie przepisów prawa o ustroju sądów powszechnych oraz podejmowanie decyzji w zakresie czynności z zakresu ochrony prawnej. Ich wiedza praktyczna jest szczególnie cenna w kontekście dynamicznych zmian prawa i zróżnicowanych spraw wpływających do sądów powszechnych.
Podsumowanie argumentów
Argumenty za zmianą przepisów wskazują na potrzebę wykorzystania potencjału referendarzy sądowych w celu wzmocnienia polskiego wymiaru sprawiedliwości. Ich doświadczenie zawodowe, merytoryczne przygotowanie oraz możliwość szybkiego obsadzenia wolnych stanowisk sędziowskich czynią ich naturalnymi kandydatami na urząd sędziego. Wprowadzenie zmian legislacyjnych, takich jak ułatwienia w procedurze konkursowej, mogłoby przyczynić się do zwiększenia efektywności sądów i zmniejszenia liczby nieobsadzonych etatów.
Wyzwania i obawy związane z proponowanymi zmianami
Ryzyko nierówności w dostępie do stanowisk sędziowskich
Proponowane zmiany w przepisach, mające na celu ułatwienie awansu referendarzy sądowych na stanowiska sędziowskie, budzą obawy dotyczące potencjalnych nierówności w dostępie do zawodu sędziego. Kluczowym wyzwaniem jest zapewnienie sprawiedliwej i transparentnej procedury, która nie faworyzowałaby jednej grupy zawodowej kosztem innej.
Problemy z konkurencyjnością wobec innych zawodów prawniczych
- Adwokaci, radcowie prawni i notariusze, którzy również mogą ubiegać się o stanowiska sędziowskie, mogą odczuwać, że preferowanie referendarzy sądowych osłabia ich szanse w procedurze konkursowej. Wynika to z faktu, że referendarze są zatrudnieni w sądach powszechnych, co daje im bezpośredni kontakt z systemem orzekania.
- Wprowadzenie ułatwień dla referendarzy może być postrzegane jako ingerencja w równe zasady dostępu do zawodu sędziego, określone w art. 60 Konstytucji RP.
Potencjalna luka legislacyjna
Przeciwnicy zmian wskazują, że brak jednolitych wymagań, takich jak ukończenie aplikacji w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury, może stworzyć lukę legislacyjną, która będzie niekorzystna dla spójności wymagań wobec kandydatów na urząd sędziego.
Potencjalne skutki zmian dla jakości orzekania
Jednym z najczęściej podnoszonych argumentów przeciwko nowelizacji przepisów jest obawa o wpływ zmian na jakość orzekania w sądach. Krytycy wskazują, że brak jednolitych standardów kształcenia może prowadzić do różnic w przygotowaniu kandydatów na sędziów.
Wątpliwości dotyczące standardów kształcenia
- Absolwenci aplikacji sędziowskiej w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury przechodzą kompleksowe szkolenie obejmujące m.in. praktyki w sądach i prokuraturach oraz intensywne przygotowanie do zdania egzaminu sędziowskiego. Referendarze sądowi, choć posiadają doświadczenie zawodowe, nie przechodzą tego samego procesu szkoleniowego.
- Brak ujednoliconego standardu przygotowania kandydatów może prowadzić do różnic w jakości orzeczeń wydawanych przez nowych sędziów.
Przykłady potencjalnych skutków
- Zmniejszenie prestiżu zawodu sędziego: Jeśli kandydaci z różnym przygotowaniem będą obejmować urząd sędziego, może to wpłynąć na postrzeganie stanowiska sędziowskiego w społeczeństwie.
- Problemy z adaptacją do nowej roli: Referendarze, mimo doświadczenia, mogą napotkać trudności w radzeniu sobie z bardziej złożonymi sprawami, charakterystycznymi dla pracy sędziego w sądach wyższego szczebla.
Czy i kiedy referendarz sądowy będzie mógł zostać sędzią?
Możliwe kierunki legislacyjne
Dyskusje na temat zmian w przepisach dotyczących referendarzy sądowych wskazują na kilka możliwych kierunków legislacyjnych, które mogą wpłynąć na ich ścieżkę kariery. Kluczowe decyzje są związane zarówno z dotychczasowymi regulacjami, jak i najnowszymi propozycjami zmian.
Przewidywane scenariusze zmiany przepisów
- Reforma ustroju sądów powszechnych: 24 kwietnia 2024 r. podczas spotkania ministra sprawiedliwości z przedstawicielami referendarzy sądowych wiceminister Dariusz Mazur zapowiedział planowaną kompleksową reformę, która ma dotyczyć m.in. awansu na stanowiska sędziowskie, wynagrodzeń i kompetencji referendarzy.
- Czasowe przywrócenie prawa do startu w konkursach: Komisja Kodyfikacyjna Ustroju Sądownictwa pracuje nad propozycją przywrócenia referendarzom i asystentom możliwości startu w konkursach sędziowskich bez konieczności ukończenia aplikacji w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury (KSSiP). Rozwiązanie to miałoby obowiązywać do 2027 roku i pozwolić na lepsze wykorzystanie doświadczenia referendarzy.
- Propozycja Senatu: Senat zaproponował, aby na stanowisko sędziego sądu rejonowego mógł być powołany także ten, kto:
- Ukończył aplikację radcowską, adwokacką lub notarialną.
- Zdał odpowiedni egzamin zawodowy.
- Orzekał jako referendarz sądowy przez co najmniej trzy lata.
- Propozycje Stowarzyszenia Referendarzy Sądowych Lex Iusta: Organizacja postuluje, aby referendarze z co najmniej 5-letnim stażem pracy i zdanym egzaminem korporacyjnym, sędziowskim, prokuratorskim lub referendarskim mogli ubiegać się o stanowisko sędziego bez konieczności odbywania dodatkowej aplikacji.
Kluczowe decyzje wpływające na regulacje
Decyzje o przyszłości referendarzy zależą od intensywnych prac legislacyjnych i konsultacji prowadzonych w środowisku prawniczym. W szczególności:
- Ministerstwo Sprawiedliwości wyraziło zastrzeżenia dotyczące otwarcia ścieżki awansu dla referendarzy. Ministerstwo obawia się, że wprowadzenie takich zmian może skutkować zgłoszeniem się kilkuset kandydatów na jedno stanowisko sędziowskie, co utrudni sprawiedliwą i efektywną procedurę konkursową.
- Propozycje Komisji Kodyfikacyjnej Ustroju oraz Senatu mogą zostać włączone do szerszej reformy ustrojowej, co wskazuje na możliwość kompleksowych zmian w prawie o ustroju sądów powszechnych.
Prognozy ekspertów
Środowisko prawnicze intensywnie debatuje nad potencjalnymi skutkami zmian w przepisach dotyczących referendarzy sądowych. Opinie są podzielone, ale wskazują na kilka kluczowych punktów.
Opinie prawników i organizacji zawodowych
- Stowarzyszenie Referendarzy Sądowych Lex Iusta argumentuje, że brak możliwości awansu referendarzy na stanowiska sędziowskie stanowi lukę legislacyjną, która osłabia efektywność wymiaru sprawiedliwości. Ich zdaniem osoby z wieloletnim doświadczeniem orzeczniczym są doskonale przygotowane do pełnienia funkcji sędziego.
- Krytycy proponowanych zmian, w tym przedstawiciele innych zawodów prawniczych, obawiają się, że preferowanie referendarzy może prowadzić do naruszenia zasad równości w procedurze konkursowej na stanowiska sędziowskie.
Potencjalny wpływ zmian na system sądownictwa
- Redukcja wakatów: Przyspieszenie obsadzania wolnych stanowisk sędziowskich w sądach rejonowych, co jest kluczowe w kontekście przeciążenia sądów.
- Zwiększenie dostępności zawodów prawniczych: Ułatwienie referendarzom objęcia stanowisk sędziowskich mogłoby wpłynąć na poprawę jakości i szybkości orzekania.
- Ryzyko związane z konkurencyjnością: Wprowadzenie nowych ścieżek awansu może prowadzić do przeciążenia procedury konkursowej i osłabienia standardów przygotowania kandydatów do zawodu.
Najnowsze wydarzenia i decyzje
W 2024 roku doszło do istotnych wydarzeń, które mogą znacząco wpłynąć na przyszłość referendarzy sądowych:
- Zmiany od 21 czerwca 2024 roku:
- Referendarze sądowi i asystenci sędziów stracili możliwość przystąpienia do egzaminu sędziowskiego bez ukończenia aplikacji w KSSiP, co wywołało kontrowersje i zintensyfikowało dyskusje o pozaaplikacyjnej ścieżce do zawodu sędziego.
- Spotkanie z ministrem sprawiedliwości:
- Podczas spotkania 24 kwietnia 2024 roku wiceminister Dariusz Mazur zapowiedział kompleksową reformę ustroju sądów powszechnych, która uwzględni kwestie awansu referendarzy, wynagrodzeń i kompetencji.
- Propozycje Komisji Kodyfikacyjnej Ustroju:
- Plan przywrócenia prawa referendarzom i asystentom do startu w konkursach sędziowskich bez aplikacji do 2027 roku jest intensywnie rozważany.
- Stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości:
- Ministerstwo zwróciło uwagę na ryzyko zgłoszenia się kilkuset kandydatów na jedno stanowisko, co wymaga starannego zaplanowania procedury konkursowej.
Podsumowując: Czy i kiedy referendarz sądowy będzie mógł zostać sędzią
Pytanie o to, czy i kiedy referendarz sądowy będzie mógł zostać sędzią, wciąż pozostaje otwarte. Intensywne prace legislacyjne oraz różnorodne propozycje wskazują, że zmiany w przepisach są możliwe, ale wymagają dalszych konsultacji i decyzji. W najbliższych latach kluczowe będą rozwiązania łączące sprawiedliwość w dostępie do zawodu z wykorzystaniem potencjału referendarzy w polskim wymiarze sprawiedliwości.
Nasza Redakcja poleca również artykuł: Jak zostać sędzią krok po kroku